TAM-omgevingsplan Hoofdstuk 22a Euromarkt, Alphen aan den Rijn

2.3.1 Euromarkt locatie

De voorgenomen herontwikkeling transformeert een gebied, voorheen bestemd voor bedrijven en perifere detailhandelsvestigingen (PDV), in een nieuwe wijk met maximaal 700 woningen (waarvan circa 150 woningen c.q. kamers ten behoeve van het Young Talent Centre Alphen) en maximaal 5.250 m2 aan (commerciële) voorzieningen. Van deze 5.250 m2 aan (commerciële) voorzieningen is maximaal 3.250 m2 bestemd voor supermarkten en het overige oppervlak is bedoeld voor terugkerende voorzieningen, maatschappelijke voorzieningen, commerciële dienstverlening en horecavoorzieningen. Overige detailhandel naast de supermarkten is uitgesloten.

De bestaande bebouwing binnen het plangebied wordt (gefaseerd) gesloopt en het gebied wordt ontwikkeld met diverse woontorens met (commerciële) voorzieningen, appartementen en voetgangersgebieden. Ook de openbare ruimte wordt volledig vernieuwd. In de navolgende paragrafen wordt nader in gegaan op het functioneel en ruimtelijk programma.

2.3.2 Gamma locatie

Binnen het plangebied op de hoek van de Albert Einsteinweg en Antonie van Leeuwenhoekweg op het bedrijventerrein Molenwetering wordt een bouwmarkt toegestaan met een maximaal bruto vloeroppervlak van 4.000 m2. De huidige bestemming 'Bedrijf' blijft bestaan en hier wordt middels voorliggend TAM-omgevingsplan de mogelijkheid om een bouwmarkt te realiseren aan toegevoegd.

De bouwhoogte van de te realiseren bouwmarkt betreft circa 7,5 meter en blijft daarmee binnen de nu al toegestane bouwhoogte van 20 meter. Een deel van het plangebied blijft onbebouwd ten behoeve van het te realiseren parkeerterrein dat plaats biedt aan 100 auto's. Daarnaast wordt een opstelplaats voor circa 20 fietsen gerealiseerd.

Fguur 2.10 Impressie vogelvlucht nieuwe bouwmarkt

Figuur 2.11 Situatieschets nieuwe bouwmarkt

3.1.1 Nationale Omgevingsvisie

De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) is een instrument van de nieuwe Omgevingswet en beschrijft op nationaal niveau een langetermijnvisie op de toekomstige ontwikkeling van de leefomgeving. De NOVI beschrijft de manier waarop men op rijksniveau wil werken aan de volgende 4 prioriteiten: ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie, duurzaam economisch groeipotentieel, sterke en gezonde steden en regio's en als laatste toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied. Als uitgangspunt geldt dat Nederland mooier en sterker wordt gemaakt door voort te bouwen op het bestaande landschap en de (historische) steden. Omgevingskwaliteit is daarbij een kernbegrip en omvat zowel ruimtelijke kwaliteit als de milieukwaliteit.

In de NOVI wordt uitgegaan van een integrale aanpak tussen overheden en maatschappelijke organisaties met meer regie vanuit het Rijk. In de NOVI geeft het Rijk de kaders en de richting aan voor zowel nationale als decentrale keuzes. Bij de afweging van belangen staat een evenwichtig gebruik van de fysieke leefomgeving zowel boven- als ondergronds voorop. De NOVI onderscheidt daarbij 3 afwegingsprincipes: 1) combinaties van functies gaan voor enkelvoudige functies, 2) kenmerken en identiteit van een gebied staan centraal, en 3) afwentelen wordt voorkomen. De NOVI gaat vergezeld van een Uitvoeringsagenda, die waar nodig jaarlijks wordt geactualiseerd, en waarin is aangegeven hoe het Rijk invulling geeft aan zijn rol bij de uitvoering van de NOVI. Tevens staat hierin een overzicht van instrumenten en (gebiedsgerichte) programma's op verschillende beleidsterreinen.

Met het oog op de klimaatbestendigheid van Nederland moeten functies die gebruik maken van de fysieke leefomgeving meer worden afgesteld op de eigenschappen van het bodem-watersysteem. Ook dient de infrastructuur voor energie beter te worden afgestemd op de toename van transport en opslag van duurzame energie. Daarnaast is er een opgave voor het realiseren van bronnen van duurzame energie. In de NOVI worden richtingen meegegeven die bij de inpassing van energie-infrastructuur aandacht vragen met het oog op de kwaliteit van de leefomgeving.

Om te voorzien in de grote actuele woonbehoefte is een pakket aan maatregelen voorgesteld; ontwikkeling vindt plaats in lijn met de ambities van de integrale verstedelijkingsstrategie, zoveel mogelijk in bestaand stedelijk gebied, klimaatbestendig en natuurinclusief. Grote open ruimten tussen de steden dienen daarbij hun groene karakter te behouden. Tegelijkertijd moet het aanbod en de kwaliteit van het groen in de stad worden versterkt en de aansluiting op het groene gebied buiten de stad worden verbeterd.

Relatie tot de ontwikkeling

De voorgenomen ontwikkeling heeft betrekking op het herontwikkelen van een binnenstedelijke bedrijfslocatie naar een nieuwe wijk met maximaal 700 woningen (waarvan circa 150 woningen c.q. kamers ten behoeve van het Young Talent Centre Alphen) en maximaal 5.250 m2 aan (commerciële) voorzieningen. Ten behoeve van deze transformatie wordt de bestaande GAMMA bouwmarkt, verplaatst naar de Molenwetering (ook een onderdeel van dit TAM-omgevingsplan). In basis is dit aan te merken als een ontwikkeling, waarvoor het beleid door het Rijk wordt overgelaten aan de provincie en gemeente. De ontwikkeling vindt echter wel in lijn plaats met de ambities van de integrale verstedelijkingsstrategie zoals benoemd in de NOVI: ontwikkelen in bestaand stedelijk gebied, klimaatbestendig en natuurinclusief. Zie hiervoor ook paragraaf 3.1.2 (voor de toets aan de Ladder voor duurzame verstedelijking) en paragraaf 4.17 (voor de toelichting op klimaat, duurzaamheid en natuurinclusief bouwen).

3.1.2 Instructieregels Rijk via Besluit kwaliteit leefomgeving

Een instructieregel is een algemene regel waarmee een bestuursorgaan aan een ander bestuursorgaan aangeeft hoe dat orgaan een taak of bevoegdheid moet uitoefenen. Het Rijk heeft de instructieregels in het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) opgenomen. Behalve het Rijk stelt ook de provincie Zuid-Holland instructieregels in de Omgevingsverordening (zie ook paragraaf 3.2.2 van deze motivering).

Relatie tot de ontwikkeling

In hoofdstuk 5 van het Bkl staan de instructieregels voor omgevingsplannen per onderwerp. Afdeling 5.1 stelt instructieregels voor een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. De toets aan deze instructieregels vindt plaats in Hoofdstuk 4 van deze motivering. Daar waar aan de orde, zijn de instructieregels vertaald in de regels van dit TAM-omgevingsplan.

Afdeling 5.2 bevat instructieregels over de uitoefening van taken voor de fysieke leefomgeving. Deze instructieregels gaan over:

• voorkomen van belemmeringen voor gebruik en beheer van de hoofdspoorweginfrastructuur en van rijkswegen;
• lokale spoorwegen binnen vervoerregio's;
• lozen van industrieel afvalwater in het openbaar vuilwaterriool;
• bebouwingscontour jacht;
• bebouwingscontour houtkap.

Onderhavig TAM-omgevingsplan ziet niet toe op de hoofdspoorweginfrastructuur, de infrastructuur van rijkswegen of op lokale spoorwegen binnen vervoerregio's. Zodoende kan een nadere toetsing aan deze instructieregels achterwege blijven.

Voor de instructieregel met betrekking tot het lozen van industrieel afvalwater in het openbaar vuilwaterriool geldt dat artikel 5.165 Bkl het volgende bepaalt: "Als industrieel afvalwater dat niet afkomstig is van een milieubelastende activiteit die in hoofdstuk 3 van het Besluit activiteiten leefomgeving is aangewezen, wordt geloosd op het openbaar vuilwaterriool, laat een omgevingsplan die lozing alleen toe, als wordt voldaan aan de eisen van bijlage I, afdeling C, bij de richtlijn stedelijk afvalwater." Dit TAM-omgevingsplan voorziet niet in een milieubelastende activiteit zoals opgenomen in hoofdstuk 3 Bal.

Het plangebied van dit TAM-omgevingsplan is daarnaast niet gelegen in de bebouwingscontouren jacht en houtkap: deze zijn derhalve niet overgenomen in dit TAM-omgevingsplan en toetsing aan deze instructieregels kan achterwege kan blijven.

Afdeling 5.3 bevat regels over ontheffing van instructieregels voor het omgevingsplan. Deze hoeven niet te worden aangewend ten behoeve van de ontwikkeling die dit TAM-omgevingsplan mogelijk maakt.

Tot slot geldt dat het plangebied op basis van het Bkl gelegen is binnen de gebiedsaanwijzing 'Gebieden waar windturbines het radarbeeld kunnen verstoren'. Onderhavig TAM-omgevingsplan staat de realisatie van windturbines niet toe. Zodoende is geen sprake van strijd met de regels behorende bij deze gebiedsaanwijzing. Ook is het plangebied gelegen binnen de gebiedsaanduiding 'Uitsluitingsgebieden hyperscale datacentra'. Onderhavig TAM-omgevingsplan staat eveneens de realisatie van een hyperscale datacentrum niet toe. Zodoende is geen sprake van strijd met de regels behorende bij deze gebiedsaanwijzing.

3.2.1 Omgevingsvisie Zuid-Holland

De Omgevingsvisie van Zuid-Holland biedt een strategische blik op de lange(re) termijn voor de gehele fysieke leefomgeving en bevat de hoofdzaken van het te voeren integrale beleid van de provincie Zuid-Holland. De Omgevingsvisie vormt samen met de Omgevingsverordening en het Omgevingsprogramma het provinciale Omgevingsbeleid van de provincie Zuid-Holland. Het Omgevingsbeleid beschrijft hoe de provincie werkt aan een goede leefomgeving, welke plannen daarvoor zijn, welke regels daarbij gelden en welke inspanningen de provincie daarvoor levert.

Toekomstige beleidsvernieuwing biedt kansen voor verbeteringen in Zuid-Holland. De provincie heeft hiervoor zeven vernieuwingsambities geformuleerd. Deze ambities dienen als stip op de horizon. De ambities beschrijven waar Zuid-Holland naartoe wil en luiden als volgt:

• Ambitie 1: samen werken aan Zuid-Holland: inwoners, organisaties en bedrijven in een vroeg stadium betrekken bij besluiten;
• Ambitie 2: bereikbaar Zuid-Holland: efficiënt, veilig en duurzaam over weg, water en spoor;
• Ambitie 3: schone energie voor iedereen: op zoek naar schone energie, haalbaal en betaalbaar voor iedereen;
• Ambitie 4: een concurrerend Zuid-Holland: diversiteit, de economische kracht van Zuid-Holland;
• Ambitie 5: versterken natuur in Zuid-Holland: een aantrekkelijk landelijk gebied draagt bij aan de kwaliteit van de leefomgeving;
• Ambitie 6: sterke steden en dorpen in Zuid-Holland: versnellen van de woningbouw met behoud van ruimtelijke en sociale kwaliteit;
• Ambitie 7: gezond en veilig Zuid-Holland: beschermen en bevorderen van een gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving.

De zeven ambities zijn geconcretiseerd in beleidsdoelen. De beleidsdoelen omschrijven aan welke maatschappelijke opgaves de provincie Zuid-Holland werkt. Deze opgaven worden geconfronteerd met concrete omstandigheden en doelen van maatschappelijke partners. In de uitkomst van deze confrontatie komen knelpunten naar voren en ontstaan er kansen om de opgaven verder te brengen.

Ruimtelijke ontwikkeling en ruimtelijke kwaliteit De provincie heeft, samen met andere overheden, een zorgtaak voor de kwaliteit van de leefomgeving. Daartoe behoort ook het sturen op ruimtelijke ontwikkelingen: ‘de juiste ontwikkeling op de juiste plek’. De provincie stuurt daarop vanuit haar provinciale belangen en heeft daarnaast een regisserende verantwoordelijkheid op het bovenlokale en gemeentelijke niveau. In de Omgevingswet is hiervoor ‘de gebiedsgerichte coördinatie van de uitvoering van taken en bevoegdheden door gemeenten en waterschappen’ opgenomen als provinciale taak. Wanneer ruimtelijke ontwikkelingen plaatsvinden op de juiste plek, zijn ze mogelijk onder voorwaarde dat de ruimtelijke kwaliteit behouden blijft of versterkt wordt. Ruimtelijke kwaliteit is de optelsom van toekomstwaarden, gebruikswaarden en belevingswaarden. Ruimtelijke ontwikkelingen moeten niet alleen functioneel zijn, maar ook toekomstvast (duurzaam houdbaar of bewust tijdelijk) en aantrekkelijk. Ruimtelijke kwaliteit omvat niet alleen de waarden die objecten en gebieden hebben, maar ook de potentie om waarden tot ontwikkeling te brengen. Het zijn waarden die te maken hebben met eigenheid, identiteit, herkenbaarheid, leefbaarheid, bruikbaarheid en continuïteit. Om te bepalen of een ruimtelijke ontwikkeling passend is, is vooral de ruimtelijke impact van belang in relatie tot de gebiedsidentiteit. Gebiedsidentiteit is de aard of karakteristiek van een gebied dat is ontstaan in de loop der jaren. In die tijd zijn gemeenschappelijke kernwaarden in het gebied ontstaan die gekoppeld zijn aan gebruik en de verschijningsvorm. De gebiedsidentiteit van een plek is verbonden met de mensen die er wonen, werken en er zich thuis voelen. Uitgangspunt is dat nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen verbonden worden met bestaande gebiedskenmerken. Om te kunnen bepalen of een ruimtelijke ontwikkeling passend is, is vooral de ruimtelijke impact van belang. Daarbij hanteert de provincie met het oog op de wisselwerking tussen gebiedskwaliteiten en ontwikkelingen de volgende uitgangspunten: 1. De aard en schaal van een gebied bepalen of een ontwikkeling in meer of mindere mate passend is. In een agrarisch gebied passen stedelijke functies als woonwijken of bedrijventerreinen niet bij de aard en zijn daarmee gebiedsvreemd. De schaal van een gebied (‘korrelgrootte’) bepaalt of een ontwikkeling al dan niet past bij die schaal. Het ‘laadvermogen’ van een coulisselandschap is immers anders dan dat van een open veenweidepolder. 2. Een ontwikkeling die past bij de schaal en aard van een gebied heeft in beginsel weinig ruimtelijke impact op gebiedskwaliteiten en vraagt daarom weinig tot geen provinciale betrokkenheid. 3. Hoe meer een ontwikkeling afwijkt van de aard en schaal van een gebied, des te groter is in beginsel de ruimtelijke impact van nieuwe ontwikkelingen en des te eerder raken ze provinciale doelen of belangen. Dit geldt eveneens naarmate de kwaliteit van een gebied bijzonderder of kwetsbaarder is. De gebiedsprofielen ruimtelijke kwaliteit bieden handvatten om te bepalen hoe groot de ruimtelijke impact in specifieke gevallen is. In dit licht wordt onderscheid gemaakt in drie soorten ontwikkeling: inpassing, aanpassing en transformatie. Bij inpassen gaat het om een ontwikkeling die sterk aansluit bij de bestaande identiteit en structuur van het landschap, dorp of stad. De impact op het gebied is klein. Een aanpassing betreft een wijziging in de structuur van een gebied die aansluit bij de huidige gebiedsidentiteit. De impact op het gebied is groter. Bij transformatie gaat het om een verandering van een gebied van dusdanige aard en omvang dat een nieuwe gebiedsidentiteit ontstaat. De impact van dit type ontwikkeling op een gebied is enorm. Bij transformatie is het dan ook belangrijk om goed vorm te geven aan de ontwikkeling van een nieuwe ruimtelijke kwaliteit, met vaak ook een nieuwe identiteit.

Relatie tot de ontwikkeling

De beoogde ontwikkeling sluit aan bij ambitie 6 van de provincie Zuid-Holland: sterke steden en dorpen in Zuid-Holland. Zuid-Holland wil een aantrekkelijke, duurzame, concurrerende toonaangevende provincie zijn, waar mensen met plezier wonen, werken en recreëren in een aantrekkelijke en gezonde leefomgeving. De voorgenomen herontwikkeling transformeert een gebied, voorheen bestemd voor bedrijven en perifere detailhandelsvestigingen (PDV), in een nieuwe wijk met maximaal 700 woningen (waarvan circa 140 woningen c.q. kamers ten behoeve van het Young Talent Centre Alphen) en maximaal 5.000 m2 aan (commerciële) voorzieningen. Van deze 5.000 m2 aan (commerciële) voorzieningen is maximaal 3.000 m2 bestemd voor supermarkten en het overige oppervlak is bedoeld voor terugkerende voorzieningen, maatschappelijke voorzieningen en dienstverlening.

Om te kunnen beoordelen of de voorgenomen ontwikkeling passend is conform de Omgevingsvisie is hieronder voor zowel de Euromarkt als de nieuwe GAMMA locatie, bepaald wat de ruimtelijke impact is in relatie tot de gebiedsidentiteit.

• Euromarkt

Het plangebied bevindt zich in de wijk Kerk en Zanen, in de buurt van het Europaplein en wordt globaal afgebakend door woningbouw aan de westzijde, het Weteringpad aan de noordzijde, het gebouw Da Vinci en de Euromarkt aan de oostzijde en de Europalaan aan de zuidzijde. In het afgelopen decennium heeft, met name door de ontwikkeling van het nabijgelegen stationsgebied, verdichting plaatsgevonden rondom de Euromarkt. Deze verdichting is met name ontstaan door diverse woningbouwontwikkelingen. Het plangebied biedt de mogelijkheid om het gebied, voorheen bestemd voor bedrijven en perifere detailhandelsvestigingen, te transformeren in een nieuwe wijk met woningen en (commerciële) voorzieningen. De bestaande GAMMA bouwmarkt wordt verplaatst naar het bedrijventerrein de Molenwetering. In zoverre is met de voorgenomen herontwikkeling van het plangebied dus sprake van het type ontwikkeling 'transformatie', zoals beschreven in de Zuid-Hollandse Omgevingsvisie. In het plangebied van dit TAM-omgevingsplan wordt het karakter namelijk getransformeerd en daarmee wordt een nieuw "genius loci" (de geest van een plaats) gecreëerd: van een monotoon gebied naar een nieuw gebied met een bijzondere uitstraling. Hiertoe is in de gemeentelijke Nota van Uitgangspunten voor deze herontwikkeling (zie ook paragraaf 2.3 van deze motivering) een stedenbouwkundige randvoorwaardenkaart opgesteld. Deze randvoorwaardenkaart geeft programmatische en ruimtelijke spelregels waar aan moet worden voldaan bij het ontwikkelen van plannen. Specifiek voor de stedenbouwkundige structuur geldt het volgende. Er mogen maximaal vijf gesloten bouwblokken worden gesitueerd. Deze worden geordend door een centrale oost-west as en twee noord-zuid assen. De bouwblokken zijn voorzien van gestapelde en grond ontsloten woningen, commerciële functies en maatschappelijke voorzieningen. Zichtlijnen richting de Molenwatering maken het park leefbaar. Aan de noordzijde langs de Molenwetering en aan de zuidzijde langs de Europalaan is ruimte voor hogere bebouwing. De nieuw te realiseren bebouwing oriënteert zich sterk op de Molenwatering waardoor er een nieuw silhouet aan het park ontstaat. Een hoogte accent langs de Europalaan benadrukt de nieuwe entree voor dit woongebied.

Gelet op voorgaande wordt, conform de Omgevingsvisie, vormgegeven aan de ontwikkeling van een nieuwe ruimtelijke kwaliteit, ook een nieuwe identiteit. Provinciale belangen, op het gebied van ruimtelijke kwaliteit, worden met deze transformatie dan ook niet negatief geraakt.

• GAMMA locatie

Voor de nieuwe GAMMA locatie geldt dat deze is gelegen op bedrijventerrein De Molenwetering. De nieuwe GAMMA zal zich op deze locatie voegen in de bestaande structuur en de bestaande bouwmogelijkheden worden gerespecteerd. Er is daarmee sprake van het type ontwikkeling 'inpassen'. Negatieve effecten op de provinciale belangen op het gebied van ruimtelijke kwaliteit, doen zich dan ook niet voor.

Geconcludeerd kan worden dat onderhavig TAM-omgevingsplan in lijn is met de ambities en richtlijnen uit de Omgevingsvisie Zuid-Holland.

3.2.2 Omgevingsverordening Zuid-Holland

In de Zuid-Hollandse Omgevingsverordening (ZHOV)(opent in nieuw venster) zijn de regels over de fysieke leefomgeving van de provincie opgenomen. In de verordening staat aangegeven wat wel en niet is toegestaan: mag bijvoorbeeld op een bepaalde locatie een bedrijf worden uitgebreid of kan dat niet vanwege een grondwaterbeschermingsgebied. Ook staan er instructieregels in voor gemeentelijke omgevingsplannen en taken van waterschappen. De ZHOV is in werking vanaf 1 januari 2024.

Relatie tot de ontwikkeling

Er zijn diverse regels uit de Omgevingsverordening waar de voorgenomen ontwikkeling aan moet voldoen. Een samenvatting van deze regels met de relevante voorwaarden voor de voorgenomen ontwikkeling is onderstaand weergegeven.

• Toekomstbestendig bouwen en ontwikkelen

In paragraaf 7.3.6.a van de Zuid-Hollandse Omgevingsverordening zijn de regels ten aanzien van toekomstbestendig bouwen en ontwikkelen opgenomen. Deze paragraaf is van toepassing op nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Op grond van artikel 7.41a dient rekening te worden gehouden met de risico's van klimaatverandering, waaronder in ieder geval de te verwachten gevolgen van:

• a. wateroverlast door overvloedige neerslag;
• b. overstroming;
• c. hitte;
• d. droogte;

alsmede de effecten van de bovengenoemde risico's van bodemdaling. Voor zover risico's zich voordoen wordt rekening gehouden met het zo veel mogelijk voorkomen en beperken, via maatregelen of voorzieningen, dan wel het gericht aanvaarden van deze risico's. In artikel 7.41aa is opgenomen dat een omgevingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling met 12 woningen of meer mogelijk maakt, daarbij de mogelijkheden en kansen voor toekomstbestendig bouwen betrekt. De volgende aspecten van toekomstbestendig bouwen worden blijkens het tweede lid van artikel 7.41aa betrokken:

• a. de risico's van klimaatverandering;
• b. de energiehuishouding van de gebouwen, met name het gebruik en de opwekking van energie;
• c. de toepassing van circulaire of biobased grondstoffen of producten;
• d. de mogelijkheden om de emissies van NOx en CO2 te beperken in de bouw- en gebruikfsase;
• e. het reduceren van drinkwatergebruik door waterbesparende maatregelen te treffen;
• f. het versterken van de biodiversiteit; en
• g. het realiseren van een gezonde en veilige leefomgeving.

In paragraaf 4.17 Duurzaamheid en klimaatadaptie van onderhavig plan wordt nader ingegaan op het aspect duurzaamheid, waarbij ook wordt in gegaan op de energiehuishouding van gebouwen, het versterken van de biodiversiteit en het realiseren van een gezonde en veilige leefomgeving. Voor wat betreft het in te zetten materieel tijdens de bouwfase geldt dat gewerkt wordt met elektrisch materieel of materieel met een stage klasse van IV of hoger (zie hiervoor ook de invoergegevens bij de Aerius-berekening, zoals opgenomen in 4.16 Natuur van deze motivering). In paragraaf 4.14 Water wordt ingegaan op de aspecten wateroverlast, overstroming, hitte en droogte. Verder wordt in paragraaf 4.18 Gezondheid nader toegelicht op welke wijze binnen het plangebied een gezonde en veilige leefomgeving wordt gerealiseerd. Vooruitlopend op deze paragrafen kan geconcludeerd worden dat de artikelen 7.41a en 7.41aa niet aan vaststelling van onderhavig plan in de weg staan.

• Ruimtelijke kwaliteit

In paragraaf 7.3.7 van de Zuid-Hollandse Omgevingsverordening zijn de regels ten aanzien van ruimtelijke kwaliteit opgenomen. De paragraaf is van toepassing op nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Onderhavig plangebied is niet aangewezen met een beschermingscategorie als bedoeld in artikel 7.42. Artikel 7.42 is derhalve niet van toepassing. In artikel 7.43, 43a en 43c wordt het soort ruimtelijke ontwikkeling onderscheiden en de wijze waarop per soort ruimtelijke ontwikkeling de ruimtelijke kwaliteit dient te worden gewaarborgd. Uitgangspunt van de strategie voor de bebouwde ruimte is betere benutting van het bestaand stads- en dorpsgebied (BSD). Stedelijke ontwikkelingen vindt daarom primair plaats binnen BSD. Het plan voor de Euromarkt voorziet in een transformatie, waarbij vorm wordt gegeven aan de ontwikkeling van een nieuwe ruimtelijke kwaliteit en identiteit. Voor de nieuwe GAMMA locatie geldt dat deze past bij de aard en schaal van het gebied en voldoet aan de relevante richtpunten van de kwaliteitskaart. Een en ander is reeds beoordeeld in paragraaf 3.2.1 Omgevingsvisie Zuid-Holland. Op basis van artikel 7.43c kan een omgevingsplan voorzien in een nieuwe ruimtelijke ontwikkeling van van de soort transformeren als de ruimtelijke kwaliteit van de nieuwe ontwikkeling is gewaarborgd door een integraal ontwerp. Daarin wordt behalve aan de ruimtelijke kwaliteit van het gehele gebied ook aandacht besteed aan de fysieke en visuele overgang naar de omgeving en de fasering in ruimte en tijd en wordt ook rekening gehouden met de relevante richtpunten ruimtelijke kwaliteit. De stedenbouwkundige randvoorwaarden, zoals opgenomen in de gemeentelijke Nota van Uitgangspunten voor de Euromarkt, zijn geborgd in de verbeelding en regels van dit TAM-omgevingsplan. Daarnaast is een beeldkwaliteitsplan opgesteld teneinde de beoogde nieuwe ruimtelijke kwaliteit te borgen. Conform artikel 7.43d dient voorts de locatiekeuze gemotiveerd te worden. De keuze voor het toepassen van het type ontwikkeling 'transformatie' is gelegen in het feit dat de locatie zich enerzijds leent voor, met uitzondering van de perifere detailhandel, het terugbrengen van de bestaande functies in het plangebied en anderzijds leent voor het realiseren van woningbouw op een binnenstedelijke locatie. Deze binnenstedelijke locaties zijn in Alphen a/d Rijn schaars en gelet op de woningbouwontwikkelingen in de omgeving van het plangebied, is de locatie Euromarkt een logische keuze.

• Stedelijke ontwikkelingen

In paragraaf 7.3.8 van de Zuid-Hollandse Omgevingsverordening zijn de regels ten aanzien van stedelijke ontwikkelingen opgenomen.

Op basis van artikel 7.44 dient een omgevingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling voor wonen, bedrijventerreinen of kantoren mogelijk maakt rekening te houden met de op de behoefteramingen van Gedeputeerde Staten gebaseerde regionale afgestemde behoefte aan deze ontwikkeling. De regionaal afgestemde behoefte kan blijken uit de instemming met of vaststelling van regionale bestuurlijke afspraken door Gedeputeerde Staten of uit een door Gedeputeerde Staten openbaar gemaakt document. De regionale bestuurlijke afspraken bevatten een uitwerking van de in de provinciale Omgevingsvisie genoemde doelstellingen. De provincie heeft als doelstelling uitgesproken om tot 2030 bijna 250.000 woningen te bouwen en hiervan dient zo veel als mogelijk binnen het bestaand stedelijk gebied gerealiseerd worden. Voor de kwantitatieve behoefte geldt verder dat in de 'Regionale Woonagenda Holland Rijnland' (2023) een totale regionale woningbehoefte is vastgesteld van 30.500 nieuwe woningen in de periode tot 2030. Specifiek voor de subregio Oost, waar Alphen a/d Rijn en daarmee het plangebied in is gelegen, gaat het om 9.500 - 11.000 woningen. Voor de kwalitatieve behoefte geldt dat specifiek voor deze ontwikkeling een anterieure overeenkomst is gesloten, waarin is bepaald dat 25% van het totaal aantal te realiseren woningen in het sociale huursegment dienen te worden gerealiseerd, 20% in het middeldure segment (15% huur en 5% koop) en 15% in het betaalbare koopsegment. Op deze wijze wordt getracht te voorzien in de kwalitatieve behoefte aan woningen in de gemeente Alphen a/d Rijn. Voor de verplaatsing van de GAMMA geldt dat deze in oppervlak niet toeneemt. Op de huidige locatie wordt een dergelijke functie in dit TAM-omgevingsplan niet meer toegestaan en zodoende is dus ook geen sprake van de nieuwvestiging van een dergelijke detailhandelsfunctie. Nadere toetsing aan artikel 7.44 kan derhalve voor dit onderdeel achterwege blijven.

Op basis van artikel 7.45 dient een omgevingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, in de motivering in te gaan op de toepassing van de ladder voor duurzame verstedelijking. In paragraaf 4.2 van deze motivering vindt deze toets plaats.

Op basis van artikel 7.45b dient een omgevingsplan voor een stedelijke ontwikkeling met de functie wonen, rekening te houden met een zo hoog mogelijke woningdichtheid en dient het plan bij te dragen aan een goede woon- en leefomgeving. Hierbij dienen ook de mogelijkheden voor gevarieerde woningtypen betrokken te worden. Zoals hiervoor reeds is toegelicht, wordt een divers aanbod aan woningtypes gerealiseerd. Met het voorgenomen programma wordt geborgd dat voldoende bereikbare woningen worden gerealiseerd, waarbij ook aandacht is voor starters, senioren en bijzondere doelgroepen. De beoogde doelgroepen zijn in paragraaf 2.3.1 van deze motivering reeds uitgebreid aan bod gekomen. Naast het gevarieerde aanbod, is ook gezocht naar een maximaal programma aan woningen voor wat betreft het aantal woningen. Op de locatie is ruimte voor maximaal 700 woningen (waarvan circa 150 woningen c.q. kamers ten behoeve van het Young Talent Centre Alphen) en maximaal 5.250 m2 aan (commerciële) voorzieningen. Het realiseren van een gezonde fysieke leefomgeving staat bij de voorgenomen ontwikkeling centraal. Hiervoor wordt verwezen naar de toelichting in paragraaf 4.17 Duurzaamheid en klimaatadaptie en 4.18 Gezondheid van deze motivering.

Artikel 7.45c bepaalt verder dat rekening gehouden moet worden met de gevolgen van de ontwikkeling voor de bereikbaarheid en in artikel 7.45ca is bepaald dat ook de mogelijkheden voor het bevorderen van de biodiversiteit moeten worden betrokken. In paragraaf 4.3 Verkeer en parkeren van deze motivering is ingegaan op de verkeersgeneratie- en afwikkeling als gevolg van dit plan en in paragraaf 4.16 Natuur en paragraaf 4.17 Duurzaamheid en klimaatadaptie is ingegaan op de kansen voor biodiversiteit. Zodoende is in dit plan voldoende rekening gehouden met de gevolgen voor de bereikbaarheid en de kansen voor biodiversiteit.

In artikel 7.45f is een parkeernorm voor nieuwe sociale huurwoningen opgenomen. Blijkens het tweede lid van artikel 7.45f geldt deze parkeernorm niet, als er op de lokale situatie afgestemde regels of beleid voor parkeren is vastgesteld. De gemeente kent specifiek parkeerbeleid en hier wordt in paragraaf 4.3 Verkeer en parkeren nader op ingegaan. De opgenomen parkeernorm in de Zuid-Hollandse Omgevingsverordening is gelet op voorgaande niet van toepassing.

• Wonen

De bepalingen in paragraaf 7.3.8a van de Zuid-Hollandse Omgevingsverordening (inzake wonen) is op grond van artikel 7.47c niet van toepassing als ten behoeve van de nieuwe stedelijke ontwikkeling een overeenkomst als bedoeld in artikel 13.13 van de Omgevingswet is aangegaan vóór 14 maart 2023. Zodoende zijn de artikelen uit paragraaf 7.3.8a van de Zuid-Hollandse Omgevingsverordening niet van toepassing. De voorgenomen ontwikkeling is echter wel in lijn met deze bepalingen. Hieronder wordt derhalve alsnog getoetst aan de desbetreffende artikelen.

Op basis van artikel 7.47a dient een (omgevings)plan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling met 12 woningen of meer mogelijk maakt, te voorzien in voldoende sociale huurwoningen. Onder voldoende wordt in ieder geval verstaan 30% sociale huurwoningen of wat hierover is vastgelegd in de afgestemde regionale behoefte, bedoeld in artikel 7.44. Artikel 7.47b bepaalt verder dat ook moet worden voorzien in voldoende betaalbare woningbouw. Onder voldoende wordt in ieder geval verstaan 2/3 betaalbare woningbouw of wat hierover is vastgelegd in de afgestemde regionale behoefte, bedoeld in artikel 7.44. Specifiek voor deze ontwikkeling is een anterieure overeenkomst gesloten, waarin is bepaald dat 25% van het totaal aantal te realiseren woningen in het sociale huursegment dienen te worden gerealiseerd, 20% in het middeldure segment (15% huur en 5% koop) en 15% in het betaalbare koopsegment. Zodoende is sprake van 2/3 betaalbare woningbouw in het plan. Aan de voorgenomen woningdifferentiatie is voldoende behoefte.

• Detailhandel

Op basis van artikel 7.49 lid 1, sub a onder 5 kan een omgevingsplan voorzien in bouwmarkten. Hierbij is dit alleen mogelijk als aangetoond is dat het woon- en leefklimaat niet onevenredig wordt aangetast en geen onaanvaardbare leegstand ontstaat. Met voorliggend TAM-omgevingsplan wordt de huidige bouwmarkt van 4.600 m2 b.v.o. verplaatst van de Euromarkt naar de locatie op bedrijventerrein Molenwetering. De nieuwe bouwmarkt wordt 4.000 m2 b.v.o. groot en is daarmee kleiner dan de huidige bouwmarkt. Aangezien dit een verplaatsing betreft, worden er geen vierkante meters detailhandel toegevoegd. Op de Euromarkt locatie wordt bovendien een bouwmarkt ook niet meer toegestaan.

Wel biedt dit TAM-omgevingsplan ruimte voor een extra supermarkt binnen het Euromarkt gebied. Hier is artikel 7.48 van toepassing waarbij gezien de omvang een advies nodig is van de adviescommissie detailhandel Zuid-Holland. Op dit moment is reeds een Aldi supermarkt aanwezig die ook behouden blijft in het plan. Er wordt in totaal ruimte geboden voor maximaal 3.250 m2 aan b.v.o. voor supermarkten. In dit kader is door Sweco een laddertoets uitgevoerd om de behoefte inzichtelijk te maken. Hieruit blijkt dat er binnen het verzorgingsgebied voldoende behoefte bestaan aan een extra supermarkt zonder dat dit leidt tot een ontwrichting van de bestaande verzorgingsstructuur. Voor de toevoeging van de supermarkt is tevens een advies aangevraagd aan de regionale adviescommissie detailhandel. De commissie heeft een positief advies afgegeven, dit advies is terug te vinden als bijlage 3. In paragraaf 4.2 wordt hier nader op ingegaan.

Overige detailhandel, behalve ondergeschikt aan een maatschappelijke functie, wordt niet toegestaan in het plangebied.

3.3.1 Regionale omgevingsagenda 2040 en Regionale Woonagenda Holland Rijnland 2023

De Regionale Omgevingsagenda Holland Rijnland (ROA, 11 juni 2021) bespreekt hoe op integrale wijze alle ruimte-vragende functies een plek kunnen krijgen in de regio of waar keuzes gemaakt moeten worden. Deze omgevingsagenda helpt bij het maken van richtinggevende keuzes voor de toekomst.De verschillende ruimte-vragende activiteiten in Holland Rijnland zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat leidt tot de integrale hoofdopgave: zoeken naar balans.

De regio Holland Rijnland wil hoogwaardig en duurzaam verstedelijken en knooppunten versterken. Investeringen in de OV-knoop Leiden zijn cruciaal voor de ontwikkeling van Holland Rijnland. In combinatie met de verdere verstedelijking verrijkt de regio de kwaliteiten van het diverse landschap in Holland Rijnland in het stedelijk en landelijk gebied: cultuurhistorie en -erfgoed, recreatie en toerisme, gezondheid, circulaire economie, natuur. Dit wil zeggen dat de gewenste ruimtelijke ontwikkeling slim moet worden ingepast en aan de slag moet worden gegaan met de meervoudige transitieopgaven: verduurzaming van de land- en tuinbouw, versterken van de biodiversiteit, klimaatadaptatie, waterbeheer en de energievoorziening. Innovatiekracht is een belangrijke voorwaarde voor de gewenste brede regionale ontwikkeling.

Relatie tot de ontwikkeling

In de Regionale omgevingsagenda is opgenomen dat op het gebied van verstedelijking gewerkt dient te worden aan nationaal en internationaal opererende kennisclusters, flinke woningbouwopgaven en bereikbaarheid. Daarbij dient de lange termijn in het vizier gehouden te worden: de bestaande verstedelijkingsafspraken worden gerespecteerd en daarnaast wordt voor de middellange en lange termijn gezocht naar aanvullende oplossingen. Gemeenten dienen daarnaast de woningbouwaantallen te realiseren, die zijn vastgelegd in de planlijst woningbouw 2020 Holland Rijnland. Bij nieuwbouw is daarnaast klimaatbestendig bouwen een belangrijk aandachtspunt.

Voor de kwantitatieve behoefte geldt dat in de 'Regionale Woonagenda Holland Rijnland' (2023) een totale regionale woningbehoefte is vastgesteld van 30.500 nieuwe woningen in de periode tot 2030. Specifiek voor de subregio Oost, waar Alphen a/d Rijn en daarmee het plangebied in is gelegen, gaat het om 9.500 - 11.000 woningen. De realisatie van maximaal 700 woningen in het plangebied levert gelet op voorgaande een bijdrage aan de kwantitatieve behoefte aan woningen in de regio Holland Rijnland en de gemeente Alphen a/d Rijn. Daarnaast wordt uitgebreid aandacht besteed aan klimaatadaptief bouwen. Een nadere toelichting hierop is terug te vinden in paragraaf 4.17 Duurzaamheid en klimaatadaptie van deze motivering.

3.3.2 Regionale bedrijventerreinen strategie Holland Rijnland

De regio Holland Rijnland is een aantrekkelijk regio om te wonen, te werken en te recreëren. Zoals toegelicht in het Werkprogramma Holland Rijnland (2023) spelen in de regio zowel stedelijke vraagstukken (zoals voldoende ruimte voor wonen en economische bedrijvigheid) als landelijke vraagstukken (zoals bodemdaling en de landbouwtransitie). In de regio zijn ook verschillende subregio's met ieder een eigen (economisch) profiel en ambitie te onderscheiden. Op het gebied van ruimte moet de regio slimme keuzes maken om de schaarse ruimte zo optimaal mogelijk te benutten. Als regio willen we zorgen voor voldoende ruimte voor wonen en werken, goede bereikbaarheid, duurzame energievoorziening en een prettige leefomgeving. Ook wordt in het Werkprogramma specifiek ingezoomd op het thema Economie. Holland Rijnland is een aantrekkelijke vestigingslocatie, centraal gelegen tussen de metropoolregio's Amsterdam en Rotterdam-Den Haag. In de regio bevinden zich toonaangevende kennisclusters en ook internationaal vooraanstaande greenports. De regio wordt gekenmerkt door een sterk en divers segment van mkb-bedrijvigheid. Met de Regionale Investeringsagenda (2024) worden keuzes gemaakt op het gebied van woningbouw, economie, natuur, klimaat, bereikbaarheid en duurzaamheid. Hiermee wordt samen de brug geslagen van ambitie naar uitvoering.

De regionale bedrijventerreinenstrategie Holland Rijnland fungeert als onderlegger voor programmeringsafspraken met de provincie als het gaat om het accommoderen van ruimte voor economie.

Relatie tot de ontwikkeling

Dit plan maakt de verplaatsing van de bouwmarkt van Euromarktgebied naar het bedrijventerrein Molenwetering planologisch mogelijk. Hiermee wordt een perifere detailhandelsfunctie toegevoegd aan een bedrijventerrein. In het kader van het goed accomoderen van bedrijven en het zorgvuldig omgaan met de beschikbare bedrijfsruimte is deze verplaatsing al in een eerder stadium voorgelegd aan de regio en aan de provincie. In de regionale bedrijventerreinen strategie is het verplaatsen van de bouwmarkt naar een perceel op het bedrijventerrein Molenwetering opgenomen en goedgekeurd door Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland. Het perceel kan gecompenseerd worden middels een afwijkingsbevoegheid op het terrein Hoogewaard (Beter benutten Hoogewaard) in Alphen aan den Rijn. Daarbij zorgt het TAM-omgevingsplan er niet voor dat de bedrijfsbestemming komt te vervallen: er wordt enkel een extra functie toegevoegd. Dit betekent dat in de toekomst het perceel ook nog gebruikt kan worden als bedrijfsfunctie.

3.4.1 Omgevingsvisie Alphen aan den Rijn: "Groene gemeente met lef!"

Op 27 januari 2022 heeft de gemeenteraad Alphen aan den Rijn de Omgevingsvisie Alphen aan den Rijn "Groene gemeente met lef!" (hierna: de Omgevingsvisie) vastgesteld. De Omgevingsvisie is een visie-document waarin de langetermijnkeuzes van de gemeente zijn beschreven voor de fysieke leefomgeving. De gemeente Alphen richt zich daarbij op ontmoeten en verbinden, duurzaam en groen en vitaal wonen en leven. De omgeving is alles buitenshuis, dus alles wat nodig is om te wonen, te werken, te leren en te ontspannen of sporten. Het gaat bijvoorbeeld over lucht en water, wegen en gebouwen.

De omgevingsvisie gaat uit van 5 integrale ontwikkelrichtingen/thema's, waarvan de gemeente de ambitie heeft gesteld deze thema’s zo goed mogelijk uit te voeren. De volgende 5 thema's komen aan bod in de Omgevingsvisie:

• 1. gezonde vergroening;
• 2. samen sterker;
• 3. waardevol buitengebied;
• 4. landschappelijke verstedelijking;
• 5. duurzaam ondernemen.

Binnen de vijf thema's zijn vervolgens een aantal doelen gesteld om de ambities per thema te bereiken.

Relatie tot de ontwikkeling
De herontwikkeling van de Euromarkt kent diverse raakvlakken met de thema's en bijbehorende doelen uit de Omgevingsvisie. Hieronder wordt hier nader op in gegaan. Uitsluitend de thema's en doelen die van toepassing zijn worden behandeld. Niet alle onderwerpen zijn immers van belang voor de ontwikkeling op deze locatie. De weergegeven ambities en doelen zijn daarmee niet limitatief.

Landschappelijke verstedelijking

• 1. Meer kwalitatief hoogwaardige en diverse leefomgevingen: de herontwikkeling van de Euromarkt biedt de mogelijkheid om binnenstedelijk het woningaanbod kwalitatief en kwantitatief te verbeteren. Deze ontwikkeling biedt de kans om te voldoen aan de toenemende vraag van de woningmarkt en geeft de stad een moderne, duurzame uitstraling. Door de herontwikkeling wordt een gebied bestemd voor bedrijven en perifere detailhandelsvestigingen immers omgezet naar naar een nieuwe wijk. In de nieuwe wijk is niet enkel ruimte om te wonen, maar wordt ook een levendige en duurzame gemeenschap vertegenwoordigt. De nieuwe bebouwing doet geen afbreuk aan de kwaliteit van het bestaande stedelijk groen en er wordt geen extra ruimte gecreëerd voor de private auto-infrastructuur. De focus ligt namelijk op duurzame mobiliteitsoplossingen en het creëren van een gezonde omgeving, die uitnodigt tot bewegen, sporten en ontmoeten.
• 2. Voldoende bereikbare woningen voor jong, oud en kwetsbaren: voor de ontwikkeling van de Euromarkt is reeds een anterieure overeenkomst gesloten. In de anterieure overeenkomst wordt afgeweken van de huidige norm voor het aandeel sociale huurwoningen bij een nieuwbouwontwikkeling. Dat neemt niet weg dat de ontwikkeling voorziet in voldoende bereikbare woningen voor jong, oud en kwetsbaren. De ontwikkeling voorziet in maximaal 700 woningen, waarbij de woningtypes zijn verdeelt in 25% sociale (huur)woningen, 35% middeldure (huur- en koop)woningen en 40% vrije sectorwoningen. De beoogde woningen voor het Young Talent Center Alphen vallen hierbij in het sociale segment. Door de beoogde diversiteit in het woningaanbod, zijn de woningen geschikt voor diverse doelgroepen:
  • a. Starters: een belangrijke focus ligt op starters/jongeren, die steeds meer moeite ervaren met het vinden van hun eerste woning. Het is daarom van belang om woningbouwontwikkelingen te initiëren binnen het betaalbare segment, zowel in de koop- als de huursector. Mogelijkheden zoals goedkope koopwoningen en het Young Talent Centre Alphen (YTCA) - een plek waar starters wonen, werken en creëren - zijn derhalve onderdeel van de herontwikkeling van de Euromarkt. Het YTCA is een fysieke plaats waar circa 150 ambitieuze starters elke dag in aanraking komen met elkaars expertise, elkaars diensten kunnen afnemen en kunnen leren van elkaars ervaringen. Wonen, werken en creëren op één locatie onder één dak. Een campus, met merendeels flexplekken, een ontmoetingsruimte die ook geschikt is voor presentaties. De huisvesting is gericht op mobiliteit gericht op deelmobiliteit (fiets/scooter/auto) en openbaar vervoer.
  • b. Senioren: de nieuwe appartementen aan de Euromarkt vergroten het woningaanbod voor senioren, mede dankzij de nabijheid van winkels en openbaar vervoer. De Woonvisie (Gemeente Alphen aan den Rijn, 2022) stelt eisen aan toegankelijkheid, aantal slaapkamers, privé-buitenruimte, sociale betrokkenheid en algemene kwaliteitseisen, met als doel senioren aan te moedigen te verhuizen en de doorstroming te bevorderen.
  • c. Bijzondere doelgroepen: in de voorgenomen ontwikkeling is ook ruimte voor bijzondere doelgroepen door de integratie van zorgwoningen. Deze toevoeging draagt bij aan de diversiteit van de woonomgeving en voorziet in specifieke (zorg)behoeften van bijzondere doelgroepen.
  • d. Inwoners werkzaam in vitale beroepsgroepen: de nieuwe Huisvestingswet biedt mogelijkheden voor het toewijzen van woningen aan inwoners van de gemeente die werkzaam zijn in vitale beroepsgroepen. Door voorrang te geven (bij een deel van de woningen) aan starters die een maatschappelijke bijdrage leveren via hun beroep, weet Alphen aan den Rijn deze waardevolle inwoners aan zich te verbinden.

Samen sterker

• 3. Vitalere inwoners (gezond en veerkrachtig): in het plangebied wordt ingezet op het realiseren van een gezonde omgeving, die uitnodigt tot bewegen, sporten en ontmoeten. Zo wordt in het plangebied een zogeheten 'leefstraat' gerealiseerd, waarin ruimte is voor onder meer een speelvoorziening maar ook voorzieningen om elkaar te ontmoeten. Daarnaast ontstaat de mogelijkheid om een 'ommetje' te lopen door de openbare ruimte in verbinding te brengen met het naastgelegen groengebied van de Molenwetering.
  
• 4. Inclusieve openbare ruimte en voorzieningen: inclusief betekent dat elk individu als volwaardig en gelijkwaardig wordt gezien. Toegang tot en gebruik van de fysieke omgeving is daar ook een belangrijk onderdeel van. De omgeving moet zo zijn ingericht dat iedereen mee kan doen. Dit is dan ook een van de ontwerpuitgangspunten binnen het plangebied. Voor de verbinding met de omgeving buiten de eigen woonbuurt is daarbij ook de toegang tot het openbaar vervoer van belang. Ten zuiden/zuidwesten van het plangebied zijn de haltes Molenwetering en Europalaan gelegen, waar stadsbussen 3 en 4 stoppen (start- en eindpunt Station Alphen aan den Rijn). Beide bushaltes zijn rolstoeltoegankelijk. Het station van Alphen aan den Rijn, bevindt zich op een loopafstand van ca. 12 minuten tot de locatie (hemelsbreed ca. 600 meter). Met de diverse verbindingen rondom de locatie kan worden gesteld dat sprake is van inclusiviteit.
  
• 5. Actiever ruimte bieden op initiatieven gericht op reuring en ontmoeting: in het plangebied is zowel ruimte voor woningen als voor (commerciële) voorzieningen. In zoverre is door de menging van functies dus al sprake van reuring. Aan reuring en ontmoeting in de openbare ruimte levert de voorgenomen ontwikkeling ook een bijdrage. Zo zijn de Molenwetering en het Weteringpad belangrijke elementen die worden meegenomen in de ontwikkeling van het plan. Aan de zuidkant van het plangebied wordt de ontwikkeling ontsloten op het fijnmazige langzame verkeer. In de noord-zuid richting wordt er met twee lanen rekening gehouden met zichtlijnen richting de Molenwetering, zodat het park beleefbaar wordt. In de oost-west richting wordt daarnaast rekening gehouden met een functioneel parkeerplein voor de supermarkt(en) en een autoluw hof waar ruimte is voor spelen. Langs de Molenwetering is tot slot ruimte voor een shared space waarbij de auto meer te gast is en ruimte is voor groen en daarmee verbinding maakt met het tegenoverliggende park.
  

Gezonde vergroening

• 6. Groener en gezonder milieu: gezondheid is van groot belang voor de kwaliteit van het leven. Voldoende groen draagt daar ook aan bij. Een van de mogelijkheden om daar aan bij te dragen is het vergroenen van de bebouwing en creëren van een omgeving die een gezondere leefstijl bevordert. Daar draagt voorliggend initiatief specifiek aan bij door het realiseren van minimaal 30% groen in de buitenruimte, verblijf en speelplaatsen en een koppeling met het naastgelegen groengebied van de Molenwetering.
  
• 7. Verduurzaming gebouwde omgeving: het verduurzamen van de bebouwde omgeving is noodzakelijk om de leefkwaliteit te verbeteren en te voorzien in de afgesproken energietransitie. Niet altijd is het mogelijk om de bestaande bebouwing in de huidige vorm te verduurzamen. Door de bebouwing te vervangen door nieuwbouw, waarbij oog is voor het toepassen van diverse duurzame methoden, wordt aan de verduurzaming van de gemeente bijgedragen. In het plan wordt aandacht besteed aan het tegengaan van hittestress door groen toe te voegen. De daken van de nieuw te realiseren gebouwen worden ofwel groen ingericht met een waterbufferingscapaciteit ofwel voorzien van zonnepanelen.
  
• 8. Klimaatadaptievere omgeving: een klimaatadaptieve omgeving is een omgeving die de veranderende weersomstandigheden eenvoudig op kan vangen. Het gaat dan om het opvangen van extreme regenval tegenover periode van grote droogte. Een belangrijke maatregel waarmee regenwater langer vastgehouden kan worden, is onder meer het toepassen van groene daken. Zoals eerder benoemd worden groene daken gerealiseerd met een waterbufferingscapaciteit. Ook wordt meer groen in de openbare ruimte (op maaiveld) gerealiseerd waardoor het hemelwater vastgehouden kan worden en langzaam kan infiltreren in de bodem. Er wordt nader onderzocht welke waterbergingsmogelijkheden er nog meer toegevoegd kunnen worden (wadi's, infiltratiekratten etc).

Duurzaam ondernemen

De herontwikkeling van het Euromarktgebied en de verplaatsing van de bouwmarkt naar het naastgelegen bedrijventerrein komt voort uit de gedachte om duurzaam om te gaan met deze werklocaties en de zoektocht naar binnenstedelijke woningbouwlocaties. Met de herontwikkeling van de Euromarkt van perifere detailhandelslocatie naar woningbouwlocatie met maatschappelijke voorzieningen en supermarkt wordt invulling gegeven aan een toekomstbestendig en duurzame oplossing voor deze locatie. Ook de verplaatsing van de bouwmarkt naar het bedrijventerrein is zorgvuldig opgepakt, waarbij de huidige bedrijfsbestemming ook blijft bestaan zodat het perceel ook in de toekomst geschikt blijft voor de vestiging van een bedrijf.

Met bovenstaande uiteenzetting kan worden geconcludeerd dat de ontwikkeling op diverse onderdelen raakvlakken kent met en bijdraagt aan de doelstellingen die de gemeente de komende jaren voor ogen heeft. Geconcludeerd kan worden dat met de voorgenomen herontwikkeling van de Euromarkt een bijdrage wordt geleverd aan de verwezenlijking van het gemeentelijk beleid, zoals verwoord in de Omgevingsvisie.

3.4.2 Woonvisie 2021 - 2025

De gemeenteraad heeft op 27 januari 2022 de Alphense 'Woonvisie 2021 - 2025' vastgesteld. Daarin is de visie voor de komende vier jaar op het woonbeleid neergelegd. De gemeente Alphen aan den Rijn wil zich ontwikkelen tot een knooppunt van landschap en stad met vitale kernen. Door de toenemende druk op de woningmarkt in zowel de grotere kernen als de dorpen komt de vitaliteit van de gemeente onder druk te staan. Ook zorgt de schaarste op de woningmarkt ervoor dat niet iedereen een passende woning kan vinden. Door de strategische ligging in het Groene Hart is de gemeente een populaire woonplek voor jonge gezinnen. Dit verhoogt de druk verder en zorgt voor verdringing van woningzoekenden die nog geen plek hebben, zoals starters op de woningmarkt. Dit vraagt daarom snel extra woningen in alle kernen van de gemeente. Naast de druk op de markt zijn er ook nieuwe opgaven rond van wonen en zorg, nieuwe doelgroepen die zich aandienen, en het verduurzamen en klimaatadaptief maken van de bestaande woningvoorraad. Om adequaat in te kunnen spelen op deze opgaven stelt de gemeente prioriteiten:

• 1. Snel realiseren van extra woningen.
• 2. Doorstroming stimuleren voor passend wonen.
• 3. Flankerende inzet voor een betere woningmarkt.

De woonvisie is een uitwerking en verdieping van de Omgevingsvisie (GOVI) en bevat daarom een deel ‘visievorming’. De ambities en opgaven uit de Omgevingsvisie worden op het thema wonen nader uitgewerkt in beleid. Het gaat hierin om de volgende thema’s:

• 1. Voldoende bereikbare woningen.
• 2. Aandacht voor senioren en bijzondere doelgroepen met een zorgvraag.
• 3. Gezonde vergroening en landschappelijke verstedelijking.
• 4. Verduurzaming van de gebouwde omgeving.

Relatie tot de ontwikkeling
De voorgenomen herontwikkeling van de Euromarkt geeft invulling aan alle vier de thema's waar de woonvisie op inzet. In paragraaf 2.3.1 en 3.4.1 is reeds toegelicht dat het beoogde woningbouwprogramma slechts op een onderdeel afwijkt van de Woonvisie en dat betreft het aandeel woningen in het sociale segment. Reden hiervoor is dat reeds afspraken zijn gemaakt in een anterieure overeenkomst over het aandeel woningen in het sociale segment, het middeldure segment en het betaalbare koopsegment. De ontwikkeling voorziet daarnaast in woningen voor senioren, starters en bijzondere doelgroepen (zie voor een uitgebreide toelichting de paragrafen 2.3.1 en 3.4.1). Tot slot wordt voorzien in vergroening, landschappelijke verstedelijking en verduurzaming.

Geconcludeerd kan worden dat voorliggend TAM-omgevingsplan past binnen de gemeentelijke ambities op het gebied van wonen en levert een bijdrage aan de vier hoofdthema's waar de Woonvisie 2021 - 2025 op inzet.

3.4.3 Doelgroepenverordening woningbouw Alphen aan den Rijn 2022

Wat betreft de huur- en koopprijzen zal voldaan moeten worden aan de 'Doelgroepenverordening woningbouw Alphen aan den Rijn 2022'. Zo dient de aanvang huurprijs voor sociale huurwoningen te voldoen aan het bepaalde in artikel 13, eerste lid, onder a, van de Wet op de huurtoeslag. Voor middenhuur bedraagt de aanvangshuurprijs tenminste het bedrag bedoeld in artikel 13, eerste lid, onder a, van de Wet op de huurtoeslag en ten hoogste 1.000,-. Artikel 2 van de verordening stelt dat deze huurprijs jaarlijks per 1 januari geïndexeerd mag worden. Artikel 5 van de verordening stelt het volgende: "Sociale huurwoningen dienen gedurende een termijn van ten minste 20 jaar na eerste ingebruikname voor de doelgroep beschikbaar blijven" en "Middeldure huurwoningen dienen gedurende een termijn van ten minste 20 jaar na eerste ingebruikname voor de doelgroep beschikbaar te blijven". In aanvulling op het vorenstaande is naar aanleiding van een addendum op de Alphense Woonvisie (zie paragraaf 3.4.2) besloten dat het minimale aandeel sociale huurwoningen in een plan, wordt verhoogd van 25% naar 30%.

Relatie tot de ontwikkeling
Er zal voldaan worden aan de doelgroepenverordening, voor wat betreft de huur- en koopprijzen. Voor het aandeel te realiseren sociale huurwoningen (30%) geldt dat hiervan wordt afgeweken, omdat hiervoor reeds anterieure afspraken waren gemaakt. Het aandeel sociale huurwoningen bedraagt in dit plan derhalve 25%.

3.4.4 Intensiveringsvisie woningbouw Alphen aan den Rijn

De Intensiveringsvisie Alphen aan den Rijn is in december 2022 vastgesteld door de raad van de gemeente Alphen aan den Rijn. De visie is een uitwerking naar aanleiding van de motie om een hoogbouwvisie voor de gemeente op te stellen. Met de intensiveringsvisie laat de gemeente zien waar verdichting in de gemeente denkbaar is en welke uitgangspunten ze daaraan stellen. De intensiveringsvisie biedt daarmee een helder en uitnodigend afwegingskader voor initiatiefnemers, inwoners, ambtenaren en het gemeentebestuur.

In de intensiveringsvisie worden zones beschreven waar verdichting denkbaar is. De grootste verdichtingsopgave ligt in Alphen-stad. Er worden vijf richtingen onderscheiden waar verdichting denkbaar is.

• 1. De integrale ontwikkelzone, die loopt van de Gnephoek via Rijnhaven-Oost en de Stationsomgeving naar het Stadshart en Nieuwe Sloot.
• 2. Stedelijke assen van weg- en spoorverbindingen, die lopen naar het centrum van Alphen aan den Rijn.
• 3. Knooppunten
• 4. Stempelwijken.
• 5. Acupunctuur

Als basis voor de intensivering wordt de 'Alphense Laag' van ca. vier à vijf bouwlagen verstaan. Bovenop de 'Alphense laag' zijn op een aantal plekken grotere bouwhoogtes denkbaar. Voor het leeuwendeel van de intensiveringszones geldt daarmee een bovengrens van 12 bouwlagen.

Om verdichtingsinitiatieven te beoordelen, heeft de gemeente daarnaast een afwegingskader met richtinggevende principes en beoordelingscriteria opgesteld. Dit zijn:

• 1. Stedelijke inpassing: initiatieven versterken de stedelijke structuur van de gemeente en sluiten aan bij de menselijke maat en een prettige leefomgeving.
• 2. Stedelijke uitstraling: initiatieven dragen met hun architectonische uitstraling bij aan de identiteit van de plek. De maat en betekenis van de openbare ruimte bepalen de korrel en geleding van de bouwmassa.
• 3. Groen en water: initiatieven dragen bij aan het verhogen van de kwaliteit van de openbare ruimte en groen- en waterstructuren. De waarden die een groene omgeving vertegenwoordigt, krijgen een volwaardige plek in het initiatief.
• 4. Duurzaamheid: initiatieven dragen bij aan de duurzaamheidsambities van de gemeente Alphen aan den Rijn.
• 5. Mobiliteit: initiatieven dragen bij aan de kansen en mogelijkheden van duurzame mobiliteit.
• 6. Programma: initiatieven dragen bij aan een inclusieve stad met een gemengd programma voor diverse doelgroepen. Initiatieven geven aantoonbaar antwoord op de Alphense behoefte aan wonen, werken en voorzieningen.
• 7. Veiligheid en leefbaarheid: initiatieven zorgen voor een hoge belevingswaarde in het gebied, waardoor mensen zich veilig en voelen in hun omgeving.

Relatie tot de ontwikkeling
Het plangebied is gelegen binnen de integrale ontwikkelingszone van Alphen-Stad. Met de gewenste ontwikkeling vindt de verdichting die daaruit volgt dan ook plaats op een passende plek. Aan de zeven beoordelingscriteria wordt eveneens voldaan. Op de onderdelen 1, 2 en 7 wordt hieronder specifiek stilgestaan. Voor het overige wordt gemakshalve volstaan met een verwijzing naar de paragrafen 2.3 Toekomstige situatie, 4.14 Water, 4.3 Verkeer en parkeren en 4.17 Duurzaamheid en klimaatadaptie. Een deel van de beoordelingscriteria kent daarnaast raakvlakken/overlap met de ambities zoals verwoord in de Alphense Omgevingsvisie, zie paragraaf 3.4.1.

1. Stedelijke inpassing: initiatieven versterken de stedelijke structuur van de gemeente en sluiten aan bij de menselijke maat en een prettige leefomgeving.

• In het plangebied wordt het karakter getransformeerd van een monotoon gebied naar een nieuw gebied met een bijzondere uitstraling. De beoogde stedenbouwkundige structuur sluit aan bij de woontypologie van de naastgelegen ontwikkeling Noorderkeerkring, die sinds 2019 een gesloten bouwblokconcept hanteert. Een bouwblok, omgeven door straten en wegen, vormt een samenhangende stedenbouwkundige eenheid.
• In het plangebied worden maximaal vijf gesloten bouwblokken gesitueerd. Deze worden geordend door een centrale oost-west as en twee noord-zuid assen. Vier bouwblokken bestaan uit een Alphense bouwlaag met maximaal vier à vijf bouwlagen en hebben ieder maximaal drie hoogteaccenten met maximaal zes, acht en elf bouwlagen. voor een bouwblok langs de Molenwetering wordt afgeweken van maximaal 15 bouwlagen en een grotere bouwhoogte voorgesteld met maximaal 17 bouwlagen vanwege de ruime maat van de Molenwetering en het gewenste gevarieerde silhouet in hoogbouw tussen het woonblok Noorderkeerkring en het wooncomplex Da Vinci.
• Een hoogteaccent langs de Europalaan benadrukt de nieuwe entree voor dit (woon)gebied. Hier is dan ook een hoogteaccent mogelijk met maximaal acht bouwlagen.
• De bouwblokken zijn voorzien van gestapelde en grondontsloten woningen, commerciële functies en maatschappelijke voorzieningen.
• Zichtlijnen richting de Molenwetering maken het park leefbaar.

2. Stedelijke uitstraling: initiatieven dragen met hun architectonische uitstraling bij aan de identiteit van de plek. De maat en betekenis van de openbare ruimte bepalen de korrel en geleding van de bouwmassa.

En;

7. Veiligheid en leefbaarheid: initiatieven zorgen voor een hoge belevingswaarde in het gebied, waardoor mensen zich veilig en voelen in hun omgeving.

• Er worden in het plangebied markante, gevarieerde en iconische elementen gerealiseerd, zodat het plangebied herkenbaar wordt vanuit verschillende afstanden.
• De architectuur dient bijzonder te zijn en het karakter van het totale ensemble moet een iconisch karakter uitstralen. Hiertoe dient een beeldkwaliteitsplan opgesteld te worden. Dit (zie bijlage 1) is inmiddels opgesteld en gaat onderdeel uitmaken van de Welstandsnota.
• De plint van een gebouw is onderdeel waar privé en openbaar elkaar ontmoeten. Door zoveel mogelijke entrees aan het openbaar gebied te maken, verbetert de sociale veiligheid in het gebied. Ook dienen de plinten op de menselijke maat te worden afgestemd, zodat de openbare ruimte naast het gebouw niet het risico loopt anoniem te worden.
• De grondontsloten woningen hebben een geveltuin of een zogenaamde Delftse stoep (een zone van 1,5 m uit de gevel). Zo ontstaat een groen, aantrekkelijke en sociaal karakter.

Geconcludeerd kan worden dat de voorgenomen herontwikkeling van de Euromarkt in lijn is met de Intensiveringsvisie woningbouw Alphen aan den Rijn.

3.4.5 Detailhandels- en horecavisie Alphen aan den Rijn 2024

De detailhandelsvisie uit 2016 is voor de Alphen aan den Rijn het belangrijkste toetsingskader voor nieuwe detailhandelsinitiatieven. Uit de evaluatie (RMC, 2021) en inventarisatie (BRO, 2022) is gebleken dat dit beleid toe is aan een grondige actualisatie. Het huidige beleid is sterk kwantitatief gedreven en bovendien sterk beschrijvend van aard. Concrete beleidsdoelen met zicht op uitvoering ontbreken. Bovendien is er ook vanuit de samenleving behoefte aan actueel beleid. Trends en maatschappelijke ontwikkelingen zijn hiervoor de aanleiding, zoals supermarktontwikkelingen, veranderingen in koopgedrag en de wens om het voorzieningenaanbod en de leefbaarheid in de dorpen op peil te houden.

Relatie tot ontwikkeling

In de detailhandels- en horecavisie komt de herontwikkeling van de Euromarkt aan bod. De Euromarkt ligt centraal in de kern Alphen-stad en is van oudsher een winkelgebied gericht op volumineuze en doelgerichte artikelen. Er ligt een kans om dit gebied optimaler te benutten door woningbouw toe te voegen. Tegelijkertijd ligt er een opgave om de keuzemogelijkheden op het gebied van boodschappenaanbod voor inwoners in de wijk Kerk en Zanen te versterken. Om hier invulling aan te geven en te voorzien in de behoefte van nieuwe inwoners op de Euromarkt is gekozen het huidige boodschappenaanbod op de Euromarkt verantwoord te versterken in de vorm van modernisering van de bestaande discountsupermarkt en toevoeging van één volwaardige fullservice supermarkt. Voorwaarde voor de versterking is dat dit niet mag leiden tot onaanvaardbare leegstand in winkelcentrum Atlas. Een beperkte functie voor perifere detailhandel blijft gehandhaafd.

Voorliggend TAM-omgevingsplan voorziet in de toevoeging van een supermarkt binnen het gebied. Overige detailhandel is niet toegestaan. De ontwikkeling leidt niet tot een onaanvaardbare leegstand in winkelcentrum Atlas. Sweco heeft hiervoor een laddertoets uitgevoerd die in paragraaf 4.2 uitgebreid besproken wordt.

4.1.1 Kaders

Onder de Omgevingswet geldt een plan-m.e.r.-plicht wanneer een besluit wordt voorbereid dat het kader schept voor een m.e.r.-(beoordelings)plichtige activiteit of wanneer een besluit wordt voorbereid waarvoor een zogenaamde passende beoordeling is vereist. Het planMER brengt de milieugevolgen van een plan in beeld voordat er een besluit over is genomen en onderzoekt verschillende alternatieve oplossingen en maatregelen met het oog op het beperken van effecten op de leefomgeving. Hiermee draagt het planMER ook bij aan de onderbouwing en transparantie van de effecten van een besluit en kan het als hulpmiddel worden gebruikt bij de participatie.

Of sprake is van een kaderstellend plan voor een m.e.r.-(beoordelings)plichtige activiteit blijkt uit bijlage V van het Omgevingsbesluit.

4.1.2 Toetsing

De voorgenomen ontwikkeling van de Euromarkt is aan te merken als een 'Project' uit kolom 1 in bijlage V van het Omgevingsbesluit, namelijk een stedelijk ontwikkelingsproject (categorie J.11) en derhalve is het doorlopen van de m.e.r.-beoordeling noodzakelijk. Het initiatief voor de nieuwe locatie van de Gamma bouwmarkt valt echter niet onder de 'Projecten' uit kolom 1 in bijlage V van het Omgevingsbesluit. Er is naar aard en omvang ten opzichte van hetgeen het geldende omgevingsplan mogelijk maakt geen sprake van een stedelijk ontwikkelingsproject. Voor de Gamma bouwmarkt geldt immers dat deze enkel wordt verplaatst, waarbij de bouwmarkt in oppervlak niet toeneemt, maar zelfs met 600 m2 bruto vloeroppervlakte afneemt (van 4.600 m2 naar 4.000 m2). Op de huidige locatie wordt een dergelijke functie in dit TAM-omgevingsplan niet meer toegestaan en zodoende is dus ook geen sprake van de nieuwvestiging van een dergelijke detailhandelsfunctie dan wel een stedelijk ontwikkelingsproject als bedoeld in het Omgevingsbesluit.

Voor de Euromarkt ontwikkeling dient een mededeling te worden gedaan van het aangewezen project bij het bevoegd gezag, waarin een beschrijving van het project, de locatie en de mogelijke milieueffecten zijn opgenomen. Voor deze mededeling dient een m.e.r.-beoordeling opgesteld te worden. Hierbij moeten in ieder geval de criteria uit bijlage III van de Europese richtlijn m.e.r. worden betrokken:

• 1. Kenmerken van de projecten.
• 2. Plaats van de projecten.
• 3. Kenmerken van het potentiële effect.

1. Kenmerken van het project

Omvang van het project

Onderhavig TAM-omgevingsplan maakt voor de Euromarkt-locatie maximaal 700 woningen mogelijk en 5.250 m2 aan commerciële voorzieningen, waaronder maximaal 3.250 m2 supermarkt, maatschappelijke voorzieningen en dienstverlening.

Gebruik van natuurlijke hulpbronnen

Voor de realisatie van het project worden reguliere natuurlijke hulpbronnen gebruikt als bouwmateriaal, zoals beton, hout, staal en grond. Een andere locatie zal niet leiden tot minder gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Bij de beoogde ontwikkeling is geen sprake van productieprocessen.

Productie en verwerking van afvalstoffen

In het plangebied wordt een woonfunctie voorzien, waarbij enkel sprake is van huishoudelijk gerelateerd afval. Voor de te realiseren commerciële functies zoals de supermarkt en maatschappelijke voorzieningen (bijv. een gezondheidscentrum) wordt licht bedrijfsmatig afval geproduceerd die conform de daarvoor geldende regels afgevoerd wordt. Daarnaast wordt aangesloten op de bestaande riolering ter plaatse.

Verontreiniging en hinder

Wat betreft milieuhinder wordt voldaan aan de wettelijke normen dan wel maatregelen getroffen om gevolgen te voorkomen/beperken. Van verontreiniging en hinder als gevolg van de ontwikkeling die een MER rechtvaardigen, is geen sprake.

Risico van ongevallen, vooral gelet op de gebruikte stoffen of technologieën

Er is bij de beoogde ontwikkeling geen sprake van realisatie van risicovolle milieubelastende activiteiten. Het aspect externe veiligheid is daarnaast beschouwd in paragraaf 4.12 van deze motivering, waarbij het groepsrisico en plaatsgebonden risico in ogenschouw zijn genomen. Het plangebied is op dermate grote afstand van risicobronnen gesitueerd dat externe veiligheid niet van toepassing is op de ontwikkelingen die binnen dit gebied plaatsvinden.

Cumulatie met andere projecten

Vooralsnog zijn er geen andere nieuwe ontwikkelingen in de directe omgeving bekend, die dermate concreet zijn dat cumulatie van effecten te verwachten is. Opgemerkt wordt dat deze effecten zich, ten opzichte van de huidige planologische situatie, ook niet voordoen als gevolg van de verplaatsing van de Gamma bouwmarkt. Deze bouwmarkt wordt enkel verplaatst naar een afstand, op korte afstand van de Euromarkt locatie. Op de oude locatie (in het Euromarkt gebied) wordt een dergelijke functie niet meer toegestaan.

2. Plaats van het project

Bestaande grondgebruik

Het plangebied omvat een bedrijven- en perifere detailhandelslocatie en bestaat uit een groot centraal parkeerterrein waar omheen diverse winkel- en bedrijfspanden gevestigd zijn (zie hiervoor ook figuur 2.4 van deze motivering). Het parkeerterrein is geheel versteend, op enkele open boomspiegels met daarin kleine platanen na. Aan de achterzijde van de bouwmarkt en wasstraat, buiten de noordwestelijke grens van het plangebied, bevindt zich een hondenlosloopgebied langs een sloot met een dunne rietkraag en een groenzoom.

Overzicht gevoelige gebieden bijlage III van de EU-Richtlijn

In onderstaande tabel is de toetsing opgenomen aan alle typen gebieden zoals genoemd in bijlage III van de EU-Richtlijn.

Natura 2000-gebieden

De projectlocatie is gelegen op 6,3 kilometer van Natura 2000-gebied de Wilck en op 6,5 kilometer van Natura 2000-gebied Nieuwkoopse Plassen & De Haeck. De Natura 2000-gebieden maken onderdeel uit van het netwerk van natuurgebieden in de Europese Unie, die worden beschermd op grond van de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn. Deze richtlijnen geven aan welke typen natuur en welke soorten beschermd moeten worden. De lidstaten wijzen daarvoor speciale beschermingszones aan en moeten instandhoudingsmaatregelen nemen om deze gebieden te beschermen.

De voorgenomen herontwikkeling van de Euromarkt kan mogelijk een effect hebben op de in de nabijheid gelegen Natura 2000-gebieden. Om die reden wordt onder de kenmerken van het potentiële effect nader op het aspect ecologie (gebiedsbescherming) ingegaan.

Archeologisch belang
Op basis van het tijdelijk deel van het omgevingsplan heeft het plangebied voor de Euromarkt een dubbelbestemming voor archeologie op basis waarvan onderzoek uitgevoerd moet worden bij nieuwe ontwikkelingen. IDDS heeft derhalve een archeologisch onderzoek uitgevoerd. Uit dit onderzoek blijkt dat er voor de Euromarkt-locatie een lage verwachting is naar archeologische resten en IDDS adviseert daarom ook de locatie vrij te geven voor de voorgenomen (civieltechnische) werkzaamheden. Het aspect archeologie rechtvaardigt daarom geen MER.

Toetsing overige gevoelige gebieden

Naast de gebieden die specifiek zijn genoemd in Bijlage III van de EU-Richtlijn, wordt eveneens getoetst of de projectlocatie gelegen is in gevoelige gebieden op grond van overige nationale of provinciale wet- en regelgeving.

3. Kenmerken van het potentiële effect

De diverse milieuaspecten die een rol kunnen spelen, worden hieronder toegelicht. Mogelijke effecten worden in ogenschouw genomen voor wat betreft het bereik, grensoverschrijdend karakter, waarschijnlijkheid, duur, frequentie en onomkeerbaarheid.

Verkeer en luchtkwaliteit

In onderhavig geval is sprake van een maximale toevoeging van 700 woningen en maximaal 5.250 m2 aan (commerciële) voorzieningen en derhalve kan geconcludeerd worden dat de ontwikkeling niet in betekenende mate bijdraagt aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. De 'grens' ligt bij gebouwen met een woonfunctie met één ontsluitingsweg op 1.500 woningen). Dit is een belangrijke aanwijzing dat geen sprake is van een betekenisvol negatief milieueffect.

De herontwikkeling van de Euromarkt leidt tot andere verkeersbewegingen dan in de huidige situatie. Door Goudappel is berekend dat het extra verkeer 2.200 motorvoertuigen per etmaal bedraagt (zie paragraaf 4.3.2.1. Volledigheidshalve is gebruik gemaakt van de NIBM- tool, waarbij het uitgangspunt de extra verkeersgeneratie is en het jaartal 2030, wanneer het gehele project (naar verwachting) gerealiseerd is. Uit de NIBM-tool (figuur 4.1 uit paragraaf 4.7) blijkt ook dat de bijdrage van het extra verkeer niet in betekenende mate bijdraagt aan de verslechtering van de luchtkwaliteit ter plaatse.

In het kader van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties is ook getoetst aan de omgevingswaarden. Deze omgevingswaarden zijn opgenomen in het artikel 2.4 en 2.5 van het Besluit kwaliteit leefomgeving. Voor stikstof (NO2) is dit 40 µg/m3 als kalenderjaargemiddelde, voor PM10 is dit 40 µg/m3 als kalenderjaargemiddelde en PM2,5 is dit 25 µg/m3 als kalenderjaargemiddelde.

In het kader van een gezonde fysieke leefomgeving, wordt in kaart gebracht wat de totale concentraties van fijnstof en stikstof ten opzichte van bijbehorende grenswaarden zijn. Met behulp van het Centraal Instrument Monitoring Luchtkwaliteit (CIMLK) zijn de totale concentraties ter plaatse van een viertal rekenpunten nabij het projectgebied inzichtelijk gemaakt in onderstaande tabel.

Totale concentraties stikstof en fijnstof (geraadpleegd op: 18 oktober 2024)

Uit de tabel blijkt dat de concentraties voor NO2, PM10 en PM2,5 ruimschoots onder de grenswaarden liggen. Met optelling van de verkeersbijdrage wordt nog steeds ruim onder de grenswaarden gebleven. Het realiseren van woningen op de Euromarkt locatie is, in het kader van een goed woon- en leefklimaat en vanuit een evenwichtige toedeling van functies aan locaties, voor wat betreft het omgevingsaspect luchtkwaliteit, acceptabel.

Wat betreft het aspect 'verkeer en luchtkwaliteit' is dus geen sprake van negatieve milieueffecten die een MER rechtvaardigen.

Geluid

De herontwikkeling van de Euromarkt leidt niet alleen tot de realisatie van woningbouw, maar ook tot het realiseren van een commercieel programma, waaronder een extra supermarkt (ten opzichte van de huidige reeds aanwezige supermarkt) . De activiteiten van de supermarkt en de maatschappelijke functies (aan- en afrijden van auto's naar de parkeergarage, het laden en lossen van de supermarkt en het gebruik van installaties kan leiden tot geluidseffecten op de omgeving met met name de bestaande woningen.

Alceco heeft in dit kader onderzoek uitgevoerd naar de bestaande activiteiten en nieuwe activiteiten en de gevolgen voor de bestaande en nieuwe woningen. In paragraaf 4.4 wordt hier uitgebreid op ingegaan.

Voor de bestaande activiteiten (grand café en parkeergarage Da Vinci) kan geconcludeerd worden dat de berekende geluidsbelasting op de gevels van de nieuwbouwwoningen toelaatbaar zijn en dat een goed woon- en leefklimaat gegarandeerd is.

Voor de nieuwe supermarkt geldt dat de berekende hogere geluidsniveaus met maatregelen en maatwerk acceptabel zijn voor de nieuwe woningen. Gezien de gevels en de geluidwering daarvan van de bestaande woningen geldt dat voldaan kan worden aan een goed binnenklimaat. Voor de bestaande supermarkt gelden dezelfde maatregelen en voorwaarden voor de nieuwbouw. Voor de bestaande woningen geldt dat het laden en lossen nu al aanwezig is en in de toekomst niet voor een verslechtering zorgt ten opzichte van de huidige situatie. Het geluid van de parkeergarages leidt tot overschrijdingen op gevels van de nieuwbouwwoningen. Dit is echter goed oplosbaar door maatregelen te treffen bij de nieuwbouw. In het kader van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties kan gesteld worden dat met inachtneming van de maatregelen voor zowel de nieuwbouwwoningen als de bestaande woningen een goed woon- en leefklimaat in het kader van het aspect geluid gegarandeerd kan worden.

Alcedo heeft daarnaast ook onderzoek uitgevoerd naar de geluidsbelasting vanwege weg- en railverkeer op de gevels van de te realiseren woningen. In paragraaf 4.5 wordt hier nader op ingegaan. Het uitgevoerde akoestisch onderzoek laat zien dat sprake is van een aanvaardbaar gecumuleerd en gezamenlijk geluidsniveau bij de te realiseren woningen. Wel wordt de grenswaarde overschreden en zijn maatregelen nodig om te komen tot een goed binnenklimaat en een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

In een apart onderzoek heeft Alcedo tevens beoordeeld of sprake is van significant negatieve effecten vanwege indirecte hinder op de gevels van bestaande woningen. Het gaat hier dan om geluidseffecten door extra verkeer binnen de locatie, wijzigingen in bebouwing en wijziging van binnenplanse wegen. Uit het onderzoek blijkt dat er een toename is van geluid op gevels van omliggende bestaande woningen. Echter, geconcludeerd wordt dat ondanks de toename in het geluid, er voldaan kan worden aan de standaardwaarde uit het Besluit kwaliteit leefomgeving en derhalve geen sprake is van een onaanvaardbare geluidssituatie en derhalve dus ook geen sprake is van significant negatieve milieueffecten.

Gelet op voorgaande is, al dan niet met inachtneming van de te nemen maatregelen, geen sprake van milieueffecten die een MER rechtvaardigen.

Natuur

Gebiedsbescherming

Het plangebied maakt geen onderdeel uit van beschermde natuurgebieden zoals Natura 2000- gebied of het NNN. De ingreep leidt niet tot een fysieke afname van oppervlakte aangewezen habitattypen in Natura 2000-gebieden of het NNN en heeft geen significant verstorend effect op aangewezen habitatsoorten. Daarnaast zijn verstorende effecten op habitattypen en -soorten, zoals trillingen, verdroging, verlichting en/of optische verstoring, door de ligging tussen bestaande bebouwing en de ruime afstand tot beschermde gebieden uitgesloten. Gezien de zeer lokale aard van de werkzaamheden en de afstand tot beschermde natuurgebieden zijn de meeste nadelige gevolgen op beschermde natuurgebieden op voorhand uitgesloten.

Ten behoeve van de ontwikkeling is door IDDS een stikstofdepositieberekening uitgevoerd naar de effecten op beschermde gebieden. In paragraaf 4.16.3 wordt hier nader op ingegaan. Het projecteffect is berekend met behulp van de AERIUS Calculator versie 2024. Door de sloop- en aanlegfase van 2028 tot en met 2032 te vergelijken met de referentiesituatie, kan het verschil in stikstofdepositie worden berekend. Hierdoor wordt inzichtelijk gemaakt of het planvoornemen per saldo leidt tot een toename in stikstofdepositie. Op basis van de verschilberekening met behulp van intern salderen wordt geconcludeerd dat met toepassing van intern salderen geen toename van de stikstofdepositie op stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden plaatsvindt. Hiermee zijn geen significant negatieve effecten, die een MER rechtvaardigen, te verwachten.

Soortenbescherming

IDDS heeft in het kader van de herontwikkeling (sloop en nieuwbouw) een ecologisch onderzoek uitgevoerd (zie ook paragraaf 4.16.2) Uit de bureaustudie en biotooptoets komt naar voren dat in en rond het plangebied mogelijk meerdere geschikte verblijfplaatsen voor vleermuizen aanwezig zijn. Door middel van nader onderzoek moet vastgesteld worden of het plangebied een (essentiële) functie heeft voor deze beschermde soorten.

Tevens kunnen binnen het plangebied en binnen de verstorende invloedsfeer van de werkzaamheden vogels zonder jaarrond beschermd nest broeden. Algemene vogelsoorten die broeden zijn gedurende deze tijd beschermd (grofweg van 15 februari tot 15 augustus, in gebruik zijnde nesten zijn ook buiten deze periode beschermd). Het advies luidt om de werkzaamheden buiten dit broedseizoen te laten plaatsvinden. Indien het niet mogelijk is om de werkzaamheden buiten het broedseizoen te starten, dient een broedvogelinventarisatie uitgevoerd te worden door een deskundig ecoloog. Indien broedende vogels aanwezig zijn, moeten de werkzaamheden worden uitgesteld tot het nest verlaten is.

De omliggende vegetatie en/of waterlichaam kan door vleermuizen gebruikt worden als foerageergebied. Ook kunnen in omliggende gebouwen vleermuisverblijfplaatsen aanwezig zijn. Om verstoring van vleermuizen te voorkomen, wordt geadviseerd om de werkzaamheden uit te voeren tussen zonsopgang en zonsondergang. Wanneer dit niet mogelijk is, moeten lichtbronnen zo zijn afgesteld dat deze niet op omliggende waterlichamen, gebouwen en vegetatie schijnen. Ook in de definitieve fase kan verstoring van vleermuizen worden voorkomen door geen verlichting te laten schijnen op de omliggende waterlichamen, vegetatie en gebouwen. In onderstaande tabel staan de resultaten van bureaustudie en veldbezoek per beschermde soort. Geconcludeerd kan worden dat er nader onderzoek nodig is. Dit nader onderzoek wordt binnen de daarvoor geldende periodes door IDDS uitgevoerd.

Indien verblijfplaatsen worden aangetroffen wordt een omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit aangevraagd voor het verstoren van een verblijfplaats en zullen compenserende dan wel mitigerende maatregelen worden genomen. Deze omgevingsvergunning wordt dan bij het bevoegd gezag (provincie Zuid-Holland) aangevraagd. Gezien het grote openbare belang van voorliggende ontwikkeling (toevoeging maximaal 700 woningen en o.a. de maatschappelijke voorzieningen) is er geen reden om aan te nemen dat de omgevingsvergunning niet wordt verleend. Het gegeven dat na onderzoek wellicht een omgevingsvergunning voor de flora- en fauna-activiteit nodig is rechtvaardigt in voorliggend project in ieder geval geen MER.

Overige milieuaspecten

Van de overige milieuaspecten wordt op basis van de beoordeling die heeft plaatsgevonden in deze motivering op voorhand verwacht dat deze niet leiden tot aanzienlijke milieueffecten, die een MER zouden rechtvaardigen.

4.1.3 Conclusie

Gelet op de kenmerken van het project, de plaats van het project en de kenmerken van de potentiële effecten zullen geen belangrijke negatieve milieugevolgen optreden. Het plan is niet binnen een kwetsbaar of waardevol gebied gelegen en heeft ook geen belangrijke nadelige milieugevolgen voor de omgeving. Door het uitblijven van belangrijke nadelige gevolgen kan worden geconcludeerd dat er geen volledige milieueffectrapportage hoeft te worden doorlopen en dat er geen milieueffectrapport (MER) nodig is. Het besluit tot het niet doorlopen van een nadere m.e.r-beoordeling dient apart te worden genomen.

4.2.1 Kaders

Onder de Omgevingswet is in het Besluit kwaliteit leefomgeving de verplichting opgenomen om in het geval van een nieuwe stedelijke ontwikkeling in de motivering een onderbouwing op te nemen van de nut en noodzaak van de nieuwe stedelijke ruimtevraag en de ruimtelijke inpassing, met het oog op het belang van zorgvuldig ruimtegebruik en het tegengaan van leegstand. Hierbij wordt gebruikgemaakt van de Ladder voor duurzame verstedelijking.

In artikel 5.129g van het Bkl wordt de Ladder als volgt omschreven:

• 1. Dit artikel is van toepassing op een stedelijke ontwikkeling die bestaat uit de ontwikkeling of uitbreiding van een bedrijventerrein, een zeehaventerrein, een woningbouwlocatie, kantoren, een detailhandelsvoorziening of een andere stedelijke voorziening die voldoende substantieel is.
• 2. Voor zover een omgevingsplan voorziet in een nieuwe stedelijke ontwikkeling, wordt met het oog op het belang van zorgvuldig ruimtegebruik en het tegengaan van leegstand in het omgevingsplan rekening gehouden met:
  • a. de behoefte aan die stedelijke ontwikkeling; en
  • b. als die stedelijke ontwikkeling is voorzien buiten het stedelijk gebied of buiten het stedelijk groen aan de rand van de bebouwing van stedelijk gebied: de mogelijkheden om binnen dat stedelijk gebied of binnen dat stedelijk groen aan de rand van de bebouwing van stedelijk gebied in die behoefte te voorzien.
• 3. Voor de toepassing van het tweede lid, onder b, wordt tot het stedelijk gebied niet gerekend een stedelijke ontwikkeling waarvoor:
  • a. op grond van het omgevingsplan een omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit is vereist; en
  • b. nog geen toepassing is gegeven aan het tweede lid.
• 4. Als een omgevingsplan voorziet in de vestiging van een dienst als bedoeld in artikel 1 van de Dienstenwet en de beoordeling van de behoefte aan een stedelijke ontwikkeling betrekking heeft op de economische behoefte, de marktvraag of de mogelijke of actuele economische gevolgen van die vestiging, heeft die beoordeling alleen tot doel na te gaan of de vestiging van een dienst in overeenstemming is met een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

4.2.2 Toetsing

Euromarkt

Woningbouw

Met voorliggende ontwikkeling worden maximaal 700 woningen toegevoegd. De provincie heeft als doelstelling uitgesproken om tot 2030 bijna 250.000 woningen te bouwen en hiervan dient zo veel als mogelijk binnen het bestaand stedelijk gebied gerealiseerd worden. Voor de kwantitatieve behoefte geldt verder dat in de 'Regionale Woonagenda Holland Rijnland' (2023) een totale regionale woningbehoefte is vastgesteld van 30.500 nieuwe woningen in de periode tot 2030. Specifiek voor de subregio Oost, waar Alphen a/d Rijn en daarmee het plangebied in is gelegen, gaat het om 9.500 - 11.000 woningen. Voor de kwalitatieve behoefte geldt dat specifiek voor deze ontwikkeling een anterieure overeenkomst is gesloten, waarin is bepaald dat 25% van het totaal aantal te realiseren woningen in het sociale huursegment dienen te worden gerealiseerd, 35% in het middeldure segment (huur en koop) en 40% in hde vrije sector. Op deze wijze wordt getracht te voorzien in de kwalitatieve behoefte aan woningen in de gemeente Alphen a/d Rijn.

In het kader van de realisatie van een extra supermarkt, maatschappelijke voorzieningen en dienstverlening in het gebied is door Sweco in december 2024 een laddertoets uitgevoerd. De volledige rapportage is als bijlage 2 terug te vinden, de resultaten zijn hieronder weergegeven.

Extra supermarkt

Op het niveau van de stad Alphen aan den Rijn is er tegen de achtergrond van de groeiende bevolking en de
huidige lage supermarktdichtheid voldoende indicatieve marktruimte aanwezig voor de ontwikkeling van de
tweede supermarkt aan de Euromarkt van 1.650 m² wvo. Deze marktruimte bedraagt 8.050 m2 bvo.

Het centrumgebied van Alphen aan den Rijn waar relatief veel supermarkten gevestigd zijn valt (deels) binnen het verzorgingsgebied van Euromarkt. Echter is er tegen achtergrond van de groeiende bevolking door de diverse woningbouwplannen in de toekomst voldoende indicatieve marktruimte aanwezig voor de realisatie van een tweede supermarkt in het verzorgingsgebied. De marktruimte binnen het verzorgingsgebied is 2.350 m2 bvo.

Kwalitatief gezien zal de komst van de tweede supermarkt een impuls voor het gebied betekenen. De winkel zorgt namelijk voor een grote, deels nieuwe klantenstroom en versterkt het vestigingsklimaat voor zowel bewoners als ondernemers. De supermarkt dient complementair te zijn aan Aldi (full-service supermarkt).

Commerciële dienstverlening en lichte bedrijvigheid

Er is al veel aanbod aan diensten binnen het verzorgingsgebied. Vanwege de verdichting met woningen op de Euromarkt zal de vraag naar dienstverlening echter wel toenemen. Hierdoor rekenen wij op 1 à 2 verkooppunten in het verzorgingsgebied (bijvoorbeeld een kapper).

Voor wat betreft lichte bedrijvigheid draagt de realisatie van kleine bedrijvigheid op de Euromarkt bij aan de
regionale en provinciale uitbreidingsvraag naar kantoor en bedrijfsruimte binnen de gemeente. Sweco adviseert om naast 1 à 2 verkooppunten voor diensten de overige ruimte te programmeren met kantoren/bedrijfsruimte.

Maatschappelijk

De komst van een gezondheidscentrum versterkt de gezondheid en het welzijn van de inwoners van Alphen aan den Rijn. Het vult aan op de bestaande maatschappelijke voorzieningen in het verzorgingsgebied. De toenemende vergrijzing, de komst van ca. 700 woningen en in het bijzonder de integratie van zorgwoningen
leidt tot een behoefte aan geclusterde gezondheids- en welzijnsvoorzieningen gericht op eerstelijnszorg en
ontmoeting in het plangebied. Er is een behoefte van 1.550 tot 1.750 m2 aan maatschappelijke voorzieningen binnen het verzorgingsgebied.

Sweco heeft daarnaast onderzocht of er met de ontwikkeling van het Euromarktgebied sprake is van onaanvaardbare effecten. Hier concluderen zij het volgende.

De herontwikkeling van de Euromarkt en de daarbij horende toevoeging van supermarktmeters en overige
voorzieningen brengt beperkte negatieve effecten in het kader van verdringing van het bestaande
supermarktvestigingen, leegstand en aantasting van het woon-, leef- en ondernemersklimaat met zich mee.

• De totale herontwikkeling van Euromarkt en toevoeging van voorzieningen naast het aantal woningen (commercieel en maatschappelijk) zorgt juist voor een positieve economische impuls voor Alphen aan den Rijn.
• Een aantrekkelijke supermarkt (zowel fysiek als functioneel) die aan moderne maatstaven voldoet, moderne blurring concepten en een gezondheidscentrum dragen bij aan de versterking van het vestigingsklimaat voor bewoners en bedrijven en daarmee de aantrekkelijkheid van de Euromarkt en omgeving.
• Het effect van van een tweede supermarkt zal voor de naastgelegen Aldi beperkt zijn als er wordt gekozen voor een complementaire full-service supermarkt. Daarnaast zal Aldi ook profiteren van het nieuwe pand en de opwaardering van de gehele omgeving waardoor het naar verwachting meer klanten trekt dan nu het geval is. Ook profiteert de Aldi bij een complementaire supermarkt van combinatiebezoek.
• Het omzeteffect van de full-service supermarkt zal zich spreiden over meerdere vestigingen in Alphen aan den Rijn waardoor er van gebrek aan toekomstperspectief van de huidige spelers geen sprake zal zijn. Hoogvliet met 3 vestigingen binnen het verzorgingsgebied zal het meeste omzeteffect ervaren. De Hoogvliet in de Atlas functioneert al zeer goed en bevindt zich in een volledig dagelijks cluster. Deze zal daarom in beperkte mate effecten ondervinden als gevolg van de vestiging van een nieuwe supermarkt op de Euromarkt. Er is hier dus geen sprake van duurzame ontwrichting.
• Het huidige leegstandspercentage in Alphen aan den Rijn ligt met 4,6% onder het landelijk gemiddelde van 5,6%. Eventuele onaanvaardbare leegstandseffecten door de ontwikkeling van Euromarkt zijn niet aan de orde.

Verplaatsing Gamma

Voor de verplaatsing van de GAMMA geldt dat deze in oppervlak niet toeneemt, maar zelfs met 600 m2 bruto vloeroppervlakte afneemt van 4.600 m2 naar 4.000 m2. Op de huidige locatie wordt een dergelijke functie in dit TAM-omgevingsplan niet meer toegestaan en zodoende is dus ook geen sprake van de nieuwvestiging van een dergelijke detailhandelsfunctie.

Adviescommissie Detailhandel Zuid-Holland

In het kader van de verplaatsing van de Gamma naar het bedrijventerrein Molenwetering en het toevoegen van een tweede supermarkt op de Euromarkt, is een advies gevraagd aan de adviescommissie Detailhandel Zuid-Holland (hierna: adviescommissie). Dit advies is terug te vinden als bijlage 3.

Verplaatsing bouwmarkt

De adviescommissie begrijpt de wens om de bestaande bouwmarkt uit te plaatsen vanwege de herontwikkeling van de Euromarkt. Aangezien de nieuwe bouwmarkt in omvang kleiner zal zijn dan de bestaande én de verschuiving plaatsvindt binnen het verzorgingsgebied van deze bouwmarkt, is er geen noodzaak om de behoefte en effecten te onderzoeken. Ook is er voor de verplaatsing geen noodzaak voor regionale afstemming.

Extra supermarkt Euromarkt

Middels het behoefteonderzoek van Sweco is de kwalitatieve en de kwantitatieve behoefte aan nieuw aanvullend booschappenaanbod onderzocht en onderbouwd voor de gehele stad én voor het primaire verzorgingsgebied. De gepresenteerde uitbreidingsruimte op het niveau van het primaire verzorgingsgebied is naar mening van de adviescommissie voldoende aannemelijk gemaakt.

4.2.3 Conclusie

De behoefte aan woningbouw, verplaatsing Gamma en het toevoegen van een extra supermarkt, maatschappelijke voorzieningen en dienstverlening en lichte bedrijvigheid is voldoende aangetoond. Er vindt geen ontwrichting van de bestaande voorzieningenstructuur plaatst met de uitvoering van voorliggend TAM-omgevingsplan.

4.3.1 Kaders

Bij ruimtelijke ontwikkelingen dienen verkeer- en parkeeraspecten in kaart te worden gebracht. Daarbij is de parkeerbehoefte, verkeersgeneratie en de ontsluiting van belang. Hierdoor kan de realisatie van voldoende parkeerplaatsen worden gewaarborgd en worden ongewenste of onveilige verkeerssituaties tegengegaan.

Structuurvisie verkeer en vervoer

Op 6 mei 2013 is de structuurvisie Verkeer en Vervoer vastgesteld door de gemeente Alphen aan den Rijn. Het Alphense verkeers- en vervoersbeleid wordt vastgelegd in een nieuw Gemeentelijk Verkeers- en Vervoerplan (GVVP) die uit twee delen bestaat: deze Structuurvisie (beleidsdeel) en de hierna op te stellen Realisatiestrategie (uitwerkingsdeel). In deze Structuurvisie wordt een integrale visie op de interne en de externe bereikbaarheid van Alphen aan den Rijn gegeven en de wijze waarop het wegennet Duurzaam Veilig wordt ingericht. Het doel van deze structuurvisie is; "Het op basis van het scenario Stadsring richting geven aan duurzame mobiliteit in 2025 met een optimale mix tussen bereikbaarheid, ruimtelijke en milieukwaliteit en leefbaarheid''.

Nota Parkeernormen 2020

Bij gebouwen en voorzieningen horen meestal ook parkeerplaatsen waar bewoners, bezoekers en/of werknemers een fiets of auto kunnen parkeren. Komen er nieuwe gebouwen of voorzieningen, of wordt de bestemming van een gebouw of voorziening gewijzigd, dan kunnen er meer of minder parkeerplaatsen nodig zijn. Het aantal benodigde parkeerplaatsen wordt vastgelegd in een parkeereis. Een parkeereis moet voorkomen dat er een tekort aan parkeerplaatsen ontstaat waardoor er verkeer- en parkeeroverlast ontstaat. Een parkeereis levert een bijdrage aan een leefbare, veilige en bereikbare stad en wordt bepaald aan de hand van parkeernormen. In de Nota Parkeernormen zijn deze parkeernormen vastgelegd. Bij de vergunningverlening voor nieuwe ontwikkelingen wordt getoetst of aan deze parkeernormen wordt voldaan. Daarvoor is in de regels bij dit bestemmingsplan een bepaling opgenomen.

4.3.2 Toetsing verkeer Euromarkt

Goudappel heeft in november 2024 een onderzoek gedaan naar de verkeerseffecten van de ontwikkeling van het Euromarkt gebied. Dit onderzoek is terug te vinden als bijlage 4. In dit onderzoek wordt zowel de verkeersgeneratie als de verkeersafwikkeling onderzocht.

Hiertoe is eerst de verkeersgeneratie van zowel de huidige als de toekomstige situatie inzichtelijk gemaakt. Aan de hand van het planeffect (verschil huidig versus toekomstig), verkeerstellingen en het regionale verkeersmodel is een simulatie uitgevoerd over de toekomstige verkeersafwikkeling rondom de Euromarkt.

4.3.3 Toetsing verkeer Gamma

Goudappel heeft in december 2024 een onderzoek gedaan naar de verkeerseffecten van de ontwikkeling van het Euromarkt gebied. Dit onderzoek is terug te vinden als bijlage 5. In dit onderzoek wordt zowel de verkeersgeneratie als de verkeerseffecten onderzocht.

4.3.4 Toetsing parkeren Euromarkt

In het kader van de herontwikkeling van de Euromarkt heeft Goudappel een parkeeronderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek is als bijlage 6 terug te vinden. De resultaten zijn hieronder weergegeven.

In het kader van de planontwikkeling is er een ontwerp gemaakt waarin per blok parkeergelegenheid voor zowel auto's als fietsen is opgenomen. Het ontwerp maakt maximaal 700 woningen mogelijk en maximaal 5.250 m2 aan diverse commerciële voorzieningen. Het parkeeraanbod in het ontwerp betreft in totaal 801 autoparkeerplaatsen, verdeeld over parkeergarages in de blokken A, C en D en maaiveldparkeren. Voor fietsen worden er verschillende fietsenstallingen opgenomen in elk bouwblok. Dit resulteert in een aanbod van 1.344 fietsparkeerplaatsen. Onderzocht is of met dit aanbod voldaan wordt aan de parkeerbehoefte die bepaald wordt aan de hand van de diverse parkeernormen.

Fietsparkeren

De parkeerbehoefte voor de fiets is afgezet tegen het parkeeraanbod (aantal beschikbare fietsplekken) per blok. Voor bezoekers is de bandbreedte tussen dubbelgebruik en geeen dubbelgebruik weergegeven. Dit leidt tot de volgende parkeerbalans.

Figuur 4.1 Overzicht fietsparkeerbalans (bron: Goudappel, december 2024)

 

Uit de tabel blijkt dat er voldoende fietsparkeerplaatsen voor bewoners zijn opgenomen in het plan, als gekeken wordt naar het totaal. Voor vaste gebruikers en bezoekers is alleen de parkeerbehoefte berekend, omdat nog niet bekend is hoeveel fietsparkeerplaatsen voor deze doelgroepen gerealiseerd zullen worden. Hiervoor is nog een nadere uitwerking nodig van het parkeeraanbod, waarbij de berekende aantallen als uitgangspunt kunnen worden genomen.

Voor bewoners zijn voldoende fietsparkeerplaatsen opgenomen in het plan. Voor vaste gebruikers en bezoekers is nog een nadere uitwerking nodig van het parkeeraanbod, waarbij de berekende aantallen als uitgangspunt kunnen worden genomen

Autoparkeren

De gemeente Alphen aan den Rijn heeft autoparkeernormen opgesteld, zodat toekomstige bouwontwikkelingen beschikken over voldoende parkeergelegenheid. Deze autoparkeernormen zijn omschreven in het 'Beleid Parkeernormen en parkeervoorzieningen 2020 gemeente Alphen aan den Rijn'. Door de omvang van de betreffende functie in het plan de vermenigvuldigen met de bijpassende parkeernorm, kan de parkeerbehoefte bepaald worden voor bewoners, vaste gebruikers en bezoekers.

Vervolgens kan deze berekende parkeerbehoefte worden geoptimaliseerd door te onderzoeken of er mogelijkheden voor dubbelgebruik zijn. Om dit te bepalen heeft de gemeente aanwezigheidspercentages opgesteld, die inzicht geven in de 'aanwezigheid' van parkeerders per type functie. Zo zijn bewoners bijvoorbeeld in de nacht aanwezig en zijn bezoekers van de supermarkt vooral op zaterdagmiddag aanwezig.

De parkeerbehoefte wordt per bouwblok bepaald, waarbij sommige bouwblokken parkeren in een parkeergarage onder een ander bouwblok.

Het resultaat van de parkeerbehoefte is in figuur 4.2 weergegeven per doelgroep en per bouwblok. Met kleuren is weergegeven hoeveel parkeerplaatsen nodig zijn in iedere parkeervoorziening. De volledige parkeervraagberekening per bouwblok is als bijlage in het rapport opgenomen.

Figuur 4.2 Parkeerbehoefte per blok en parkeervoorziening (bron: Goudappel, december 2024).

In bovenstaande figuur is zichtbaar hoeveel parkeerplaatsen nodig zijn per parkeervoorziening, uitgaand van dubbelgebruik tussen de vier doelgroepen. Concluderend kan gesteld worden dat in alle parkeervoorzieningen voldoende parkeerplaatsen zijn:

• In blok A zijn 242 parkeerplaatsen beschikbaar en 242 parkeerplaatsen nodig (0).
• In blok C zijn 138 parkeerplaatsen beschikbaar en 135 parkeerplaatsen nodig (+3).
• In blok D zijn 235 parkeerplaatsen beschikbaar en 235 parkeerplaatsen nodig (0).
• In de openbare ruimte zijn 186 parkeerplaatsen beschikbaar en 159 parkeerplaatsen nodig (+27).

Vanuit de huidige mate van dubbelgebruik en verdeling over de parkeervoorzieningen zijn er voldoende autoparkeerplaatsen opgenomen in het plan. Er is sprake van een klein overschot aan parkeerplaatsen in blok C en op maaiveld.

4.3.5 Toetsing parkeren Gamma

Ook voor de realisatie van de Gamma op het bedrijventerrein Molenwetering heeft Goudappel een onderzoek uitgevoerd naar parkeren, dit is gecombineerd met het verkeersonderzoek en als bijlage 5 terug te vinden. De resultaten worden hieronder weergegeven.

De parkeerbehoefte wordt berekend door de omvang van de ontwikkeling te vermenigvuldigen met de bijbehorende parkeernorm. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de parkeernormen, die de gemeente Alphen aan den Rijn heeft opgenomen in het document 'Beleid Parkeernormen en parkeervoorzieningen 2020 gemeente Alphen aan den Rijn'. De ontwikkeling van het Gamma-filiaal aan de Albert Einsteinweg is gelegen in gebied C ('stad Alphen aan den Rijn, rest bebouwde kom'). De parkeernorm voor de auto is 2,5 parkeerplek per 100m2 bvo. De parkeernorm voor de fiets is 0,3 fietsparkeerplaats per 100 m2 bvo.

De parkeervraag is afgezet tegen de beschikbare parkeercapaciteit. In het plan zijn voor het autoparkeren 100 parkeerplaatsen opgenomen op eigen terrein. Voor het fietsparkeren zijn 20 parkeerplaatsen ingetekend.

Autoparkeren

Op basis van de beschreven uitgangspunten is in figuur 4.3 de parkeerbehoefte voor auto berekend. Hieruit blijkt dat de parkeerbehoefte van de ontwikkeling afgerond 100 autoparkeerplaatsen bedraagt.

Figuur 4.3 Resultaat berekening parkeerbehoefte auto (bron: Goudappel, november 2024)

Fietsparkeren

Op basis van de beschreven uitgangspunten voor autoparkeren is in figuur 4.4 de parkeerbehoefte voor fiets berekend. Hieruit blijkt dat de parkeerbehoefte van de ontwikkeling 12 fietsparkeerplaatsen bedraagt. Er worden 20 fietsparkeerplaatsen voorzien nabij de ingang van de bouwmarkt, waarmee ruimschoots voldaan wordt aan het gemeentelijk beleid.

Figuur 4.4 Resultaat berekening parkeerbehoefte fiets

4.3.6 Conclusie

Ten behoeve van de herontwikkeling van de Euromarkt en de verplaatsing van de Gamma naar de locatie aan de Albert Einsteinweg heeft Goudappel onderzoek uitgevoerd naar de parkeerbehoefte en de verkeerseffecten. Voor wat betreft het parkeren kan gesteld worden dat zowel voor de Euromarkt als Gamma in voldoende parkeerplaatsen kan worden voorzien. Daarbij is in de regels een voorwaardelijke verplichting opgenomen ten aanzien van parkeren die regelt dat bij het indienen van de omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen alsnog aangetoond moet worden dat in voldoende parkeerplaatsen wordt voorzien.

De herontwikkeling van de Euromarkt brengt een extra verkeersgeneratie mee ten opzichte van de huidige situatie. De planeffecten van het ontwikkelen van de Euromarkt zijn relatief beperkt ten opzichte van de autonome situatie in 2040, omdat een deel van de huidige functies van het gebied verdwijnt. Door de aanwezigheid van de spoorwegovergang en de fietsende scholieren loopt het verkeer bij de rotonde Laan der Continenten en de Den Uylsingel in de huidige situatie reeds vast. Het autoverkeer ondervindt hier lange wachttijden en er ontstaan lange wachtrijen. Dit zal met de herontwikkeling van de Euromarkt niet verbeteren. Op andere plekken, zoals de Europalaan en de rotonde Noorderkeerkring kan de infrastructuur het verkeersaanbod in alle situaties goed verwerken. Goudappel heeft een aantal maatregelen voorgesteld om wachtrijen op de spoorwegovergang te verminderen. Op dit moment wordt een mobiliteitsvisie door de gemeente opgesteld om deze maatregelen nader uit te werken.

De verkeersgeneratie van de Gamma betreft een extra van 2 auto's per minuut en wordt beschouwd als een geringe toename van de verkeersintensiteit. De verkeersafwikkeling op zowel de rotonde (als in een situatie met verkeerslichten) blijft matig tot slecht met en zonder plan. Het effect van de toekomstige Gamma hierop is beperkt, omdat een bouwmarkt slechts beperkt functioneert tijdens een avondspitsuur.

4.4.1 Kaders

Besluit kwaliteit leefomgeving

In het Bkl zijn instructieregels opgenomen die toezien op het beheersen van geluid door activiteiten (paragraaf 5.1.4.2). Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen geluid door specifieke activiteiten (zoals geluid door windturbines, windparken, civiele buitenschietbanen, militaire buitenschietbanen en militaire springterreinen) en andere activiteiten. In de instructieregels is ook onderscheid gemaakt in de wijze waarop in een aanvaardbare situatie wordt voorzien.

Geluid door andere dan specifieke activiteiten

In een omgevingsplan moet rekening gehouden worden met het geluid door activiteiten anders dan specifieke activiteiten op geluidgevoelige gebouwen. Het omgevingsplan moet erin voorzien dat het geluid door een activiteit op geluidgevoelige gebouwen aanvaardbaar is.

Het omgevingsplan voorziet in ieder geval in een aanvaardbare situatie als de standaardwaarde wordt opgenomen voor het toelaatbare geluid op een geluidgevoelig gebouw. Daarnaast dient de grenswaarde te worden opgenomen voor het toelaatbare geluid in geluidgevoelige ruimten binnen in- en aanpandige geluidgevoelige gebouwen.

In een omgevingsplan kan de standaardwaarde voor het geluid door activiteiten op geluidgevoelige gebouwen, op een aangewezen bedrijventerrein, verhoogd worden met 5 dB(A). Ook kan in een omgevingsplan de standaardwaarde voor het geluid door activiteiten op geluidgevoelige gebouwen, in een aangewezen agrarisch gebied, verlaagd worden met 5 dB(A).

Het omgevingsplan kan andere waarden bevatten dan de standaardwaarde. Gelet op de aard of locatie van de activiteit of cumulatie kan afgeweken worden van de standaardwaarde. Een hogere waarde kan alleen worden opgenomen als dit niet leidt tot een overschrijding van de grenswaarde in geluidgevoelige ruimten binnen geluidgevoelige gebouwen, anders dan binnen in- en aanpandige geluidgevoelige gebouwen. Daarnaast is het stellen van een hogere waarde een mogelijkheid als sprake is van een omgevingsvergunning of maatwerkvoorschrift op basis waarvan reeds een hogere waarde gold.

4.4.2 Toetsing

Bij het evenwichtig toedelen van functies aan locaties kan de gemeente regels opnemen waardoor de locaties waar de verschillende activiteiten plaatsvinden ten opzichte van elkaar te scheiden (zonering) of door regels te stellen aan activiteiten op een specifieke locatie. De regels aan activiteiten op een locatie in een omgevingsplan moeten voldoen aan de instructieregels uit het Bkl die gericht zijn op gezondheid en milieu en gelden voor alle geluidgevoelige gebouwen die in het Bkl als zodanig zijn aangewezen. Artikel 3.20 Bkl wijst naast woningen, ook onderwijsgebouwen, zorggebouwen met slaapgelegenheid en kinderdagverblijven aan als geluidgevoelige gebouwen.

In dit kader is het van belang om te beoordelen of er rondom het plangebied waar woningen worden gerealiseerd activiteiten plaatsvinden die geluid produceren. Daarnaast zitten in het nieuw te ontwikkelen plan ook activiteiten die voor een geluidsbelasting op de geluidgevoelige gebouwen kunnen zorgen. Alcedo heeft twee geluidsonderzoeken uitgevoerd. Het onderzoek naar de bestaande omliggende activiteiten is als Bijlage 7 terug te vinden, het onderzoek naar de toekomstige activiteiten binnen het plangebied is terug te vinden als bijlage 8. De resultaten worden hieronder besproken.

Onderzoek in- en uitrit parkeergarage 'Da Vinci' en terras 'Grand café Eight'

Ten behoeve van de woonboulevard en de bovengelegen appartementen is in het pand een parkeergarage aanwezig waarvan de in- en uitrit grenst aan het plangebied. Daarnaast is op de begane grond een horecagelegenheid aanwezig waarvan het terras grenst aan het plangebied.

Verkeer van en naar de in- en uitrit parkeerkelder

Vanwege het inrichtingsgebonden verkeer van en naar de uitrit van de parkeergarage wordt ter plaatse van de nieuwe appartementen aan de voorkeursgrenswaarde, van 50 dB(A) etmaalwaarde, voldaan.

In- en uitrit parkeerkelder

Vanwege de in- en uitrit van de parkeerkelder wordt ter plaatse van de nieuwe appartementen in de avondperiode met 1 dB(A) overschreden. De overschrijding vindt plaats op de noordgevel van blok A2 (zie Bijlage 7). In de dag- en nachtperiode wordt voldaan. Een verschil van 1 dB(A) is voor het menselijk gehoor niet dan wel nauwelijks hoorbaar. Bovendien vindt de overschrijding plaats op slechts één beoordelingspunt. Op basis hiervan kan overwogen worden dat de optredende langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus toelaatbaar worden geacht.

Ten aanzien van de maximale geluidniveaus, vanwege optrekkend verkeer, wordt de waarde voor het maximale geluidniveau in de nachtperiode met 2 dB(A) overschreden. Het geluidniveau vindt plaats op de oostgevel van de appartementen in blok A2 (zie Bijlage 7). De overschrijding van de waarden voor het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau en de maximale geluidniveaus bedraagt minder dan 5 dB(A). Hiermee zal met de minimaal vereiste geluidwering van de uitwendige schil van 20 dB nog sprake zijn van een goed woon- en leefklimaat. Er zijn derhalve geen aanvullende geluidwerende voorzieningen nodig.

Per 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. In het Besluit kwaliteit leefomgeving zijn in artikel 5.65 geluidsvoorschriften voor geluid door activiteiten opgenomen. Deze voorschriften zijn gebaseerd op de meest recente inzichten voor geluid. Het maximale geluidniveau veroorzaakt door aandrijfgeluid voor transportmiddelen bedraagt volgens deze voorschriften op de gevel 70 dB(A) in de avond- en nachtperiode en in de woning 55 dB(A). Op de oostgevel wordt dan in de nachtperiode voldaan. Op basis hiervan kan ook gesteld worden dat de optredende maximale geluidniveaus toelaatbaar zijn.

Terras Grand café Eight

Formeel hoeft het stemgeluid niet te worden beoordeeld. Aangetoond dient te worden dat sprake is van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Hierom worden de geluidniveaus getoetst aan de richtwaarden voor gemengd gebied conform de VNG-publicatie 'bedrijven en milieuzonering'. In de avondperiode wordt, ter plaatse van de zuid- en oostgevel van blok A2, de waarde voor het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau van 45 dB(A) met 3 dB(A) overschreden. Aan de waarde van 50 dB(A) voor de dagperiode wordt voldaan. Uit de resultaten blijkt dat, voor wat betreft de avondperiode, niet voldaan wordt aan de richtwaarden in stap 2 uit de publicatie. In de dag-, avond- en nachtperiode wordt wel voldaan aan de waarden in stap 3, waarbij getoetst wordt aan 55, 50 en 45 dB(A) voor respectievelijk de dag-, avond- en nachtperiode.

De overschrijding van de waarden voor het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau bedraagt minder dan 5 dB(A). Hiermee zal met de minimaal vereiste geluidwering van de uitwendige schil van 20 dB nog sprake zijn van een goed woon- en leefklimaat. Er zijn geen aanvullende geluidwerende voorzieningen nodig. Op basis hiervan kan gesteld worden dat de optredende langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus toelaatbaar zijn. Aan de waarden voor de maximale geluidniveaus van 70, 65 dB(A) voor respectievelijk de dagen avondperiode wordt daarnaast eveneens voldaan.

Onderzoek nieuwe voorzieningen (supermarkten en parkeergarages)

Binnen het plangebied worden niet alleen nieuwe woningen maar ook nieuwe activiteiten gerealiseerd die invloed kunnen hebben op de geluidssituatie van nieuwe en bestaande geluidgevoelige functies. Hiervoor is door Alcedo een geluidonderzoek uitgevoerd dat zich richt op de nieuwe parkeergarages in het gebied, de nieuwe supermarkt en de bestaande supermarkt. Het onderzoek is als bijlage 8 terug te vinden, de resultaten zijn hieronder weergegeven.

Nieuwe supermarkt

Uit de rekenresultaten blijkt dat vanwege de nieuwe supermarkt sprake zal zijn van hogere geluidniveaus ter plaatse van de nieuwe en bestaande appartementen.

Langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus

In de onderzochte situatie is ter plaatse van de nieuwe woningen, in de dag- en avondperiode, sprake van hogere waarden voor het langtijd gemiddelde beoordelingsniveau dan de standaard waarde van respectievelijk 50 en 45 dB(A). Het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau is in de dagperiode 5 dB(A) en in de avondperiode 7 dB(A) hoger. Het gebruik van de winkelwagentjes is hierin maatgevend. In het omgevingsplan kunnen hogere
waarden dan de standaardwaarden worden opgenomen, mits aan de binnenwaarde van 35, en 30 dB(A) wordt voldaan. In de dagperiode wordt met de minimaal vereiste geluidwering van 20 dB aan de maximale binnenwaarde van 35 dB(A) voldaan. Om ook in de avondperiode te voldoen dient een hogere geluidwering van de gevels van minimaal 22 dB gerealiseerd te worden. Dit is haalbaar met lichte geluidwerende voorzieningen.

In de nachtperiode is de LBK maatgevend. Om aan de waarde voor het langtijdgemiddelde in de nachtperiode te voldoen dient het bronvermogen van de LBK niet meer te bedragen dan 74 dB(A).

Voorkeur variant rijroutes en maximale geluidniveaus laden en lossen

Voor de bevoorrading zullen maximaal 4 vrachtwagens in de dagperiode naar de supermarkten rijden. Voor de vrachtwagens van de nieuwe supermarkt zijn 3 varianten met verschillende rijroutes doorgerekend. Voor de bestaande supermarkt is de huidige rijroute aangehouden.

Variant 1 is met een maximaal geluidniveau van 83 dB het meest gunstig voor de nieuwe woningen zonder dat ter plaatse van de bestaande appartementen boven meubelboulevard Da Vinci het geluidniveau veel hoger is dan 75 dB(A). Het maximale geluidniveau bedraagt bij de bestaande appartementen in de dagperiode ten hoogste 77 dB(A) vanwege het aandrijfgeluid van de transportmiddelen. Deze variant, waarbij de vrachtwagen rondom het Da Vinci-gebouw rijdt, wordt doorgevoerd.

De hoge geluidniveaus vinden alleen in de dagperiode plaats en voor een beperkte tijd. Voor de dagperiode is geen waarde voor het maximale geluidniveau opgenomen in het Bkl en de VNG. Omdat de geluidniveaus hoger zijn dan 75 dB(A) kan het bevoegd gezag bij maatwerkvoorschriften hier wel nadere eisen voor stellen.

De nieuwe woningen kunnen nog worden voorzien van extra geluidwering. Indien de het bevoegd gezag besluit nadere eisen te stellen aan bijvoorbeeld de geluidwering, dient in deze situatie rekening te worden gehouden met een geluidwering van tenminste 28 dB om aan een binnenniveau van 55 dB(A) conform het Bkl te voldoen. De geluidwering van de bestaande woningen dient tenminste 22 dB te bedragen om in de woningen aan een binnenniveau van 55 dB(A) te voldoen. Gezien het bouwjaar 2007 kan worden aangenomen dat de geluidwering ruim 20 dB bedraagt en hieraan zal voldoen.

Vanwege de overige laad- en losactiviteiten bedraagt het maximale geluidniveau ten hoogste 67 dB(A). Dit is lager dan 70 dB(A) en daarmee aanvaardbaar.

Overige activiteiten

Vanwege de overige activiteiten bedraagt het maximale geluidniveau 75, 75 en 60 dB(A) in de dag-, avond- en nachtperiode. De dichtslaande autoportieren zijn maatgevend. Het maximale geluidniveau in de dagperiode is niet hoger dan 75 dB(A) en is daarmee aanvaardbaar. In de avondperiode is het maximale geluidniveau 10 dB(A) hoger dan de waarde voor het maximale geluidniveau van 65 dB(A). In de nachtperiode is de het maximale geluidniveau lager dan 65 dB(A).

Bij de verdere uitwerking van het plan dient rekening te worden gehouden met een hogere geluidisolatie vanwege het maximale geluidniveau van dichtslaande autoportieren. Met een geluidniveau van 75 dB(A) in de avondperiode dient rekening te worden gehouden met een geluidwering van tenminste 30 dB(A) om aan een binnenniveau van 45 dB(A) te voldoen.

Overige maatregelen

Overwogen kan worden de appartementen aan de zuidzijde ten opzichte van de gevel van de plint verder naar achteren te situeren.

Bestaande supermarkt (Aldi)

Uit de rekenresultaten blijkt dat vanwege de Aldi sprake zal zijn van hoge geluidniveaus ter plaatse van de nieuwe en bestaande appartementen.

Langtijdgemiddelde beoordelingsniveau

In de onderzochte situatie is ter plaatse van de nieuwe woningen, in de avond- en nachtperiode, sprake van hogere waarden voor het langtijd gemiddelde beoordelingsniveau dan de standaard waarde van respectievelijk 45 en 40 dB(A). Het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau is in de avondperiode 7 dB(A) in respectievelijk de dag- en avondperiode hoger. Maatwerkvoorschriften en een hogere geluidisolatie zullen nodig zijn.

In de nachtperiode is de LBK maatgevend. Om aan de waarde voor het langtijdgemiddelde in de nachtperiode te voldoen dient het bronvermogen van de LBK niet meer te bedragen dan 75 dB(A).

Maximale geluidniveaus laden en lossen

Het maximale geluidniveau vanwege de Aldi bedraagt in de dagperiode ten hoogste 82 dB(A) op de zuidgevel van het YTC. Dit geluidniveau vindt plaats op de eerste bouwlaag. Op de hoger gelegen bouwlagen bedraagt het maximale geluidniveau ten hoogste 78 dB(A). Ter plaatse van de bestaande appartementen in blok B bedraagt het maximale geluidniveau vanwege het laden en lossen ten hoogste 80 dB(A). Het aandrijfgeluid van het vrachtverkeer is hierin maatgevend.

De hoge geluidniveaus vinden alleen in de dagperiode plaats en voor een beperkte tijd. Voor de dagperiode is geen waarde voor het maximale geluidniveau opgenomen in het Bkl en de VNG. Omdat de geluidniveaus hoger zijn dan 75 dB(A) kan het bevoegd gezag bij maatwerkvoorschriften hier wel nadere eisen voor stellen.

Indien de het bevoegd gezag besluit nadere eisen te stellen aan bijvoorbeeld de geluidwering, dient in deze situatie rekening te worden gehouden met een geluidwering van tenminste 27 dB om aan een binnenniveau van 55 dB(A) conform het Bkl te voldoen. In de huidige situatie is de onderzochte situatie, en daarmee ook de berekende geluidniveaus, al aanwezig. Het laden en lossen zal in de toekomstige situatie ter plaatse van de bestaande woningen niet zorgen voor een verslechtering van de geluidsituatie, en kan daarom aanvaardbaar worden bevonden.

Vanwege de overige laad- en losactiviteiten in de dagperiode bedraagt het maximale geluidniveau ten hoogste 71 dB(A) ter plaatse van de bestaande woningen in blok B en 69 dB(A) op de oostgevel van het YTC. Ter plaatse van het YTC is het geluidniveau lager dan 70 dB(A) en daarmee aanvaardbaar. Het laden en lossen zal in de toekomstige situatie ter plaatse van de bestaande woningen niet zorgen voor een verslechtering van de geluidsituatie, en kan daarom aanvaardbaar worden bevonden.

Overige activiteiten

Vanwege de overige activiteiten bedraagt het maximale geluidniveau 79, 79 en 60 dB(A) in de dag-, avond- en nachtperiode. De dichtslaande autoportieren zijn maatgevend. Het maximale geluidniveau in de dagperiode is hoger dan 75 dB(A) en kan daarom als hinderlijk worden ervaren. In de avondperiode wordt de waarde voor het maximale geluidniveau van 65 dB(A) met 14 dB(A) overschreden. In de nachtperiode wordt voldaan aan 65 dB(A).

Bij de verdere uitwerking van het plan dient rekening te worden gehouden met een maatwerkvoorschrift en een hogere geluidisolatie. Met een geluidniveau van 79 dB(A) in de avondperiode dient rekening te worden gehouden met een geluidwering van tenminste 34 dB(A) om aan een binnenniveau van 45 dB(A) te voldoen.

Overige maatregelen

Overwogen kan worden de appartementen ten opzichte van de gevel van de plint verder naar achteren te situeren.

Parkeergarages

Het geluid van de parkeergarages leidt tot overschrijdingen. De overschrijdingen op de gevels van de nieuwe woningen in blok A, C en D vinden voornamelijk plaats nabij de ingang van de garages. Hoewel in deze situatie geen rekening is gehouden met de 1,5 meter hoge afscherming ter plaatse van de open geveldelen, dient wel rekening te worden gehouden met hoge geluidniveaus vanwege dichtslaande autoportieren ter plaatse van de nabij de open geveldelen gelegen nieuwe woningen. Geadviseerd wordt om in de verdere uitwerking van het plan rekening te houden met voldoende afstand tussen de open geveldelen van de garage en de ramen en/of deuren van de nieuwe woningen.

Daarnaast dient rekening te worden gehouden met een hogere geluidwering van de gevels dan de minimaal vereiste 20 dB uit het Bbl.

4.4.3 Conclusie

Voor de bestaande activiteiten (grand café en parkeergarage Da Vinci) kan geconcludeerd worden dat de berekende geluidsbelasting op de gevels van de nieuwbouwwoningen toelaatbaar zijn en dat een goed woon- en leefklimaat gegarandeerd is.

Voor de nieuwe supermarkt geldt dat de berekende hogere geluidsniveaus met maatregelen en maatwerk acceptabel zijn voor de nieuwe woningen. Gezien de gevels en de geluidwering daarvan van de bestaande woningen geldt dat voldaan kan worden aan een goed binnenklimaat. Voor de bestaande supermarkt gelden dezelfde maatregelen en voorwaarden voor de nieuwbouw. Voor de bestaande woningen geldt dat het laden en lossen nu al aanwezig is en in de toekomst niet voor een verslechtering zorgt ten opzichte van de huidige situatie. Het geluid van de parkeergarages leidt tot overschrijdingen op gevels van de nieuwbouwwoningen. Dit is echter goed oplosbaar door maatregelen te treffen bij de nieuwbouw. In het kader van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties kan gesteld worden dat met inachtneming van de maatregelen voor zowel de nieuwbouwwoningen als de bestaande woningen een goed woon- en leefklimaat in het kader van het aspect geluid gegarandeerd kan worden.

Om te waarborgen dat aan de geluidseisen kan worden voldaan, is een bepaling opgenomen in de regels (Hoofdstuk 22a) van dit TAM-omgevingsplan onder subparagraaf 22a.5.1.5.

4.5.1 Kaders

Het Bkl stelt instructieregels voor geluid door wegen, spoorwegen en industrieterreinen (subparagraaf 5.1.4.2a). Daarmee schrijft het Bkl voor dat in een omgevingsplan rekening wordt gehouden met het geluid door wegen, spoorwegen en industrieterreinen op geluidgevoelige gebouwen in een geluidaandachtsgebied. Het omgevingsplan moet erin voorzien dat het geluid binnen een geluidaandachtsgebied aanvaardbaar is. Een aandachtsgebied is een gebied waar het geluid hoger kán zijn dan de toepasselijke standaardwaarde. De aandachtsgebieden, voor de verschillende bronnen, dienen te worden berekend.

Op verschillende manieren kan voorzien worden in een aanvaardbare situatie op het gebied van geluid door wegen, spoorwegen en industrieterreinen. Allereerst kan in een aanvaardbare situatie worden voorzien door geen geluidgevoelige gebouwen toe te laten in het geluidaandachtsgebied. Daarnaast kan in een aanvaardbare situatie worden voorzien als het omgevingsplan, dat een nieuw geluidgevoelig gebouw toelaat, erin voorziet dat het geluid op dat gebouw niet hoger is dan de standaardwaarde.

In veel gevallen zal het echter niet mogelijk zijn om aan de standaardwaarde te voldoen. Bij een overschrijding van de standaardwaarde kan alsnog sprake zijn van een aanvaardbare situatie als:

• 1. aangetoond is dat geen geluidbeperkende maatregelen kunnen worden getroffen om aan de standaardwaarde te voldoen;
• 2. de overschrijding van de standaardwaarde door het treffen van geluidbeperkende maatregelen zoveel mogelijk wordt beperkt;
• 3. en het geluid op geluidgevoelige gebouwen niet hoger is dan de grenswaarde.

Een omgevingsplan dat een geluidgevoelig gebouw toelaat, kan erin voorzien dat het geluid hoger is dan de grenswaarde. Bij overschrijding van de grenswaarde moet echter sprake zijn van zwaarwegende economische belangen of zwaarwegende andere maatschappelijke belangen die dit rechtvaardigen. Om, net als bij een overschrijding van de standaardwaarde, te voorzien in een aanvaardbare situatie dient:

• 1. aangetoond te worden dat geen geluidbeperkende maatregelen kunnen worden getroffen om aan de grenswaarde te voldoen;
• 2. de overschrijding van de grenswaarde door het treffen van geluidbeperkende maatregelen zoveel mogelijk wordt beperkt;

Ten slotte dienen aan de gevel van het geluidgevoelige gebouw, waarop de grenswaarde wordt overschreden, bouwkundige maatregelen te worden getroffen die:

• 1. bestaan uit een uitwendige scheidingsconstructie die geen te openen delen bevat anders dan als onderdeel van een gemeenschappelijke doorgang; of
• 2. borgen dat het geluid op de te openen delen in de uitwendige scheidingsconstructie die direct grenzen aan een verblijfsgebied niet hoger is dan de grenswaarde.

Tevens dient in het omgevingsplan te worden bepaald dat de gevel een niet-geluidgevoelige gevel met bouwkundige maatregelen is. Op deze manier kan ook bij een situatie, waarin het geluid hoger is dan de grenswaarde, worden voorzien in een aanvaardbare situatie.

4.5.2 Toetsing weg- en railverkeer

In december 2024 heeft Alcedo een onderzoek uitgevoerd naar geluid door (spoor) wegen en trillingen. Dit onderzoek is als Bijlage 9 terug te vinden, de resultaten zijn hieronder weergegeven.

Het voornemen bestaat om op het voormalige Euromarkt terrein te Alphen aan den Rijn nieuwe woningen te realiseren. In de omgeving van het plangebied liggen wegen en een spoorlijn die ervoor zorgen dat het plan wordt belast met geluid. In het onderzoek is inzicht gegeven in de geluidsituatie van het plan. Dit wordt getoetst aan de wettelijke normen. Ook wordt ingegaan op eventuele hinder door trillingen vanwege het spoor.

Geluid van wegen

Uit de rekenresultaten blijkt dat binnen het plan sprake is van een overschrijding van de standaardwaarde. Deze overschrijding wordt in blok B voornamelijk veroorzaakt door de hoofdwegen. Ter plaatse van de overige gebouwen vindt de overschrijding voornamelijk plaats vanwege de binnenplanse wegen.

Het bepaalde geluid bedraagt ten hoogste 62 dB. Hiermee wordt de standaardwaarde van 53 dB overschreden. Aan de grenswaarde van 70 dB wordt voldaan.

Geluid van spoorwegen

Uit de berekeningsresultaten blijkt dat het geluid van het spoor maximaal 50 dB bedraagt. Hiermee wordt aan de standaardwaarde van 55 dB voor spoorwegen voldaan.

Maatregelen

Wegdek en afscherming

Het geluid op de gevels dient met 9 dB gereduceerd te worden om aan de standaardwaarde te voldoen. Het toepassen van een stiller wegdektype is in deze situatie onvoldoende doelmatig om aan de standaardwaarde te voldoen. Indien het gewenst is om de overschrijding te beperken kan worden overwogen een stiller type wegdek toe te passen.

Het toepassen van een geluidscherm of -wal lijkt in deze situatie niet mogelijk en/of wenselijk.

Aanvaardbaar gecumuleerd en gezamenlijk geluid

In deze situatie is sprake van één soort geluidbron waarvan het geluidaandachtsgebied zich uitstrekt over het plangebied. Het gecumuleerde geluid is in deze situatie gelijk aan het gezamenlijk geluid vanwege de wegen.

Het gezamenlijk geluid op de gevel van het geluidgevoelige gebouw dient te worden bepaald en in het omgevingsplan te worden vastgesteld. Het geluidaandachtsgebied van het spoor strekt zich niet uit over het plangebied. Het geluid vanwege het spoor wordt daarom niet betrokken bij het bepalen van het gezamenlijk geluid. Het gezamenlijk geluid is gebaseerd op de gemeentewegen en de binnenplanse wegen. Het
gezamenlijk geluid is voor 2 situaties bepaald, waarbij op de binnenplanse wegen in één situatie sprake is van een elementenverharding in keperverband en in de andere situatie een referentiewegdek (DAB). Het geluid bedraagt binnen het plangebied in beide situaties ten hoogste 62 dB. Het gezamenlijk geluid is lager dan de grenswaarde voor het geluid van wegen, het gezamenlijk geluid kan daarom als aanvaardbaar worden bevonden.

In bijlage 3 van het onderzoek is een totaal overzicht met het bepaalde gezamenlijk geluid opgenomen. De vast te stellen waarden voor het gezamenlijk geluid zijn in de tabel geel gearceerd en is afhankelijk van welk wegdektype op de binnenplanse wegen wordt toegepast.

Gemeentelijk beleid

Volgens het gemeentelijk beleid dienen bij een overschrijding van de waarde voor het geluid van 58 dB, 60 dB en 55 dB(A), vanwege respectievelijk wegen, spoorwegen en industrieterreinen, de woningen over tenminste één geluidluwe gevel en, indien een buitenruimte aanwezig is, één buitenruimte aan de luwe zijde te beschikken.

In deze situatie is vanwege de wegen sprake van een hogere waarde voor het geluid dan 58 dB. Bij de verdere uitwerking van het plan dient rekening te worden gehouden met het realiseren van een geluidluwe gevel en buitenruimte.

Vanwege de overschrijding dient met volgende rekening te worden gehouden:

• Toepassen van een absorberend plafond ter plaatse van de balkons om ongewenste reflecties van het geluid te voorkomen;
• Het realiseren van een geluidluwe gevel/geveldeel door bijvoorbeeld: situering aan tenminste één luwe gevel, balkons/loggia's voorzien van afscherming, toepassen van bouwkundige oplossingen zoals een vliesgevel/voorzetraam of harbourvenster;
• Overwegen niet akoestische compensatie.

Geluidisolatie gevels

Volgens het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) moeten gevels van verblijfsgebieden een geluidwering hebben van minimaal 20 dB. Als echter sprake is van hogere geluidwaarde dan 53 dB, moet ook een hogere geluidwering worden gerealiseerd. Dat is hier ook het geval. Bij het ontwerp van het gebouw en de aanvraag van de omgevingsvergunning moet daarom rekening worden gehouden met het gezamenlijk geluid dat is bepaald in het rapport.

Trillingen vanwege het spoor

Voor de beoordeling van trillingen vanwege het spoor is door We-Boost een quickscan uitgevoerd. Hieruit blijkt dat op het traject geen sprake is van goederentreinen.

Op het spoor is ter hoogte van het plangebied sprake van langzaam rijdende treinen en uitsluitend passagierstreinen. In de omgeving rondom het spoor is sprake van een slappe bodem waardoor eventuele trillingen worden beperkt. Naast het voorgaande is de afstand van het plangebied tot het spoor meer dan 100 meter.

Uitgaande van de hiervoor genoemde bevindingen kan worden geconcludeerd dat ter plaatse van het plangebied geen sprake zal zijn van hinder door trillingen vanwege het spoor. Een onderzoek op locatie is in deze situatie niet nodig.

Afweging hogere geluidwaarden

In het kader van de overschrijding van de standaardwaarde van 53 dB voor gemeentelijke wegen uit het Besluit kwaliteit leefomgeving is een afweging om hogere geluidwaarden toe te staan opgesteld door de Omgevingsdienst Midden-Holland (ODMH). Deze afweging is als bijlage 10 terug te vinden. De ODMH concludeert het volgende. De hogere geluidwaarden van 58, 59, 61 en 62 dB (gemeentelijke wegen) worden als aanvaardbaar beschouwd. Hoewel de standaardwaarde van 53 dB wordt overschreden, blijft de geluidsbelasting ruim onder de grenswaarde van 70 dB. Daarnaast is vastgesteld dat verdere reductie door maatregelen niet haalbaar is vanwege verkeerskundige en stedenbouwkundige bezwaren. In de regels van het plan is de aanvullende voorwaarde voor een geluidsluwe gevel en buitenruimte geborgd.
Hiermee voldoen de hogere geluidwaarden aan de criteria uit het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) en de beleidsregel, en is het toekennen van hogere geluidwaarden gerechtvaardigd.

4.5.3 Toets indirecte hinder wegverkeer

Voor de woningen in de omgeving kan sprake zijn van een toename van geluid door gemeentewegen als gevolg van de herontwikkeling van de Euromarkt. Dit kan komen door extra verkeer binnen de locatie, de wijziging in bebouwing en de wijziging van binnenplanse wegen (wegenstructuur binnen het plangebied die wijzigt).

Alcedo heeft in december 2024 een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijke indirecte akoestische effecten. Hierbij is getoetst aan het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). Dit onderzoek is als bijlage 11 terug te vinden, de resultaten zijn hieronder weergegeven.

In het onderzoek is een vergelijking gemaakt tussen de huidige situatie en de plansituatie met ontwikkeling en wijziging wegen. Hierbij zijn drie varianten met verschillende wegdekverhardingen op de binnenplanse wegen doorgerekend:

• 1. variant met een elementenverharding in keperverband;
• 2. variant met een stille elementenverharding in keperverband;
• 3. variant met een referentiewegdek (DAB).

Het plan wordt getoetst aan de volgende criteria:

• Als het geluid ten hoogste 1,50 dB toeneemt, is de nieuwe situatie toelaatbaar. Wanneer
  er sprake is van een toename van meer dan 1,50 dB, is dit toelaatbaar mits het geluid
  door de wegen in de toekomstige situatie niet meer dan de standaardwaarde van 53 dB
  bedraagt.
• Wijzigingen/aanleg wegen: De nieuwe situatie is toelaatbaar mits het geluid niet meer
  dan de standaardwaarde van 53 dB bedraagt. Een hogere waarde, dan de standaardwaarde of de heersende waarde kan onder voorwaarden worden toegestaan tot 70 dB.

In dit onderzoek is de worst-case situatie gehanteerd waarbij op alle binnenplanse wegen evenveel verkeer rijdt.

Elementenverharding in keperverband

Bij toepassing van een elementenverharding in keperverband zal sprake zijn van een duidelijk waarneembare toename in het geluid. Enkel bij de woningen aan de Europalaan en de Noorderkeerkring zal het aantal woningen met een waarde voor het geluid hoger dan 53 dB toenemen. Ook zal vanwege de aanleg van de nieuwe wegen binnen het plan sprake zijn van een hogere waarde dan de standaardwaarde van 53 dB. Hiermee is in eerste instantie geen sprake van een toelaatbare situatie. Indien de woningen over voldoende geluidwering beschikken waarmee in de woningen aan 33 dB in de woningen wordt voldaan, kan de situatie toelaatbaar worden bevonden.

Stille elementenverharding in keperverband en referentiewegdek (DAB)

Bij toepassing van een stille elementenverharding in keperverband of een referentiewegdek zal sprake zijn van een duidelijk waarneembare toename in het geluid. Enkel bij de woningen aan de Europalaan en de Noorderkeerkring zal het aantal woningen met een waarde voor het geluid hoger dan 53 dB toenemen. Hiermee is in eerste instantie geen sprake van een toelaatbare situatie. Indien de woningen over voldoende geluidwering beschikken waarmee in de woningen aan 33 dB in de woningen wordt voldaan, kan de situatie toelaatbaar worden bevonden. Vanwege de aanleg van de nieuwe wegen binnen het plan wordt aan de standaardwaarde van 53 dB voldaan.

Geluidwering appartementen Europalaan en Noorderkeerkring

De woningen aan de Europalaan dienen vanwege de nieuwe ontwikkeling aan 21 dB geluidwering te voldoen. Dit is haalbaar met traditionele constructies en materialen. Geconcludeerd kan worden dat de woningen hieraan voldoen en dat de toekomstige situatie voor deze appartementen toelaatbaar is.

De woningen aan de Noorderkeerkring dienen vanwege de nieuwe ontwikkeling aan 24 dB geluidwering geluidwering te voldoen. De woningen worden van een gebalanceerd ventilatiesysteem voorzien. Met een gebalanceerd ventilatiesysteem zal de geluidwering van de woningen hoger zijn dan 24 dB.

Vanwege de ontwikkeling zal ter plaatse van de bestaande woningen sprake zijn van een toelaatbare situatie.

Nieuwe wegen

Vanwege de toename in het verkeer en de aanleg van nieuwe wegen, zal ter plaatse van de bestaande woningen sprake zijn van een toename in het geluid en zal het aantal bestaande woningen met een hogere waarde dan 53 dB toenemen. Geadviseerd wordt om een stille elementenverharding of een referentiewegdek op de binnenplanse wegen te overwegen. Het geluid en overschrijdingen van de standaardwaarde van 53 dB zal hiermee worden beperkt. En vanwege de nieuwe wegen binnen het plangebied zal worden voldaan.

4.5.4 Toets industrieterrein

Door de ODMH is beoordeeld of de nieuwe bebouwing binnen de geluidzone van het ten noorden gelegen industrieterrein ligt. Uit de beoordeling blijkt dat de nieuwe bebouwing niet binnen de geluidzone wordt gerealiseerd en dat een onderzoek naar het geluid vanwege het industrieterrein niet nodig is.

4.5.5 Conclusie

Het uitgevoerde akoestisch onderzoek laat zien dat sprake is van een aanvaardbaar gecumuleerd en gezamenlijk geluidsniveau bij de te realiseren woningen. Wel wordt de grenswaarde overschreden en zijn maatregelen nodig om te komen tot een goed binnenklimaat en een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Hiervoor wordt in de regels van dit TAM-omgevingsplan een voorwaardelijke verplichting opgenomen. In het kader van indirecte hinder kan geconcludeerd worden dat ondanks de toename in het geluid op bepaalde woningen er geen sprake is van een onaanvaardbare geluidssituatie en is de nieuwe ontwikkeling toelaatbaar.

4.6.1 Kaders

Bezonning 

Voldoende zonlicht en schaduw zijn aspecten van de fysieke leefomgeving. Voldoende zonlicht of juist voldoende schaduw op bijvoorbeeld gebouwen, tuinen, terrassen en speelplekken is belangrijk. Zo draagt voldoende zon bij aan een aangenaam verblijfsklimaat, maar geldt eveneens dat men in de steeds hetere zomers ook de schaduw moet kunnen opzoeken. De rijksoverheid heeft voor dit aspect van de fysieke leefomgeving geen instructieregels opgesteld. Daarom heeft de gemeente de vrijheid om deze zelf in te vullen. Daarbij kan de gemeente gebruikmaken van alle mogelijkheden van het instrument omgevingsplan.

Gemeenten kunnen door regels aan bouwwerken te stellen in het omgevingsplan voorkomen dat er te veel of te weinig schaduw ontstaat. Hierbij kan gedacht worden aan: voldoende afstanden tussen (hoge) bebouwing, bouwhoogten, fysieke vorm van de gebouwen, ligging openbare ruimte en speelplekken ten opzichte van bebouwing en zongericht verkavelen. Naast stedenbouwkundige oplossingen kunnen gemeenten ook kiezen voor het vastleggen van een omgevingsvergunningplicht in het omgevingsplan of vastleggen van een meldingsplicht voor bouwen van hoge gebouwen in het omgevingsplan. Daarnaast kan in het omgevingsplan worden opgenomen dat bij een bepaalde ruimtelijke ontwikkeling een bezonningsonderzoek op basis van de TNO-norm dan wel gemeentelijke norm dient te worden uitgevoerd

TNO-norm

Voor het beoordelen of sprake is van voldoende zonlicht op de gevels van omliggende woningen, hanteren veel gemeenten bij ruimtelijke ontwikkelingen de (niet wettelijk verplichte) TNO-norm. TNO kent een 'lichte' en een 'strenge' norm:

• 1. de 'lichte' TNO-norm: ten minste 2 mogelijke bezonningsuren per dag in de periode van 19 februari – 21 oktober (gedurende 8 maanden) in midden vensterbank binnenkant raam;
• 2. de 'strenge' TNO-norm: ten minste 3 mogelijke bezonningsuren per dag in de periode 21 januari – 22 november (gedurende 10 maanden) in midden vensterbank binnenkant raam.

Deze normen zijn alleen van toepassing op gevels die zon kunnen ontvangen. Noordgevels ontvangen nooit direct zonlicht. In sommige gevallen kan het echter wenselijk zijn om ook de bezonningssituatie voor deze woningen inzichtelijk te maken. Doorgaans wordt een bezonningsstudie aanbevolen bij een bouwhoogte van meer dan 25 meter.

Lichthinder

Kunstmatige verlichting kan vier soorten negatieve effecten veroorzaken, te weten:

• 1. Hinder voor de mens
• 2. Hinder langs wegen
• 3. Verstoring van de natuur
• 4. Horizonvervuiling

Lichthinder is een thema dat decentrale overheden moeten afwegen. Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) bevat daarom geen rijksinstructieregels voor lichthinder. Alleen voor kunstlicht in de tuinbouw bij kassen staan rijksregels in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Het Bal noemt Lichthinder niet als een specifieke milieubelastende activiteit. Wel kan een lichthinder veroorzakende activiteit een functioneel ondersteunende activiteit zijn bij een milieubelastende activiteit in de zin van het Bal. In dat geval is de specifieke zorgplicht van het Bal van toepassing op het veroorzaken van lichthinder. Het bevoegd gezag kan maatwerkvoorschriften stellen, lokaal algemeen verbindende voorschriften stellen en kan eventueel ook direct handhavend optreden als er onmiskenbaar strijd is met de zorgplicht. Overheden kunnen hierbij de “Richtlijn lichthinder” van de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde (NSVV) als uitgangspunt hanteren. Concreet kan bijvoorbeeld gedacht worden aan kwantitatieve of kwalitatieve normen, aan het opleggen van een bepaalde afstelling of aan armaturen met afschermkapjes. Dit kan ook voor vormen van lichthinder die niet door het Bal zelf geregeld worden.

4.6.2 Toetsing

Bezonning

Het plan voorziet in bebouwing met een bouwhoogte van 25 meter of hoger en derhalve is in november 2024 een bezonningsonderzoek uitgevoerd door Actiflow. Dit onderzoek is als bijlage 12 terug te vinden. De resultaten zijn hieronder weergegeven.

Het plangebied van de ontwikkeling bevindt zich op de Euromarkt, nabij het centrum van Alphen aan den Rijn. Dit plangebied wordt omsloten door de Noorderkeerkring, de Europalaan en de Laan der Continenten. De nieuwbouw omvat meerdere gebouwen met bouwhoogten variërend van 30 tot 56 meter. De gemeente Alphen aan den Rijn heeft lokaal beleid ten aanzien van bezonning vastgelegd in de “Intensiveringsvisie Alphen aan den Rijn” waarin de richtlijnen uit de ‘lichte’ TNO-norm van toepassing zijn verklaard op het gebied waarbinnen de ontwikkeling is gelegen. Het bezonningsonderzoek volgt dus de ‘lichte‘ TNO-norm voor de bestaande woningen in de omgeving. Het onderzoek analyseert het verschil in direct zonlicht wat wordt ontvangen door de omliggende gebouwen tussen de huidige en toekomstige situatie op de referentiedag 19 februari.

Figuren 4.5 en 4.6 geven een overzicht van de bezonningsuren op de gevels van de geanalyseerde omgeving in de huidige en toekomstige situatie op 19 februari. De resultaten tonen dat de realisatie van de nieuwbouw enkel invloed heeft op de woningen die in de directe nabijheid staan. De nieuwbouw heeft geen invloed op de bebouwing ten zuiden van de projectlocatie, evenals de gevels van de omliggende gebouwen die van de nieuwbouw zijn afgekeerd.

Figuur 4.5 Overzicht bezonningsuren op 19 februari in de huidige situatie (bron: Actiflow, november 2024)

Figuur 4.6 Overzicht bezonningsuren op 19 februari in de toekomstige situatie (bron: Actiflow, november 2024)

De resultaten tonen dat de toekomstige ontwikkeling de grootste invloed heeft op het woongebouw “Noorderkeerkring” aan de westzijde van het plangebied. Door de toevoeging van de nieuwbouw vermindert de directe bezonning van de oostgevel met maximaal 1:15 uur op referentiedag 19 februari. In de toekomstige
situatie neemt de directe bezonning op deze gevel af tot minimaal 1:15 uur op het maatgevende meetpunt. In de huidige situatie ontvangt dezelfde overigens gevel niet meer dan 2:30 uur directe bezonning, hetgeen wordt veroorzaakt door de ongunstige noordoostelijke oriëntatie.

Het aantal zonuren bedraagt in de toekomstige situatie minimaal 3:30 uur voor het “Da Vinci”-complex te Zuidland 1 - 115 en minimaal 4:20 uur ter plaatse van de woningen te Euromarkt 23 - 85, waarmee wordt voldaan aan de TNO-norm.

In totaal wordt op 6 meetpunten een onderschrijding van de TNO-norm berekend ten gevolge van de ontwikkeling. Deze bevinden zich allemaal op de oostgevel van woongebouw “Noorderkeerkring” te Euromarkt 1002 - 1204.

Tevens is een schaduwanalyse uitgevoerd voor de dagen 19 februari, 21 maart, 21 juni en 21 december om inzichtelijk te maken hoe en wanneer de nieuwbouw het directe zonlicht op de omliggende woningbouw vermindert. Uit de analyse volgt dat de nieuwbouw schaduw werpt op de appartementen aan de oostgevel
“Noorderkring” in de ochtend voor circa 11:00 uur op referentiedag 19 februari. De betreffende gevel valt na 12:00 uur per definitie in de schaduw vanwege de ongunstige (noord-)oostelijke oriëntatie.

In de namiddag na 16:00 uur bereikt de schaduwval van de nieuwbouw het “Da Vinci”-complex te Zuidland 1 - 115 en de woningen te Euromarkt 23 - 85. Voor beide woongebouwen blijft de impact die de nieuwbouw heeft op de directe bezonning van de bestaande woningen gering. De onderste verdieping(en) van beide gebouwen bevatten geen woonfuncties en vallen dus buiten het toetsingskader van de TNO-norm.

Lichthinder

De voorgenomen ontwikkeling kent geen activiteiten die eventuele lichthinder veroorzaken. Er zijn geen lichtbronnen in de omgeving aanwezig die hinder kunnen veroorzaken voor de nieuw te bouwen woningen. Het aspect lichthinder vormt geen belemmering voor de herontwikkeling van het Euromarktgebied.

4.6.3 Conclusie

In het kader van de herontwikkeling van de Euromarkt is door Actiflow een bezonningsstudie uitgevoerd naar de effecten op de omliggende woningen. Hierbij is getoetst aan de lichte TNO-norm conform gemeentelijk beleid. Geconcludeerd kan worden dat voor het overgrote deel van de woningen voldaan kan worden aan de TNO-normen en dat de afname van het aantal zonuren (daar waar hier sprake van is) niet significant zijn en niet leiden tot een onacceptabel woon- en leefklimaat vanuit bezonning. Enkel voor de oostgevel van woongebouw Noorderkeerkring geldt dat niet aan de lichte TNO-norm voldaan kan worden. Hier geldt echter voor dat in de huidige situatie ook al niet voldaan kan worden vanwege de ongunstige noordoostelijke oriëntatie van de betreffende gevel en dat de nieuwbouw schaduw werpt op enkele appartementen in de ochtend voor circa 11.00 uur (referentiedag 19 februari), waar deze gevel na 12.00 uur per definitie in de schaduw ligt vanwege deze ongunstige oriëntatie. Daarmee kan gesteld worden dat in het kader van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties een goed woon- en leefklimaat in het kader van bezonning kan worden geborgd.

De herontwikkeling leidt niet tot het realiseren van activiteiten of functies die lichthinder veroorzaken naar de omgeving. Ook zijn er geen lichtbronnen in de directe omgeving aanwezig die hinder kunnen veroorzaken op de te realiseren woningen.

4.7.1 Kaders

Omgevingswet

Op grond van artikel 1.3 en 2.1 van de Omgevingswet moet het omgevingsplan gericht zijn op het bereiken en in stand houden van veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit. Of de luchtkwaliteit gezond genoeg is dient in het kader hiervan beschouwd worden. Het omgevingsplan moet in ieder geval de regels bevatten met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Dit houdt in dat functies die niet met elkaar te verenigen zijn met regels verenigbaar worden. Voor luchtkwaliteit heeft het rijk instructieregels gegeven die een evenwichtige toedeling uitwerken.

Besluit kwaliteit leefomgeving

In subparagraaf 5.1.4.1 Bkl zijn instructieregels opgenomen over luchtkwaliteit. Het Bkl bevat instructieregels voor specifieke situaties. Op grond van deze regels zijn de in artikel 2.4 en 2.5 opgenomen omgevingswaarden voor de kwaliteit van de buitenlucht (stikstofdioxide en fijnstof) van toepassing op die gevallen waarin de aanleg van een autoweg, een autosnelweg of een wegtunnelbuis wordt toegelaten. Verder gelden er instructieregels voor gemeenten die in de in het Bkl aangewezen aandachtsgebieden liggen. Voor activiteiten die leiden tot een verhoging van de concentratie (van onder andere fijnstof) in de buitenlucht in een aangegeven aandachtsgebied, moeten ook de omgevingswaarden voor de kwaliteit van de buitenlucht in acht genomen worden. Uitgezonderd zijn activiteiten die 'niet in betekenende mate' bijdragen aan verhoging van de concentratie van die stoffen. Daarvoor zijn in het Bkl enkele standaardgevallen aangewezen.

4.7.2 Toetsing

Zoals beschreven moet de gemeente de luchtkwaliteit toetsen binnen aangewezen aandachtsgebieden. Er moet worden nagegaan of de toe te laten activiteiten gevolgen hebben voor de luchtkwaliteit binnen een aandachtsgebied. De gemeente doet dit voor de volgende activiteiten (artikel 5.51 lid 1 van het Bkl):

• activiteiten die gevolgen hebben voor het gebruik van wegen, water en spoor (verkeersaantrekkende werking) of;
• activiteiten waarvoor luchtregels zijn opgenomen in het Bal.

In artikel 5.50 lid 1 van het Bkl worden enkele activiteiten aangewezen waarvoor te allen tijde een luchtkwaliteitstoets moet worden uitgevoerd door de gemeente. Dit geldt ook indien er geen aandachtsgebied in de omgeving aanwezig is. Het gaat om de volgende activiteiten:

• de aanleg van een tunnel langer dan 100 meter;
• een wijziging van een tunnel waarbij de lengte minimaal 100 meter toeneemt;
• de aanleg van een auto(snel)weg.

Enkel op locaties waar mensen aanwezig zijn, vindt er een beoordeling van de luchtkwaliteit plaats door de overheid. Indien locaties aan één van de volgende criteria voldoen, is er geen toetsing of monitoring van de luchtkwaliteit benodigd:

• relatief korte verblijven (blootstellingscriterium);
• arbeidsplaatsen (artikel 2.2 Bkl);
• als mensen daar niet kunnen komen (toepasbaarheidsbeginsel), bestaand uit (artikel 5.52 Bkl):
• locaties waar het publiek niet kan komen en waar geen vaste bewoning is;
• de rijbaan en middenberm van wegen, tenzij voetgangers toegang hebben tot de middenberm.

De aandachtsgebieden voor NO2 en PM10 zijn de volgende agglomeraties waarvan de locatie bij ministeriële regeling is aangewezen (artikel 5.51 uit het Bkl):

• Amsterdam/Haarlem (gemeenten: Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam, Beverwijk, Bloemendaal, Diemen, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Ouder-Amstel, Uithoorn, Velsen, Zaanstad en Zandvoort)
• Den Haag/Leiden (gemeenten: Delft, Den Haag, Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delftland, Oegstgeest, Rijswijk, Voorschoten, Wassenaar en Westland)
• Rotterdam/Dordrecht (gemeenten: Albrandswaard, Barendrecht, Capelle aan de IJssel, Dordrecht, Hendrik-Ido-Ambacht, Maassluis, Nissewaard, Papendrecht, Ridderkerk, Rotterdam, Schiedam, Sliedrecht, Vlaardingen, Zuidplas en Zwijndrecht)Utrecht (gemeenten: Houten, Nieuwegein, Utrecht en IJsselstein)
• Eindhoven (gemeenten: Best, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Helmond, Nuenen, Gerwen en Nederwetten en Veldhoven)

Op grond van bovenstaande kan geconcludeerd worden dat het plangebied niet gelegen is binnen een aandachtsgebied voor NO2 en PM10.

Niet in betekenende mate bijdragen (NIBM)

Toetsen aan de omgevingswaarden voor luchtkwaliteit is niet nodig indien een project of activiteit niet in betekenende mate bijdraagt aan luchtverontreiniging. Dan gaat het bijvoorbeeld om een ruimtelijk project of activiteit waarvoor een omgevingsvergunning nodig is maar waarvan de bijdrage aan de luchtverontreiniging klein is. Indien dit het geval is, is er geen toetsing aan de rijksomgevingswaarden voor (NO2) en fijnstof (PM10) nodig. Een project of activiteit draagt niet in betekenende mate bij als de toename van de concentratie NO2 en PM10 niet hoger is dan 1,2 µg/m3. Dat is 3% van de omgevingswaarde voor de jaargemiddelde concentraties. Dit volgt uit artikel 5.53 en 5.54 van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). In artikel 5.54 van het Bkl staan standaardgevallen niet in betekenende mate aangegeven, waaronder:

• Gebouwen met een woonfunctie en nevengebruiksfuncties daarvan: 1.500 woningen netto bij één ontsluitingsweg en 3.000 woningen bij twee ontsluitingswegen; 
• Gebouwen met een kantoorfunctie en nevengebruiksfuncties daarvan: 100.000 m2 brutovloeroppervlak bij één ontsluitingsweg en 200.000 m2 brutovloeroppervlak en een gelijkmatige verkeersverdeling bij twee ontsluitingswegen;
• Zowel gebouwen met een kantoorfunctie als gebouwen met een woonfunctie en nevengebruiksfuncties van die gebruiksfuncties, met:
  • 1. één ontsluitingsweg: het aantal woningen maal 0,0008 en een bruto-vloeroppervlakte van kantoorfuncties en nevengebruiksfuncties daarvan in vierkante meter maal 0,000012 dat samen opgeteld kleiner is dan of gelijk is aan 1,2; of
  • 2. twee ontsluitingswegen: een evenredig aantal woningen en een evenredig grote bruto-vloeroppervlakte van kantoorfuncties.

In onderhavig geval is sprake van een maximale toevoeging van 700 woningen en maximaal 5.250 m2 aan (commerciële) voorzieningen en derhalve kan geconcludeerd worden dat de ontwikkeling niet in betekenende mate bijdraagt aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Volledigheidshalve is gebruik gemaakt van de NIBM- tool, waarbij het uitgangspunt de extra verkeersgeneratie is zoals door Goudappel berekend (zie paragraaf 4.3) en de einddatum/opleverdatum van 2030, wanneer het gehele project gerealiseerd is. Dit betreft overigens het worst-case werkdaggemiddelde van 2.217 (daar waar het weekdaggemiddelde nog lager ligt op 1.948).

Figuur 4.7 NIBM-tool (geraadpleegd op: 2 december 2024)

Uit de NIBM-tool blijkt ook dat de bijdrage van het extra verkeer niet in betekenende mate bijdraagt aan de verslechtering van de luchtkwaliteit ter plaatse.

Goed woon- en leefklimaat

De realisatie van 700 woningen voorziet in de realisatie van activiteiten die een toename van de verkeersintensiteit veroorzaakt op wegen. Er wordt daarom getoetst aan de omgevingswaarden. Deze omgevingswaarden zijn opgenomen in het artikel 2.4 en 2.5 van het Besluit kwaliteit leefomgeving. Voor stikstof (NO2) is dit 40 µg/m3 als kalenderjaargemiddelde, voor PM10 is dit 40 µg/m3 als kalenderjaargemiddelde en PM2,5 is dit 25 µg/m3 als kalenderjaargemiddelde.

In het kader van een gezonde fysieke leefomgeving, wordt in kaart gebracht wat de totale concentraties van fijnstof en stikstof ten opzichte van bijbehorende grenswaarden zijn. Met behulp van het Centraal Instrument Monitoring Luchtkwaliteit (CIMLK) zijn de totale concentraties ter plaatse van een viertal rekenpunten nabij het projectgebied inzichtelijk gemaakt in onderstaand figuur.

Figuur 4.8 Totale concentraties stikstof en fijnstof (geraadpleegd op: 18 oktober 2024)

Uit de tabel blijkt dat de concentraties voor NO2, PM10 en PM2,5 ruimschoots onder de grenswaarden liggen. Met optelling van de verkeersbijdrage wordt nog steeds ruim onder de grenswaarden gebleven. Het realiseren van woningen op de Euromarkt locatie is, in het kader van een goed woon- en leefklimaat vanuit het omgevingsaspect luchtkwaliteit meer dan acceptabel. Voor de verplaatsing van de GAMMA-locatie geldt dat dit weinig tot geen gevolgen heeft voor de totale concentraties, daar het enkel gaat om het verplaatsen van de GAMMA bouwmarkt naar een locatie op hemelsbreed een afstand van ca. 600 meter.

4.7.3 Conclusie

Geconcludeerd kan worden dat het aspect luchtkwaliteit niet aan vaststelling van dit TAM-omgevingsplan in de weg staat.

4.8.1 Kaders

Het Bkl (paragraaf 5.1.4.6) bepaalt dat in een omgevingsplan ervoor moet worden gezorgd dat de geur die door activiteiten wordt veroorzaakt op geurgevoelige gebouwen aanvaardbaar is. Om aan deze eis te voldoen stelt het Bkl instructieregels voor drie categorieën milieubelastende activiteiten die geur produceren, waarvoor in ieder geval in het omgevingsplan regels moeten worden opgenomen. Het gaat hier om het exploiteren van zuiveringstechnische werken (rwzi's), het houden van landbouwhuisdieren in een dierenverblijf en andere agrarische activiteiten. Voor elk van deze verschillende categorieën wordt in het Bkl aangegeven op welke manier in een omgevingsplan in ieder geval sprake is van een aanvaardbare situatie.

Voor andere geurveroorzakende activiteiten moet de gemeente zelf bepalen en verantwoorden of en welke geurregels in het omgevingsplan nodig zijn. Het gaat dan bijvoorbeeld om industrie, horeca-activiteiten, dierenpensions en -klinieken, maneges en het hobbymatig houden van dieren. Hierbij bepaalt de gemeente zelf welke mate van geurhinder aanvaardbaar is, en in hoeverre daarvoor waarden, afstanden en/of gebruiksregels in het omgevingsplan nodig zijn. De locatie van (in het omgevingsplan toegelaten) geurveroorzakende activiteiten enerzijds en geurgevoelige gebouwen anderzijds is daarbij bepalend.

In de instructieregels in het Bkl is bepaald dat in een omgevingsplan rekening gehouden dient te worden met de geur door activiteiten op geurgevoelige gebouwen. De formulering van de instructieregel geeft aan dat voor dit aspect ruimte bestaat om op lokaal niveau een afweging te maken. De belangrijkste afweging die het bevoegd gezag op het gebied van geur dient te maken is het aanwijzen van de bebouwingscontour(en) geur. Binnen deze gebieden wordt de emissie van geur minder snel aanvaardbaar geacht omdat andere kwaliteiten en functies in deze gebieden een hogere prioriteit hebben dan het belang van het emitteren van geur als gevolg van activiteiten. Gebieden die, volgens het bevoegd gezag, beschermd dienen te worden tegen geuroverlast kunnen met behulp van een contour worden aangewezen.

4.8.2 Toetsing

Het plan voorziet in woningbouw, het toevoegen van een nieuwe supermarkt (naast de al bestaande supermarkt), het verplaatsen van een bouwmarkt, maatschappelijke voorzieningen en dienstverlening. Dit betreffen geen geurveroorzakende activiteiten. Er worden geen horeca aciviteiten toegestaan die mogelijk wel tot geurhinder kunnen leiden. De meest dichtstbijzijnde gronden die bestemd zijn voor agrarisch gebruik liggen op ruim 1,5 kilometer afstand van het plangebied aan de Euromarkt. Op basis van de Handreiking bedrijven en milieuzonering behoort dergelijke bedrijvigheid tot milieucategorie 2 en geldt een te hanteren richtafstand van 30 meter voor het aspect geur. Aan deze richtafstand wordt ruim voldaan. Ook de bedrijven gelegen op de Molenwetering liggen op voldoende afstand (ruim 100 meter) van de aldaar toegestane milieucategorieën 2 en 3.1 (richtafstand van respectievelijk 30 en 50 meter). Hiermee is voor de nieuw te realiseren woningen geuroverlast niet te verwachten.

4.8.3 Conclusie

Met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties kan geconcludeerd worden dat er geen sprake is van een belemmering voor wat betreft het aspect geur.

4.9.1 Kaders

In de instructieregels van het Bkl (paragraaf 5.1.4.4) is bepaald dat in een omgevingsplan rekening gehouden dient te worden met trillingen door activiteiten in trillinggevoelige ruimten van een trillinggevoelig gebouw.

Een aanvaardbare situatie wordt in ieder geval gecreëerd als in het omgevingsplan de standaardwaarde van toepassing wordt verklaard voor continue en herhaald voorkomende trillingen. Het omgevingsplan kan ook een lagere waarde bevatten. Het omgevingsplan kan ook een hogere waarde dan de standaardwaarde bevatten, als op basis van een omgevingsvergunning of een maatwerkvoorschrift reeds een hogere waarde gold. Deze waarde is niet hoger dan de grenswaarde. Ook is een hogere waarde mogelijk als het gaat om een activiteit die verricht wordt op een bedrijventerrein dat in het omgevingsplan is aangewezen.

Indien sprake is van zwaarwegende economische belangen of zwaarwegende andere maatschappelijke belangen kan dit het rechtvaardigen om in het omgevingsplan een hogere waarde op te nemen dan de standaardwaarde en zelfs hoger dan de grenswaarde. De maximale waarde is de grenswaarde vermenigvuldigd met de factor 1,8.

4.9.2 Toetsing

Zoals beschreven is het onderdeel trillingen geregeld in paragraaf 22.3.5 van de Bruidsschat. Daarin worden regels gesteld aan trillingen in een frequentie van 1 tot 80 Hz door een activiteit in een trilling gevoelige ruimte van een trilling gevoelig gebouw, die op een locatie is toegelaten op grond van een omgevingsplan. Er gelden maximale waarden voor continue trillingen en voor herhaald voorkomende trillingen. De maximale waarden zijn opgenomen in de tabellen in artikel 22.88 van de Bruidsschat en artikel 5.87 Bkl.

Bronnen van trillingen zijn verkeer over de weg of het spoor, machines in de industrie en bouw- en sloopactiviteiten. In de directe nabijheid van het plangebied zijn geen bronnen van trillingen aanwezig, behoudens de spoorlijn.

De gebruikelijk gehanteerde afstand waarbinnen trillingshinder door spoor wordt getoetst is een zone tot 100 meter van het spoor. Uit verschillende trillingsonderzoeken blijkt dat buiten deze afstand tot het spoor meestal geen trillingsniveaus optreden die boven de streefwaarde voor Vmax van 0,1 komen. Het plangebied bevindt zich binnen 250 meter vanaf het spoor maar buiten de 100 meter.

Voor de beoordeling van trillingen vanwege het spoor is door We-Boost een quickscan uitgevoerd. Hieruit blijkt dat op het traject geen sprake is van goederentreinen. De quickscan maakt onderdeel uit van de geluidsrapportage van Alcedo zoals is bijgevoegd als bijlage 9.

Op het spoor is ter hoogte van het plangebied sprake van langzaam rijdende treinen en uitsluitend passagierstreinen. In de omgeving rondom het spoor is sprake van een slappe bodem waardoor eventuele trillingen worden beperkt. Naast het voorgaande is de afstand van het plangebied tot het spoor meer dan 100 meter.

Uitgaande van de hiervoor genoemde bevindingen kan worden geconcludeerd dat ter plaatse van het plangebied geen sprake zal zijn van hinder door trillingen vanwege het spoor. Een onderzoek op locatie is in deze situatie niet nodig.

4.9.3 Conclusie

In voorliggend geval is gezien de geruime afstand tot de trillingsbron) geen hinder te verwachten. Met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties kan verondersteld worden dat trillingen op deze locatie geen problemen opleveren.

4.10.1 Kaders

Ter bescherming van de gezondheid en het milieu zijn voor het aspect bodem instructieregels in het Bkl opgenomen. De inhoud van deze regels is via het Aanvullingsbesluit bodem Omgevingswet opgenomen in paragraaf 5.1.4.5 Bkl. Het aanvullingsbesluit bepaalt voor welke activiteiten kan worden volstaan met een melding. Er worden drie basisvormen van bodemgebruik onderscheiden: landbouw/natuur, wonen en industrie. De kaders zijn gebaseerd op de risicogrenswaarden die voor de betreffende situaties zijn afgeleid.

De algemene doelstelling van het bodembeleid is het waarborgen van de gebruikswaarde van de bodem en het faciliteren van het duurzaam gebruik van de functionele eigenschappen van de bodem, door in onderlinge samenhang;

• beschermen van de bodem tegen nieuwe verontreinigen en aantastingen;
• evenwichtig toedeling van functies aan locaties, rekening houdend met de kwaliteiten van de bodem;
• duurzaam en doelmatig beheren van de resterende historische verontreinigingen en -aantastingen.

De Nota Bodembeheer Midden-Holland 2023 is een aanvulling op de regels volgend uit het Bal. Naast de Nota Bodembeheer is een bodemkwaliteitskaart opgesteld. In de Bodemkwaliteitskaart Midden-Holland (2023) zijn op basis van historie, gebruik en diffuse bodemkwaliteit in totaal 24 bodemkwaliteitszones in de bovengrond en 21 bodemkwaliteitzoners in de ondergrond onderscheiden. Ook zijn er in de bovengrond drie bodemkwaliteitszones voor de PFAS-verbindingen en in de ondergrond één bodemkwaliteitszone.

4.10.2 Toetsing

Euromarkt

IDDS heeft in juni 2024 een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd voor de locatie aan de Einsteinweg waar de te verplaatsen GAMMA beoogd is. Het onderzoek is als Bijlage 13 terug te vinden, de resultaten zijn hieronder weergegeven.

Het onderzoek is uitgevoerd in verband met de voorgenomen herontwikkeling van de locatie, waarbij de huidige bebouwing wordt gesloopt en nieuwbouw wordt geplaatst, en het uitvoeren van de activiteit 'Graven in de bodem'. De doelstelling van het onderzoek is om te bepalen of er in de grond en/of het grondwater ter plaatse van de onderzoekslocatie sprake is van een (sterke) verontreiniging.

Gehele onderzoekslocatie / terrein

• De (boven)grond bestaat uit zand tot ca. 1,0 m-mv. Dit betreft vermoedelijk de opgebrachte ophooglaag. De ondergrond (vanaf 1,0 m-mv) bestaat tot de geboorde dieptes van maximaal 5,0 m-mv overwegend uit klei. Zeer plaatselijk zijn veenlagen in de klei aanwezig;
• In de grond is plaatselijk sprake van bijmengingen met bodemvreemde materialen. Het betreft met name sporen baksteen in de zandige ophooglaag en zeer plaatselijk in de direct onder de ophooglaag liggende kleilaag;
• Zeer plaatselijk is sprake van een matige bijmengingen puingranulaat en puin ter plaatse van boring 35 (en 35-A) op een diepte van 0,25 tot 0,56 m-mv en een sterke bijmenging met puingranulaat en brokken puin ter plaatse van boring 48 op een diepte van 0,6 tot 1,0 m-mv;
• Ter plaatse van de gedempte sloten is geen afwijkende bodemopbouw noch aanwijzingen voor de voormalige sloten (slib- of rietresten) waargenomen. Hoogstwaarschijnlijk zijn de voormalige sloten gedempt met dezelfde grond als waarmee het terrein is opgehoogd;
• Het zand in de toplaag/bovengrond, welke vermoedelijk de ophooglaag betreft, is over het algemeen niet verontreinigd met de onderzochte prameters. Plaatselijk is het zand met sporen baksteen licht verontreinigd met PCB en minerale olie;
• Het sterk puingranulaat houdende zand met brokken puin en sporen baksteen ter plaatse van boring 48 (traject 0,6 - 1,0 m-mv) is licht verontreinigd met kwik, zink, PAK en minerale olie en er wordt tevens de index (voormalige tussenwaarde) voor PCB overschreden. Hiermee is de aanwezigheid van (een) sterke verontreiniging(en) niet uitgesloten;
• De klei in de ondergrond (voormalige maaiveld) is hooguit licht verontreinigd met enkele tot diverse zware metalen en plaatselijk PCB;
• Het veen en de klei in de diepere ondergrond (MM14) zijn hooguit licht verontreinigd met kwik en/of nikkel en PCB;
• Het grondwater is over het algemeen hooguit licht verontreinigd met barium en plaatselijk met nikkel;
• Zowel zintuiglijk als analytisch (indicatief) is er in de grond geen asbest aangetoond;
• Op basis van de toetsing van de resultaten van de indicatieve keuring kan worden gesteld dat het materiaal (repac, beton en puingranulaat) herbruikbaar is. Er is indicatief geen asbest boven de detectiegrens aangetoond.

Voormalige (gedempte) tankval

• Ter plaatse van de voormalige (gedempte) tankval is bij het gesaneerde deel geen afwijkende bodemopbouw waargenomen. Tevens is bij het onbekende deel ook geen afwijkende bodemopbouw waargenomen. Wel is nabij de voormalige tankval ter plaatse van boring 35 in de grond puin aangetroffen;
• Hoogstwaarschijnlijk is het zuidelijk deel van de voormalige tankval (welke niet gesaneerd is) gedempt met dezelfde grond als waarmee het terrein is opgehoogd. Het gesaneerde deel van de voormalige tankval is tevens vermoedelijk met vergelijkbaar materiaal als de ophooglaag aangevuld;
• De zintuiglijk schone klei ter plaatse van boring 34 (traject 1,7 - 2,0 m-mv) is hooguit licht verontreinigd met nikkel;
• De klei met sporen baksteen ter plaatse van boring 35 (traject 1,2 - 1,5 m-mv) is hooguit licht verontreinigd met diverse zware metalen en PAK. De kwaliteit hiervan verschilt niet zoveel als die van de klei (oorspronkelijke maaiveld) ter plaatse van het gehele terrein;
• Er zijn geen verhoogde concentraties (niet boven de detectiegrens) aan cyanide aangetoond;
• Het grondwater is over het algemeen hooguit licht verontreinigd met barium;
• Er zijn geen verhoogde concentraties (niet boven de detectiegrens) aan cyanide aangetoond in het grondwater.

Middels onderhavig onderzoek is de milieuhygiënische kwaliteit van de grond en het grondwater vastgelegd. De zeer plaatselijk aanwezige overschrijding van de index voor PCB in de grond is vermoedelijk gerelateerd aan de bodemvreemde bijmengingen welke mogelijk afkomstig zijn van de ernaast aangebrachte funderingslaag, Daar deze verhoging zeer lokaal is waargenomen en niet elders op de locatie is aangetroffen, wordt niet aannemelijk geacht dat er een bodemvolume aanwezig is van minimaal 25 m3 aaneengesloten grond waarbinnen gemiddeld de interventiewaarde voor PCB wordt overschreden. Derhalve is onzes inziens geen sprake van een overschrijding van de toelaatbare kwaliteit van de bodem. Aanvullend onderzoek wordt niet noodzakelijk geacht.

Opgemerkt wordt dat het aannemelijk is dat de grond onder de bebouwing dezelfde bodemopbouw (zandige ophooglaag met daaronder klei) heeft als op het uitpandige terrein Aangezien er tevens over het algemeen hooguit lichte verontreinigingen worden aangetroffen wordt verwacht dat de bodem onder de bebouwing niet van een 'slechtere' kwaliteit is dan de bodem op het uitpandige terrein.

Ter plaatse van de voormalige (gedempte) tankval zijn geen aanwijzingen gevonden voor een (verdere) verontreiniging. Opgemerkt dient te worden dat bij het zuidelijke deel nabij de weg in de loop van de jaren vermoedelijk veel grondroerende werkzaamheden in de grond hebben plaatsgevonden (bebouwing, weg en kabels/leidingen).

Hiermee is naar het inzien van IDDS in afdoende mate een beeld verkregen van de chemische bodemkwaliteit. Er worden geen belemmeringen voorzien ten aanzien van de voorgenomen werkzaamheden.

GAMMA locatie

IDDS heeft in april 2024 een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd voor de locatie aan de Einsteinweg waar de te verplaatsen GAMMA beoogd is. Het onderzoek is als Bijlage 14 terug te vinden, de resultaten zijn hieronder weergegeven.

Verkennend bodemonderzoek

• In de grond is sprake van bijmengingen met bodemvreemde materialen. Het betreft bijmengingen met baksteen, metselpuin en aardewerk (in de maten van sporen tot zwak) in de bovengrond (tot max. 0,7 m-mv);
• Ter plaatse van boring 07 (één van de gedempte sloten) is in de ondergrond sprake van sporen metselpuin, baksteen en glas evenals een zwakke bijmenging met slib.
• De bovengrond is niet tot hooguit licht verontreinigd met lood of PCB;
• De ondergrond is niet (zand) tot hooguit licht (klei) verontreinigd met nikkel;
• Het zand met bodemvreemde bijmengingen waaronder slib ter plaatse van één van de gedempte sloten is niet verontreinigd met de onderzochte parameters. Naar alle waarschijnlijkheid zijn de sloten gedempt met gebiedseigen grond;
• Ten aanzien van PFAS is het zand te classificeren als klasse 'landbouw/natuur';
• Het grondwater overschrijdt plaatselijk de index voor barium. De verhoogde concentraties met barium worden toegeschreven aan natuurlijk oorzaken.

Middels onderhavig onderzoek is de milieuhygiënische kwaliteit van de grond en het grondwater afdoende mate vastgelegd. De grond is maximaal licht verontreinigd. Voor het grondwater wordt hooguit de index voor barium overschreden. De verhoogde concentraties barium hebben vermoedelijk een natuurlijke oorzaak. De onderzoeksresultaten geven geen aanleiding tot het uitvoeren van vervolgonderzoek.

Verkennend asbestonderzoek

• In de mengmonsters van de grond is geen asbestverdacht materiaal aangetroffen (grove fractie);
• In de grond is geen asbest aangetoond (fijne fractie).

Er is derhalve geen noodzaak tot het uitvoeren van een nader onderzoek asbest.

4.10.3 Conclusie

In voorliggend geval is voor beide locaties geen belemmering ten aanzien van bodem te verwachten. Met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties kan verondersteld worden dat het aspect bodem op deze locaties geen problemen oplevert.

4.11.1 Algemeen

Uit ervaring blijkt dat circa 10 tot 15% van de tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikte munitie niet tot de gewenste uitwerking kwam en als blindganger in de bodem is achtergebleven. Op grond van Arbowetgeving moet in alle gevallen waarin gevaar voor de veiligheid of gezondheid van werknemers kan bestaan door de mogelijke aanwezigheid van ontplofbare oorlogsresten een oriënterend onderzoek worden gedaan voordat werkzaamheden kunnen starten. Indien nodig gevolgd door een nader onderzoek, indien nodig gevolgd door opsporing van ontplofbare oorlogsresten of andere passende maatregelen.

4.11.2 Relatie tot ontwikkeling

Door de Omgevingsdienst Midden Holland is een quickscan uitgevoerd naar niet gesprongen explosieven. Uit het bestaande historisch vooronderzoek van 2017 kwam een verdenking naar voren. Echter zeer recent heeft Onderzoeksbureau Saricon uit Sliedrecht aanvullend onderzoek voor Alphen aan den Rijn in concept opgeleverd (23S082-AO-01), 24 mei 2024.

De nieuwe bodembelastingkaart voor Alphen aan den Rijn – hoewel nog concept, mag toch benut worden – toont dat de ligging van de planlocatie niet langer in een verdacht gebied is. Voor de Euromark geldt dat het dichtsbijgelegen verdachte gebied is aangeduid met A0796, maar dit raakt het transformatiebied niet. Voor de Gamma locatie geldt dat het dichtsbijgelegen verdachte gebied is aangeduid met A0792, maar ook hier dit gebied de proejctlocatie niet raakt.

Bij de planontwikkeling en grondwerk behoeft geen rekening gehouden te worden met de mogelijke aanwezigheid van Ontplofbare Oorlogsresten.

 Figuur 4.9 uitsnede kaart ontplofbare oorlogsresten (bron: ODMH)

4.11.3 Conclusie

De omliggende verdachte gebieden zijn niet van invloed op voorgenomen werkzaamheden op de aangegeven plangebieden Euromarkt en Gamma-locatie. Uitvoering van het project Euromarkt en Gamma-locatie kan daarom op een reguliere wijze gedaan worden, zonder aanvullende beheersmaatregelen op het gebied van explosieven.

4.12.1 Kaders

Bij veiligheid gaat het om de risico's van het gebruik en transport van gevaarlijke stoffen, de veiligheid van inrichtingen en de veiligheid van nieuwe, zich snel ontwikkelende technologieën. Voor omgevingsveiligheid zijn regels opgenomen in paragraaf 5.1.2 van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl van het Bkl). De paragrafen 5.1.2.2 tot en met 5.1.2.6 van het Bkl gaan over het toelaten van beperkt kwetsbare, kwetsbare en zeer kwetsbare gebouwen en beperkt kwetsbare en kwetsbare locaties in verband met het externe veiligheidsrisico van een activiteit die op een locatie is toegelaten op grond van een omgevingsplan of een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit.

Omgevingsveiligheidsbeleid biedt de kaders waarmee een gebied zo ingericht kan worden dat mensen die er wonen of werken voldoende zijn beschermd bij ongevallen met gevaarlijke stoffen. Door vooraf na te denken over bescherming en doeltreffende maatregelen te nemen, kunnen mensen die in het gebied wonen of werken worden beschermd. Dit kan bijvoorbeeld door afstand te houden of mensen in het gebied de mogelijkheid te bieden om te vluchten of schuilen. Het 'plaatsgebonden risico' en 'aandachtsgebieden' zijn instrumenten van het omgevingsveiligheidsbeleid waarmee invulling gegeven wordt aan het beschermen van de omgeving.

Het wettelijk kader m.b.t. omgevingsveiligheid is vastgelegd in het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). In het besluit staan instructieregels met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

Juridische kaders

Besluit kwaliteit leefomgeving

Paragraaf 5.1.2 van het Bkl bevat instructieregels over het waarborgen van de veiligheid. Het doel van die instructieregels is dat het omgevingsplan rekening houdt met risico's van branden, rampen en crises. Ook moet rekening worden gehouden met het voorkomen, beperken en bestrijden daarvan, de zelfredzaamheid van personen en met mogelijkheden tot hulpverlening (zoals bereikbaarheid voor hulpdiensten). Deze risico's worden gevormd door het vervoer van gevaarlijke stoffen over transportassen - wegen en spoorwegen maar bijvoorbeeld ook buisleidingen. Daarnaast worden risico's gevormd door verschillende milieubelastende activiteiten met externe veiligheidsrisico's – zoals het opslaan van gevaarlijke stoffen.

De risicobenadering van externe veiligheid gaat uit van twee sporen: het beschermen van individuen (plaatsgebonden risico of PR) en het beschermen van groepen (groepsrisico of GR). Het plaatsgebonden risico is de kans dat per jaar één persoon overlijdt door een ongeval met gevaarlijke stoffen als deze persoon zich onafgebroken en onbeschermd op één bepaalde plaats bevindt. Het groepsrisico is de kans op het overlijden van een groep mensen als deze, zowel beschermd als onbeschermd, op een plaats bevinden.

Plaatsgebonden risico

Voor wat betreft het PR bevat het Bkl grens- en standaardwaarden, die ruimtelijk worden vertaald in afstanden van risicobronnen tot gebouwen en locaties. Deze PR-contour is een gegeven of berekende afstand vanaf de risicobron. Het Bkl stelt instructieregels voor het toelaten van milieubelastende activiteiten en zeer kwetsbare, kwetsbare en beperkt kwetsbare gebouwen en kwetsbare en beperkt kwetsbare locaties. Voor (zeer) kwetsbare gebouwen en kwetsbare locaties moet het omgevingsplan de grenswaarde uit het Bkl in acht nemen. Binnen de PR-contour zijn (zeer) kwetsbare gebouwen en kwetsbare locaties niet toegestaan. Voor beperkt kwetsbare gebouwen en locaties moet het omgevingsplan rekening houden met de standaardwaarde voor het PR die het Bkl stelt.

Groepsrisico – aandachtsgebieden

Naast het PR, wordt onder de Ow het GR ingevuld aan de hand van aandachtsgebieden. Bij risicovolle activiteiten (uit het Bal) wijst het Bkl deze aandachtsgebieden aan. Dit zijn gebieden rond activiteiten met gevaarlijke stoffen die inzichtelijk maken waar mensen binnenshuis, zonder aanvullende maatregelen onvoldoende beschermd kunnen zijn tegen de gevolgen van ongevallen. Dat wil zeggen, waar zich bij een ongeval met gevaarlijke stoffen levensbedreigende gevaren voor personen in gebouwen kunnen voordoen. Er is onderscheid gemaakt tussen de risico's van warmtestraling (brand), overdruk (explosie) en giftige stoffen in de lucht (gifwolk). Er zijn dan ook drie categorieën aandachtsgebieden:

• 1. brandaandachtsgebied;
• 2. explosieaandachtsgebied;
• 3. gifwolkaandachtsgebied.

De aandachtsgebieden liggen rondom activiteiten met externe veiligheidsrisico's en gelden zodra de activiteit wordt verricht. Een brandaandachtsgebied ligt het dichtst bij de risicobron, het gifwolkaandachtsgebied spreidt zich het verst uit. Afhankelijk van het type activiteit is sprake van één of meerdere type aandachtsgebieden.

Binnen een aandachtsgebied moet de het omgevingsplan rekening houden met het groepsrisico (5.15 Bkl). Aan de instructieregel wordt in ieder geval voldaan als binnen het aandachtsgebied geen zeer kwetsbare, kwetsbare en beperkt kwetsbare gebouwen en kwetsbare en beperkt kwetsbare locaties worden toegelaten. Het Bkl biedt wel enige afwegingsruimte ('rekening houden met'), om binnen een aandachtsgebied deze gebouwen of locaties toe te laten. In het omgevingsplan moet dan gewaarborgd zijn dat maatregelen worden getroffen ter bescherming van personen in die gebouwen en op die locaties; of dat het aantal doorgaans aanwezige personen of de tijd dat die aanwezig zijn in die gebouwen en op die locaties beperkt wordt. Voor legaal aanwezige activiteiten, gebouwen en locaties hebben de aandachtsgebieden geen gevolgen.

De gemeente kan voor (een deel van) brand- en explosieaandachtsgebieden in het omgevingsplan een voorschriftengebied aanwijzen (5.14 Bkl). Het is dus ook mogelijk om geen of een kleiner voorschriftengebied aan te wijzen. Als op een locatie zeer kwetsbare gebouwen (zoals ziekenhuizen en kinderdagverblijven) zijn toegelaten is het aanwijzen van een voorschriftengebied verplicht.

Binnen een voorschriftengebied gelden aanvullende bouwkundige eisen voor nieuwbouw en vervangende nieuwbouw. Deze aanvullende eisen staan in het Bbl (artikel 4.90 t/m 4.96), en hebben tot doel om mensen in een gebouw te beschermen tegen de gevolgen van een brand of explosie. De bouweisen zijn aanvullend op de generieke bouweisen uit het Bbl en de beschermende maatregelen die binnen het hele aandachtsgebied worden getroffen (5.15 Bkl). Voor bestaande gebouwen binnen een voorschriftengebied gelden de aanvullende bouweisen niet.

Figuur 4.10 Aandachtsgebieden externe veiligheid

Provinciale omgevingsverordening

Paragraaf 7.3.2. van de provinciale omgevingsverordening bevat instructieregels over het waarborgen van de veiligheid. Deze instructieregels gaan over het opnemen en waarborgen van risicogebieden en groepsrisico's in het omgevingsplan. Het gaat om de volgende instructies;

• 1. Opname van risicogebieden: Specifieke risicogebieden voor externe veiligheid, zoals Botlek-Vondelingenplaat, Europoort en Maasvlakte, worden opgenomen in het omgevingsplan.
• 2. Waarborgen van ruimte: Bij besluitvorming over ruimte voor activiteiten in de buurt van deze risicogebieden moet rekening worden gehouden met de activiteiten waarvoor het risicogebied is gereserveerd.
• 3. Groepsrisicobenadering: Voor gebieden met een verhoogd groepsrisico moeten in het omgevingsplan overwegingen worden betrokken, zoals mogelijkheden voor ruimtelijke ontwikkeling buiten het gebied, alternatieven met minder risico, bestaande beschermingsmaatregelen, aanvullende beschermingsopties, maatregelen aan de bron van het risico en advies van de veiligheidsregio.
• 4. Niet-Basisnet transportroutes: Langs deze routes moeten ruimtelijke ontwikkelingen rekening houden met mogelijke incidenten met gevaarlijke stoffen door effectgebieden te beperken en maatregelen te treffen voor bescherming van personen en gebouwen binnen deze zones.

4.12.2 Toetsing

De voorgenomen (her)ontwikkeling voorziet niet in risicovolle activiteiten. De Externe veiligheidskaarten van Atlas Leefomgeving laten zien dat:

• Het projectgebied (zowel de Euromarkt als GAMMA locatie) niet ligt binnen het invloedsgebied van een activiteit met risico's;
• Het projectgebied niet ligt binnen de veiligheidsafstanden van andere stationaire risicobronnen;
• Het projectgebied niet ligt binnen het invloedsgebied van een nabij gelegen transportroute.

Figuur 4.11 Uitsnede atlas leefomgeving, weergave buisleiding.

Tevens blijkt dat het noordelijk deel van de Euromarkt grenst aan een brandaandachtsgebied van een buisleiding. Binnen een aandachtsgebied moet het omgevingsplan rekening houden met het groepsrisico (5.15 Bkl). Aan de instructieregel wordt in ieder geval voldaan als binnen het aandachtsgebied geen zeer kwetsbare, kwetsbare en beperkt kwetsbare gebouwen en kwetsbare en beperkt kwetsbare locaties worden toegelaten. Op dit moment grenst de huidige bebouwing (Gamma) aan het aandachtsgebied. In de nieuwe situatie wordt de bebouwing circa 7 meter naar het zuiden opgeschoven en komt hiermee nog verder van het aandachtsgebied te liggen. Aangezien het plangebied niet binnen het aandachtsgebied ligt, vormt dit geen belemmering.

Advies veiligheidsregio

De veiligheidsregio is betrokken bij de herontwikkeling van de Euromarkt. Hierbij hebben zij een aantal uitwerkingsthema's aangegeven over de bereikbaarhied voor hulpdiensten, het stallen van elektrische auto's in stallingen en bijvoorbeeld het rekening houden met de maten voor de te realiseren liften in de gebouwen. In de uitwerking van het ontwerp wordt rekening gehouden met deze aspecten.

4.12.3 Conclusie

Het aspect veiligheid vormt geen belemmering voor de uitvoering van voorliggend omgevingsplan. Met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties kan verondersteld worden dat veiligheid op deze locatie geen problemen oplevert. Ook hoeft er geen voorschriftengebied op de verbeelding en in de planregels te worden opgenomen.

4.13.1 Kaders

Algemeen
Windhinder is een aspect van de fysieke leefomgeving, zoals bedoeld in artikel 2.1 Omgevingswet. Hiermee is windhinder ook een onderdeel van de taak van de gemeente voor het evenwichtig toedelen van functies aan locaties in het omgevingsplan. De gemeente heeft hier wel een ruime mate van beleidsvrijheid in, nu voor het aspect windhinder instructieregels van het Rijk ontbreken.

De NEN 8100 is een norm voor de beoordeling van het windklimaat. De norm werkt met uurgemiddelde windsnelheden (m/s) gerelateerd aan de overschrijdingskans in percentage van uren per jaar. In een tabel is voor verschillende situaties en activiteiten (doorlopen, slenteren, langdurig zitten) aangegeven of het windklimaat slecht, matig of goed is.

In deze norm zit een beslismodel dat aangeeft wanneer een windonderzoek nodig kan zijn:

• gebouwen hoger dan 30 meter: windonderzoek is nodig
• beschut gelegen gebouwen, hoogte 15 tot 30 meter: specialist beoordeelt of windonderzoek nodig is
• onbeschut gelegen gebouwen, hoogte tot 30 meter: specialist beoordeelt of windonderzoek nodig is

De NEN 8100 is vanuit de wet niet verplicht, maar wordt wel algemeen gebruikt om te beoordelen of de ontwikkeling in overeenstemming is met een veilige en gezonde fysieke leefomgeving (voorheen: een goede ruimtelijke ordening).

Borging windhinder in het omgevingsplan
In het omgevingsplan kan de gemeente regels opstellen over de wijze waarop windhinder in de planvorming betrokken dient te worden. Dit kan bijvoorbeeld door het opnemen van een omgevingsvergunningplicht in het omgevingsplan, door het opnemen van maatregelen in het omgevingsplan (wanneer de maatregelen voor het beperken van windhinder reeds bekend zijn) of door het vastleggen van een meldingsplicht voor bouwen van hoge gebouwen in het omgevingsplan.

4.13.2 Toetsing

De voorgenomen ontwikkeling voorziet in bebouwing van maximaal 45 meter hoogte op de Euromarkt locatie. De bouwmarkt wordt circa 7,5 meter hoog. Conform het beslismodel van de NEN 8100 is windonderzoek voor de ontwikkeling aan de Euromarkt noodzakelijk. In dit kader heeft Actiflow in oktober 2024 een windhinderonderzoek uitgevoerd. Het onderzoek is als Bijlage 15 terug te vinden, de resultaten zijn hieronder weergegeven.

Het windonderzoek laat het volgende zien:

• Het heersende windklimaat in het projectgebied in de bestaande situatie is overwegend te classificeren als windhinderklasse A (geschikt voor alle activiteiten).
• In de toekomstige situatie varieert het windklimaat in het projectgebied van windhinderklasse A (geschikt voor alle activiteiten) tot klasse D (matig geschikt voor de activiteit "doorlopen").
• De gebieden met een verhoogd risico op windhinder hebben een classificatie die past bij het verwachte gebruik van deze gebieden. Gebieden met een verkeersfunctie hebben windhinderklasse B tot D, terwijl de leefstraat voornamelijk windhinderklasse B heeft, met enkele zones van klasse C. Essentieel hierbij is dat de leefstraat een lagere windhinderklasse krijgt door de toevoeging van vegetatie. Uit eerder onderzoek blijkt dat deze vegetatie noodzakelijk is om deze klasse te bereiken.
• De toevoeging van bouwvolumes zorgt in de toekomstige situatie voor een significante afname van windhinder rondom het gebouw "Da Vinci," ten noordoosten van het projectgebied "Euromarkt."
• Er is geen risico of beperkt risico op windgevaar gevonden in het plangebied.

Actiflow concludeert dan ook dat de invloed van de nieuwbouw op het windklimaat beperkt is en dat er na realisatie een acceptabel windklimaat zal heersen. De effecten van vegetatie zijn hierin meegenomen.

Om te borgen dat bij de aanvraag omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen nog steeds voldaan kan worden aan een acceptabel windklimaat, is in de regels van dit TAM-omgevingsplan een specifieke beoordelingsregel opgenomen.

4.13.3 Conclusie

De herontwikkeling van de Euromarkt leidt tot bouwhoogtes die hoger zijn dan 30 meter. In dit kader is een windhinderonderzoek uitgevoerd waaruit blijkt dat de invloed van de nieuwbouw beperkt is en dat een acceptabel windklimaat gerealiseerd kan worden. Dit staat de uitvoering van het TAM-omgevingsplan niet in de weg.

4.14.1 Kaders

Europees en Rijksbeleid

In 2009 is de Waterwet in werking getreden. De Waterwet regelt het beheer van oppervlaktewater en grondwater, en verbetert ook de samenhang tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening.

Het Nationaal Waterplan (2016-2021) bevat de hoofdlijnen van het nationaal waterbeleid en de daartoe behorende aspecten van het ruimtelijk beleid. Op basis van de Waterwet is het Nationaal Waterplan voor de ruimtelijke aspecten tevens een structuurvisie. In het Nationaal Waterplan legt het Rijk onder meer de strategische doelen voor het waterbeheer vast.

Provinciaal beleid

Provinciale Staten hebben het regionaal waterprogramma Zuid-Holland 2022-2027 vastgesteld. In dit programma beschrijft de provincie Zuid-Holland haar waterbeleid. Hierin staat hoe samen met de partners wordt gewerkt aan een regionaal watersysteem dat bijdraagt aan een gezond, veilig, aantrekkelijk, concurrerend en bereikbaar Zuid-Holland. Dit regionaal waterprogramma is onderdeel van het Zuid-Hollandse omgevingsprogramma.

Beleid waterbeheerder - Hoogheemraadschap van Rijnland

Waterbeheerplan 2022-2028 Hoogheemraadschap van Rijnland

Op 6 oktober 2021 heeft het algemeen bestuur van Rijnland het waterbeheerplan (WBP6) vastgesteld. In het Waterbeheerplan (WBP) geeft het hoogheemraadschap aan wat haar ambities voor de komende planperiode zijn en welke maatregelen in het watersysteem worden getroffen. Het nieuwe WBP legt meer dan voorheen accent op het meebewegen met water in plaats van het strijden tegen water. De vijf hoofddoelen zijn waterveiligheid, voldoende water, schoon en gezond water, waterketen en Rijnland duurzaam en circulair. Wat betreft veiligheid is cruciaal dat de waterkeringen voldoende hoog en stevig zijn én blijven en dat rekening wordt gehouden met mogelijke toekomstige dijkverbeteringen. Wat betreft voldoende water gaat het erom het complete watersysteem goed in te richten, goed te beheren en goed te onderhouden. Daarbij wil Rijnland dat het watersysteem op orde en toekomst vast wordt gemaakt, rekening houdend met klimaatverandering. Immers, de verandering van het klimaat leidt naar verwachting tot meer lokale en heviger buien, perioden van langdurige droogte en zeespiegelrijzing. Schoon en gezond water is gericht op het verbeteren van de ecologische en chemische waterkwaliteit voor inwoners, bedrijven en natuur. Voor het doel waterketen richt Rijnland zich erop de afvalwaterketen te optimaliseren en het afvalwater te zuiveren door minder energie en grondstoffen te gebruiken. Voor het laatste hoofddoel ‘Rijnland duurzaam en circulair’ het hoogheemraadschap werkt om de kringloop van grondstoffen, water en energie te sluiten, energie te besparen, en biodiversiteit te versteken.

Waterschapsverordening

Sinds 1 januari 2024 heeft Rijnland een waterschapsverordening. Deze verordening vervangt de keur. In de waterschapsverordening staan de regels voor bewoners en bedrijven die activiteiten doen bij oppervlaktewater, dijken en gemalen.

Het compenseren van verharding is belangrijk voor het functioneren van het watersysteem dat Rijnland beheert. Hemelwater kan ook tot overlast leiden voordat het watersysteem wordt bereikt. Deze overlast kan worden voorkomen door een klimaat adaptieve inrichting.

Bij nieuwe ontwikkelingen waarbij sprake is van een toename in het verhard oppervlak dient de versnelde afvoer van hemelwater te worden gecompenseerd. De algemene regel is van toepassing op het aanleggen van 500 tot 5.000 m2, meer dan 5.000 m2 tot 50.000 m2 en meer dan 50.000 m2. Bij kleine uitbreidingen (< 500 m2) van verharding zullen de negatieve effecten op de omgeving beperkt zijn. In die gevallen volstaat een zorgplicht. De 90 mm-regel geldt binnen ons beheergebied voor ruimtelijke plannen die vergunningplichtig zijn. Hierbij wordt gekeken naar de toename van hard oppervlak. Als die groter is dan 5.000 m2, geldt de 90 mm-regel.

De 90 mm-regel zorgt ervoor dat wateroverlast in het plangebied zoveel mogelijk wordt voorkomen en dat de kans op overlast in het omliggende gebied niet toeneemt en in veel gevallen zelfs afneemt. Voorheen gold de zogenaamde '15%-regel'. Hierbij diende er altijd 15% van de verhardingstoename te worden gecompenseerd, onafhankelijk van de gebiedskenmerken. De nieuwe 90 mm-regel is een verbeterde regel om een klimaat robuuste inrichting te garanderen en geen klimaatopgaven af te wentelen, omdat het meer gebiedskenmerken meeweegt, multifunctioneel ruimtegebruik beter mogelijk maakt én hergebruik van water stimuleert, bijvoorbeeld voor droge periodes. Op deze manier wordt gezorgd voor een klimaatbestendige doorontwikkeling van Rijnlands beheergebied.

Het uitgangspunt voor de Rijnlandse 90 mm-regel is de Landelijke maatlat voor een groene en klimaat adaptieve omgeving. In de Landelijke maatlat staat dat er geen waterschade mag optreden bij een bui die 1 x per 100 jaar voorkomt. In deze maatlat wordt vooral gekeken naar het effect van kortdurende buien met een hoge intensiteit. Voor het Rijnlandse watersysteem zijn echter ook langdurende neerslagsituaties van belang en daarom is ook gekeken naar de hoeveelheid neerslag die ongeveer 1 x per 100 jaar in 24 uur valt. Dit is ongeveer 110 millimeter (Neerslagstatistieken 2019, KNMI).

Rekening houdend met een afvoercapaciteit van de poldergemalen van gemiddeld 20 millimeter per dag, moet dan nog ca. 90 millimeter in het gebied zelf worden verwerkt.

Hoogheemraadschap van Rijnland hanteert een stapeling in de bergingseisen, afhankelijk van de grootte van de toename aan hard oppervlak:

• 1. Bij meer dan 500 m2 toename hard oppervlak moet er waterberging worden aangelegd, ter grootte van 15% van de toename verhard oppervlak.
• 2. Bij meer dan 5.000 m2 toename hard oppervlak moet de 90 mm neerslag in 24 uur geborgen kunnen worden, waarvan 20 mm in de bodem als dat kan. Berging mag op alle manieren worden gerealiseerd, zowel boven als ondergronds.
• 3. Bij meer dan 50.000 m2 toename hard oppervlak moet de 90 mm in 24 uur geborgen kunnen worden, waarvan 20 mm in de bodem als dat kan. Bij zo'n grote ontwikkeling moet 80% van de resterende opgave in oppervlaktewater worden gerealiseerd en tot 20% in andere vormen van berging.

Gemeentelijk Watertakenprogramma 2021-2024

Het gemeentelijk Watertakenprogramma beschrijft hoe de gemeente invulling geeft aan de wettelijke zorgplichten voor afvalwater, hemelwater en grondwater. In het watertakenplan vertaalt de gemeente de ambities van de rioleringszorg naar concrete doelen, een adequate strategie, de benodigde activiteiten en de benodigde middelen. Hierbij zijn relevante eisen per thema beschreven.

Hemelwater:

De perceeleigenaar is verantwoordelijkheid om hemelwater zoveel mogelijk zelf te verwerken om op het eigen terrein. Hemelwater wordt, daar waar mogelijk, direct in de bodem of het oppervlaktewater gebracht.

Riolering:

In gevallen er sprake is van het aanleggen van nieuwe rioleringen, dient het ontwerp van nieuwe rioleringsstelsels een belasting van Bui 10 conform de Leidraad Riolering kunnen verwerken, zonder dat water op straat komt te staan of vuilwater overstort op het oppervlaktewater. In het buitengebied met zeer verspreide bebouwing ligt voornamelijk drukriolering (rioolpompjes en persleidingen).

Grondwater:

In openbaar gebied een gewenste ontwateringsdiepte van 1,0 m en een minimale ontwateringsdiepte van 0,7 m.

Convenant klimaatadaptief bouwen

De gemeente heeft het “Convenant klimaatadaptief bouwen” ondertekend. Dit betekent dat bij nieuw te ontwikkelen locaties gewerkt wordt volgens de leidraad en maatregelen behorend bij dit convenant.

4.14.2 Toetsing

De Euromarkt en Gamma locatie liggen binnen het peilgebied WW-21A, Polder Alpherhoorn (Kerk en Zanen + Molenwetering). Hier geldt een vast peil van -2,52 NAP.

Oppervlaktewater

Voor het Hoogheemraadschap is de legger, samen met de waterschapsverordening, het instrument om te zorgen voor veilige dijken, droge voeten, voldoende en schoon water. De legger bestaat uit een set van kaarten. Daarop staat welke rivieren, beken, vennen en regenwaterbuffers, lijnvormige elementen, waterkeringen en kunstwerken (stuwen, sluisdeuren en kademuren) het waterschap in beheer heeft en waar ze liggen. De legger bevat ook een register waarin staat wie waar en waarvoor het onderhoud moet doen. Tot slot bevat de legger zones (zoneringen) voor toekomstige ontwikkelingen en bescherming van het watersysteem.

Op de leggerkaart van Hoogheemraadschap van Rijnland zijn de in de directe omgeving van de planlocatie gelegen oppervlaktewateren weergegeven.

Effect op waterkwaliteit

Het is belangrijk dat de doorstroming in het oppervlaktewater goed blijft. Dan houdt het Hoogheemraadschap de kans op overstroming of waterschaarste klein. De doorstroming is ook belangrijk voor de chemische en ecologische waterkwaliteit. Van de 'Legger Oppervlaktewater' is af te lezen dat het plangebied van de Euromarkt grens aan primair oppervlaktewater. Een kleine strook aan de noordzijde ligt binnen de beschermingszone van dit oppervlaktewater. De watergang zelf ligt buiten het plangebied en wordt niet aangetast. Voor het graven en bouwen in de beschermingszone wordt een watervergunning aangevraagd op basis van artikel 9.16 van de Waterschapsverordening.

Figuur 4.12 Uitsnede Legger, plangebied rood omkaderd

Rijnland zorgt voor gezond water. Dat is water met een goede samenstelling en zonder verontreinigingen. Gezond water is belangrijk voor het leven in en rondom het water, maar ook voor de gezondheid van de mens. De chemische waterkwaliteit is op dit moment nog niet overal goed genoeg. Rijnland werkt hard om dat te verbeteren. Het is daarom belangrijk dat er geen activiteiten bijkomen die de waterkwaliteit slechter maken. Dit blijft ook gelden als de gewenste chemische waterkwaliteit is bereikt. De beoogde ontwikkeling voorziet in de realisatie van woningen en betreft daarmee geen activiteit die de waterkwaliteit verslechteren.

Graven in een kwetsbaar kwelgebied kan negatieve gevolgen hebben voor de waterhuishouding. Zo kan het graven zorgen voor meer zilte kwel, wat kan zorgen voor een slechtere waterkwaliteit. Kwel betekent dat er grondwater onder drukverschil vanuit de bodem omhoog komt. het plangebied is gelegen buiten kwetsbaar kwelgebied waardoor de ontwikkeling op dit gebied geen negatieve gevolgen voor de waterhuishouding oplevert.

Bij de totstandkoming van het project worden uitloogbare materialen, zoals lood, koper en zink, niet toegepast, zodat schoon hemelwater hier niet mee in aanraking kan komen. Zo heeft de ontwikkeling geen negatief effect op de (grond)waterkwaliteit ter plaatse.

Effect op waterkwantiteit

het plangebied is gelegen binnen het gebied 'Zonder hoger gelegen zandgrond' en het gebied 'Door Rijnland aangewezen gebied waar Rijnland terughoudender is met andere manier van waterberging'. Binnen het werkingsgebied 'Zonder hoger gelegen zandgrond' is opgenomen dat een watervergunning noodzakelijk is voor nieuwe bestrating, een nieuwe gesloten teeltvloer, een nieuwe weg of een nieuw pad en bouwwerken als de toename aan hard oppervlak van de nieuwe betrating, wegen, paden en bouwwerken bij elkaar groter is dan 5.000 m2, dit gebied gelegen is binnen een gebied zonder hoger gelegen zandgrond en de grond nog geen hard oppervlak heeft.

Rijnland hanteert een stapeling in de bergingseisen, afhankelijk van de grootte van de toename aan hard oppervlak:

• 1. Bij meer dan 500 m2 toename hard oppervlak moet er waterberging worden aangelegd, ter grootte van 15% van de toename verhard oppervlak.
• 2. Bij meer dan 5.000 m2 toename hard oppervlak moet de 90 mm neerslag in 24 uur geborgen kunnen worden, waarvan 20 mm in de bodem als dat kan. Berging mag op alle manieren worden gerealiseerd, zowel boven als ondergronds.
• 3. Bij meer dan 50.000 m2 toename hard oppervlak moet de 90 mm in 24 uur geborgen kunnen worden, waarvan 20 mm in de bodem als dat kan. Bij zo’n grote ontwikkeling moet 80% van de resterende opgave in oppervlaktewater worden gerealiseerd en tot 20% in andere vormen van berging.

Toets Euromarkt

Met de ontwikkeling van de Euromarkt wordt niet meer bebouwing/verharding gerealiseerd dan in de huidige situatie al aanwezig is en toegestaan is. Sterker nog, de ontwikkeling zorgt voor een afname aan verharding en een toevoeging van groen op maaiveld.

Aangezien er dus geen extra toename is aan verhard oppervlak, worden er geen waterbergingseisen gesteld aan deze ontwikkeling.

Dit betekent niet dat er geen aandacht is voor waterberging en opvang piekbuien. Vanuit het Convenant klimaatadaptief bouwen heeft de gemeente een hoge ambitie op het gebied van water. Er moet ingezet worden op vergroening en waterbuffering. Zoals uit bovenstaande tabel blijkt, komt er in het plangebied veel meer groen dan nu het geval is. Dit leidt tot een betere afvoer van hemelwater doordat de wegen het hemelwater afvoeren naar het groen en het water vastgehouden kan worden in de bodem voordat het langzaam in de bodem infiltreert. Ook wordt nader onderzocht of in de gebouwen en op het maaiveld nog extra waterberging gerealiseerd kan worden. Bij het opstellen van het inrichtingsplan voor de openbare ruimte wordt onderzocht of er gebruik gemaakt kan worden van drainageleidingen. Middels de drainage kunnen hoge grondwaterstanden worden afgetopt en kan regenwater via de grondverbetering infiltreren en afgevoerd worden. Dit kan gecombineerd worden met een wadi. Een wadi is een groene greppel in het stedelijk gebied die regenwater opvangt, zuivert en infiltreert in de ondergrond. Een wadi helpt bij het voorkomen van wateroverlast en droogte en het bergt regenwater en zuivert het voordat het in de bodem infiltreert. Ook kan gedacht worden aan infiltratiekratten die hemelwater geleidelijk in de waterdoorlatende bodem laten infiltreren.

Voor wat betreft het ontwerp van de gebouwen wordt gedacht aan het realiseren van groene daken als bovengrondse waterberging. Groene daken vangen regenwater op dat op het dak valt. Dit water wordt vervolgens langzaam vrijgegeven via verdamping. Ze fungeren als een soort buffer en voorkomen overbelasting van het rioolstelsel en het watersysteem tijdens hevige regenval en vormt gelijktijdig een maatregel tegen droogte.

Toets Gamma locatie

De Gamma locatie (met een oppervlakte van circa 8.180 m2) is bij de ontwikkeling van het bedrijventerrein in de jaren '80 volledig verhard en bebouwd en mag op basis van het geldende omgevingsplan ook volledig verhard worden. De bebouwing en verharding is op dit moment al verwijderd en de locatie betreft nu een braakliggend terrein. Met de verplaatsing van de Gamma naar deze locatie wordt er weer verharding toegevoegd in de vorm van het gebouw en een parkeerterrein. Langs de Antonie van Leeuwenhoekweg blijft de groenstrook met bestaande bomen behouden.

Ook voor deze locatie geldt dus dat er geen sprake is van een toename aan verharding met meer dan 500 m2. Het perceel was volledig verhard en wordt in de nieuwe situatie ook weer verhard. Er worden daarom geen waterbergende eisen gesteld aan de ontwikkeling. Net als bij de Euromarkt wordt wel in kader van klimaatadaptief bouwen nader onderzocht welke maatregelen ingepast kunnen worden. Ook hier kan gedacht worden aan drainageleidingen, infiltratiekratten en groene daken.

Effect op beperkingengebieden

Het plangebied is niet gelegen binnen een beschermingszone van een regionale waterkering.

Figuur 4.13 Uitsnede legger, plangebied rood omkaderd

Riolering

Voor de Euromarkt wordt een gescheiden rioolstelsel aangelegd, waarbij het hemelwater wordt afgekoppeld van de riolering. De GAMMA wordt op het bestaand rioolstelsel afgekoppeld. Voor de Euromarkt is een extra gemaal nodig die het vuilwater afvoert in zuidwestelijk richting langs het Weteringpad (nieuwe persleiding) naar het hoofdgemaal. Voor het gemaal dient een ruimte reservering aangehouden te worden van circa 5 x 5 meter waarbij rekening moet worden gehouden met een ondergrondse put met de pompen, besturingskast, energie aansluiting en bereikbaarheid en regulier onderhoud.

4.14.3 Conclusie

Het aspect water staat niet aan de vaststelling van dit TAM-omgevingsplan in de weg.

4.15.1 Kaders

Onderdeel van de fysieke leefomgeving is het cultureel erfgoed en werelderfgoed. Cultureel erfgoed bestaat uit vijf elementen, namelijk monumenten (dit kunnen gebouwde monumenten zijn maar bijvoorbeeld ook tuinen en parken), archeologische monumenten, stads- en dorpsgezichten, cultuurlandschap en roerend of immaterieel erfgoed (dit kan bijvoorbeeld een haven met historische schepen zijn). Alle wettelijke regelingen rond de omgang met cultureel erfgoed in de fysieke leefomgeving zijn in de Omgevingswet terecht gekomen. Artikel 5.130 en Artikel 5.131 van het Besluit kwaliteit leefomgeving bevat de instructieregels voor het cultureel erfgoed. Het beschermingsregime in het omgevingsplan moet ertoe strekken om in een vroeg stadium inzicht te verschaffen in het cultureel erfgoed dat binnen het desbetreffende gebied aanwezig is en om dit cultureel erfgoed voldoende te beschermen als een activiteit wordt ontplooid. De Omgevingswet vormt samen met de Erfgoedwet (2016) het fundament voor de bescherming van het erfgoed.

Monumenten

De aanwijzing van rijksmonumenten is opgenomen in de Erfgoedwet en deze monumenten zijn daarmee wettelijk beschermd. In een omgevingsplan kan een rijksmonument worden opgenomen, maar dit is door de bescherming op grond van de Erfgoedwet niet verplicht. In een omgevingsplan dienen voor alle beschermde monumenten regels te zijn opgenomen om de omgeving van het beschermde monument te beschermen.

In de periode tot eind 2029 geldt een overgangsfase voor gemeentelijke monumenten. Na de overgangsfase worden alle gemeentelijke monumenten beschermd in een omgevingsplan. Tot die tijd kunnen gemeentelijke monumenten ook beschermd worden via een erfgoedverordening.

Archeologische monumenten

In een omgevingsplan dient rekening te worden gehouden met de (aantoonbaar te verwachten) archeologische waarden. Een archeologische onderzoeksplicht in het omgevingsplan regelt bijvoorbeeld wanneer archeologisch onderzoek moet plaatsvinden en aan welke eisen dit moet voldoen. In beginsel is een project kleiner dan 100 m² vrijgesteld, maar in een omgevingsplan kan een andere vrijstellingsgrens worden vastgelegd.

Stads- en dorpsgezichten & cultuurlandschappen

Zowel het Rijk, de provincie als een gemeente kan een stads- of dorpsgezicht met een bijzonder cultuurhistorisch karakter aanwijzen voor bescherming. In een rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht zijn de rechtsgevolgen niet gelijk aan die van een gemeentelijk beschermd gezicht. Vergunningsvrij bouwen is in een Rijksbeschermd stadsgezicht bijvoorbeeld ingeperkt. Een landschappelijk waardevol gebied kan beschermd zijn als cultuurlandschap.

Roerend of immaterieel erfgoed

In de Omgevingswet is bepaald dat in een omgevingsplan regels kunnen worden gesteld aan roerend of immaterieel erfgoed als dit erfgoed direct of indirect voorwerp kan zijn van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Denk hierbij bijvoorbeeld aan regels voor een haven met historische schepen. Of het toedelen van een functie aan een locatie die samenhangt met een (lokaal) volksgebruik dat wordt aangemerkt als immaterieel cultureel erfgoed.

Werelderfgoed

Naast de bescherming van erfgoed via de regels in artikel 5.130, is in artikel 5.131 voorzien in een specifieke regel voor het werelderfgoed. Een omgevingsplan dient regels te bevatten voor het behoud van de uitzonderlijke universele waarde van werelderfgoed.

Daarbij geldt dat een ontwikkeling in een betreffende gemeente invloed kan hebben (bijv. hoogbouw) op de universele waarde van werelderfgoed in een omliggende gemeente.

4.15.2 Toetsing

Archeologie

Euromarkt locatie

IDDS Archeologie heeft in mei 2024 een archeologisch bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek (IVO), verkennende fase, uitgevoerd aan de Euromarkt in Alphen aan den Rijn, gemeente Alphen aan den Rijn (zie Bijlage 16). De doel- en vraagstelling van het bureauonderzoek is het opstellen van een gespecificeerde archeologische verwachting voor het plangebied. Met het inventariserend veldonderzoek wordt deze verwachting getoetst en zo nodig aangevuld.

Uit het bureauonderzoek blijkt dat het plangebied vermoedelijk is gelegen in een overwegend laag deel van het landschap, een komgebied, dat wordt doorsneden door een restgeul van een crevasse van de Oude Rijn. Het is mogelijk dat het uiterste oosten van het plangebied hoger is gelegen en dat dit deel van het plangebied behoort bij de oeverwal van de hoofdgeul van de Oude Rijn. Archeologische waarden op deze oeverafzettingen kunnen dateren vanaf het Laat Neolithicum. Aangezien het plangebied op historische kaarten pas vanaf het einde van de 20ste eeuw bebouwd is, is er een lage verwachting voor archeologische waarden uit de Nieuwe Tijd.

Het veldonderzoek heeft uitgewezen dat het plangebied inderdaad in een laaggelegen komgebied ligt met een restgeul van een crevasse. Een relatief hogere en daarmee gunstigere ligging van het oostelijk deel van het plangebied kon niet worden bevestigd, waardoor de hogere verwachting voor resten vanaf het Laat Neolithicum kan worden bijgesteld naar een lage verwachting. Ook voor rondom de restgeul die door het plangebied loopt, geldt een lage verwachting. Het betref geen geul met oeverwallen, maar een smal, ondiep afwaterende geul die een nat landschap doorsnijdt.

Ook in de Middeleeuwen, als het komgebied bedekt raakt met een deklaag waarin een bouwvoor ontstaat, blijft de verwachting laag op basis van zowel het bureauonderzoek als het veldonderzoek.

Op basis van het veldonderzoek kan de verwachting daarom worden bijgesteld naar een lage verwachting voor het Laat Neolithicum tot en met de Nieuwe tijd. Het advies geldt daarom dat er voor het hele plangebied geen nader onderzoek benodigd is.

Gamma locatie

IDDS Archeologie heeft in mei 2024 een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd voor de locatie hoek Albert Einsteinweg / Antonie van Leeuwenhoekweg in Alphen aan den Rijn, gemeente Alphen aan den Rijn (zie Bijlage 17). De doel- en vraagstelling van het bureauonderzoek is het opstellen van een gespecificeerde archeologische verwachting voor het plangebied.

Uit het bureauonderzoek blijkt dat het plangebied is gelegen in een komgebied van de Oude Rijn. In de diepe ondergrond zijn getijdenafzettingen aanwezig. Deze afzettingen liggen op een diepte van circa 7 m -mv en hebben een lage verwachting voor resten uit het Neolithicum - Bronstijd. In de Bronstijd is in dit gebied veen gevormd. Voor het veengebied geldt een lage verwachting voor resten uit de Bronstijd - Romeinse tijd. In de Middeleeuwen is het veengebied bedekt met kleilagen van overstromingen vanuit de Oude Rijn. Vanwege de ligging in het lage komgebied, is het niet waarschijnlijk dat het gebied werd gebruikt tot de ontginning van het gebied in de Late Middeleeuwen. Op basis van kaartmateriaal vanaf de 17e eeuw lijkt het erop dat het plangebied uitsluitend in gebruik is geweest voor agrarische doeleinden, zoals een akker of weiland. Vanaf begin 19e eeuw is het landgebruik als weiland vastgesteld. Dit wijzigde pas met het bouwrijp maken van het gebied voor een bedrijventerrein in de jaren 80 van de 20e eeuw. Op basis van eerdere onderzoeken blijkt dat het bouwrijp maken gepaard ging met het sterk ophogen en mogelijk omwerken van het terrein. Dit ophoogpakket heeft een gemiddelde dikte van 1,5 m. Doordat het gebied gelegen is in een laag deel van het landschap en doordat het gebied tot in de 20e eeuw alleen voor agrarische doeleinden werd gebruikt, heeft het plangebied een lage archeologische verwachting.

IDDS Archeologie adviseert om het plangebied, voor wat betreft het aspect archeologie, vrij te geven voor de voorgenomen civieltechnische werkzaamheden.

Cultuurhistorie

Het plangebied ligt niet in of nabij een beschermd dorpsgezicht of in een werelderfgoed. Daarnaast zijn er ook geen monumenten in het plangebied aanwezig.

4.15.3 Conclusie

Het aspect cultureel erfgoed staat niet aan de vaststelling van dit TAM-omgevingsplan in de weg.

4.16.1 Kaders

De Wet natuurbescherming (Wnb) is opgegaan in de Omgevingswet: de Aanvullingswet natuur, het Aanvullingsbesluit natuur en de Aanvullingsregeling natuur. Er is sprake van een beleidsneutrale overgang. Het huidige normenkader, de instrumenten en de bevoegdheidsverdeling voor het natuurbeschermingsrecht blijft ongewijzigd. Stikstofdepositie is geregeld in artikel 22.20 van de Omgevingswet. De regels van artikel 5.5a van de Wet natuurbescherming (Wnb) blijven gelden tot een bij koninklijk besluit te bepalen datum. Hier vindt, vooralsnog, dus geen verandering plaats ten opzichte van oorspronkelijke wet- en regelgeving. Na de -nog te bepalen – datum dient stikstof te worden gemonitord als omgevingswaarde.

4.16.2 Flora en fauna in relatie tot ontwikkeling

Ten behoeve van de ontwikkeling is door IDDS een quickscan uitgevoerd naar de effecten op beschermde soorten voor beide ontwikkellocaties. De rapportages zijn bijgevoegd als Bijlage 18 (Euromarkt locatie) en Bijlage 19 (Gamma locatie) van deze toelichting.

Euromarkt

Uit de bureaustudie en biotooptoets komt naar voren dat in en rond het plangebied mogelijk meerdere geschikte verblijfplaatsen voor vleermuizen aanwezig zijn. Door middel van nader onderzoek moet vastgesteld worden of het plangebied een (essentiële) functie heeft voor deze beschermde soorten.

Tevens kunnen binnen het plangebied en binnen de verstorende invloedsfeer van de werkzaamheden vogels zonder jaarrond beschermd nest broeden. Algemene vogelsoorten die broeden zijn gedurende deze tijd beschermd (grofweg van 15 februari tot 15 augustus, in gebruik zijnde nesten zijn ook buiten deze periode beschermd). Het advies luidt om de werkzaamheden buiten dit broedseizoen te laten plaatsvinden. Indien het niet mogelijk is om de werkzaamheden buiten het broedseizoen te starten, dient een broedvogelinventarisatie uitgevoerd te worden door een deskundig ecoloog. Indien broedende vogels aanwezig zijn, moeten de werkzaamheden worden uitgesteld tot het nest verlaten is.

De omliggende vegetatie en/of waterlichaam kan door vleermuizen gebruikt worden als foerageergebied. Ook kunnen in omliggende gebouwen vleermuisverblijfplaatsen aanwezig zijn. Om verstoring van vleermuizen te voorkomen, wordt geadviseerd om de werkzaamheden uit te voeren tussen zonsopgang en zonsondergang. Wanneer dit niet mogelijk is, moeten lichtbronnen zo zijn afgesteld dat deze niet op omliggende waterlichamen, gebouwen en vegetatie schijnen. Ook in de definitieve fase kan verstoring van vleermuizen worden voorkomen door geen verlichting te laten schijnen op de omliggende waterlichamen, vegetatie en gebouwen. In onderstaande tabel staan de resultaten van bureaustudie en veldbezoek per beschermde soort. Geconcludeerd kan worden dat er nader onderzoek nodig is. Dit nader onderzoek wordt binnen de daarvoor geldende periodes door IDDS uitgevoerd. Tijdens de eerste najaarsrondes in 2024 zijn er geen verblijfplaatsen aangetroffen.

Figuur 4.7 Conclusie beschermde soorten (bron: quickscan Wnb, IDDS 2024)

GAMMA locatie

Uit de bureaustudie en biotooptoets komt naar voren dat in het plangebied geen geschikte verblijfplaatsen voor strik beschermde soorten aanwezig zijn. Het uitvoeren van nader onderzoek is daardoor niet aan de orde. Wel dienen voor een aantal soorten mitigerende maatregelen toegepast te worden.

Binnen het plangebied en binnen de verstorende invloedsfeer van de werkzaamheden kunnen vogels zonder jaarrond beschermd nest broeden. Algemene vogelsoorten die broeden zijn gedurende deze tijd beschermd (grofweg van 15 februari tot 15 augustus, in gebruik zijnde nesten zijn ook buiten deze periode beschermd). Het advies luidt om de werkzaamheden buiten dit broedseizoen te laten plaatsvinden. Indien het niet mogelijk is om de werkzaamheden buiten het broedseizoen te starten, dient een broedvogelinventarisatie uitgevoerd te worden door een deskundig ecoloog. Indien broedende vogels aanwezig zijn, moeten de werkzaamheden worden uitgesteld tot het nest verlaten is.

Binnen het plangebied kan scherpe fijnstraal groeien. Omdat deze soort op de rode lijst staat mogen groeiplaatsen van deze soort niet zonder meer verdwijnen. Door na de werkzaamheden scherpe fijnstraal in de borders, zomen en groenperken rond de nieuwbouw in te zaaien, wordt gegarandeerd dat groeiplaatsen van scherpe fijnstraal in de directe omgeving aanwezig blijven.

De omliggende vegetatie kan door vleermuizen gebruikt worden als foerageergebied. Ook kunnen in omliggende gebouwen vleermuisverblijfplaatsen aanwezig zijn. Om verstoring van vleermuizen te voorkomen, wordt geadviseerd om de werkzaamheden uit te voeren tussen zonsopgang en zonsondergang. Wanneer dit niet mogelijk is, moeten lichtbronnen zo zijn afgesteld dat deze niet op omliggende gebouwen en vegetatie schijnen. Ook in de definitieve fase moet verstoring van vleermuizen worden voorkomen door geen verlichting te laten schijnen op de omliggende vegetatie en gebouwen.

Figuur 4.14 Overzicht soorten waar rekening mee gehouden moet worden (bron: IDDS, 2024)

4.16.3 Gebiedsbescherming in relatie tot ontwikkeling

Euromarkt

Het plangebied maakt geen deel uit van beschermde natuurgebieden zoals Natura 2000- gebieden, NNN, belangrijk weidevogelgebied of strategische reservering natuur. Het plangebied is gelegen op 6,3 kilometer van Natura 2000-gebied de Wilck en op 6,5 kilometer van Natura 2000-gebied Nieuwkoopse Plassen & De Haeck. Het dichtstbijzijnde NNN-gebied bevindt zich op 1,6 kilometer van het plangebied. Op onderstaande figuur zijn de NNN-gebieden en Natura 2000-gebieden weergegeven.

Figuur 4.15 Ligging plangebied ten opzichte van beschermde natuurgebieden (bron IDDS, 2024)

Het plangebied maakt geen onderdeel uit van beschermde natuurgebieden zoals Natura 2000- gebied of het NNN. De ingreep leidt niet tot een fysieke afname van oppervlakte aangewezen habitattypen in Natura 2000-gebieden of het NNN en heeft geen significant verstorend effect op aangewezen habitatsoorten. Daarnaast zijn verstorende effecten op habitattypen en -soorten, zoals trillingen, verdroging, verlichting en/of optische verstoring, door de ligging tussen bestaande bebouwing en de ruime afstand tot beschermde gebieden uitgesloten. Gezien de zeer lokale aard van de werkzaamheden en de afstand tot beschermde natuurgebieden zijn de meeste nadelige gevolgen op beschermde natuurgebieden op voorhand uitgesloten.

Effecten van stikstof op het Natura 2000-gebied Nieuwkoopse Plassen & De Haeck zijn op voorhand niet uitgesloten.

Stikstofberekening

Ten behoeve van de ontwikkeling is door IDDS een stikstofdepositieberekening uitgevoerd naar de effecten op beschermde gebieden. De rapportage is bijgevoegd in Bijlage 20 van deze motivering. De resultaten worden in deze paragraaf beschreven. Omdat het plan nog niet volledig uitgewerkt is, is gekozen om een quickscan uti te voeren om een globaal inzicht te krijgen of stikstof mogelijk een probleem vormt voor het planvoornemen.

Het projecteffect is berekend met behulp van de AERIUS Calculator versie 2024. Door de sloop- en aanlegfase van 2028 tot en met 2032 te vergelijken met de referentiesituatie, kan het verschil in stikstofdepositie worden berekend. Hierdoor wordt inzichtelijk gemaakt of het planvoornemen per saldo leidt tot een toename in stikstofdepositie. Op basis van de verschilberekening met behulp van intern salderen wordt geconcludeerd dat met toepassing van intern salderen geen toename van de stikstofdepositie op stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden plaatsvindt.

Aangezien uit de analyse blijkt dat het projecteffect niet hoger is dan 0,00 mol/ha/jr geldt geen vergunningsplicht volgens Artikel 5.1, lid 1 Ow. Verder onderzoek is nu niet nodig. Wanneer een omgevingsvergunning voor de technische bouwactiviteit aangevraagd wordt zal een nadere stikstofberekening uitgevoerd moeten worden om negatieve effecten op Natura-2000 gebieden uit te sluiten.

Geconcludeerd kan worden dat de uitvoerbaarheid van dit omgevingsplan in het kader van stikstof is aangetoond. Wel wordt aanbevolen om bij aanvraag omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteite bouwen een exacte berekening uit te laten voeren op basis van de input van de aannemer.

GAMMA locatie

Het plangebied maakt geen deel uit van beschermde natuurgebieden zoals Natura 2000- gebieden, NNN, belangrijk weidevogelgebied of strategische reservering natuur. het plangebied is gelegen op 5,6 kilometer van Natura 2000-gebied de Wilck en op 7,1 kilometer van Natura 2000-gebied Nieuwkoopse Plassen & De Haeck. Het dichtsbijzijnde NNN-gebied bevindt zich op 1 kilometer van het plangebied. Op onderstaande figuur zijn de NNN-gebieden en Natura 2000-gebieden weergegeven.

Figuur 4.16 Ligging plangebied ten opzichte van beschermde natuurgebieden (bron IDDS, 2024)

Het plangebied maakt geen onderdeel uit van Natura 2000-gebied of het Natuurnetwerk Nederland (NNN). De ingreep leidt niet tot een fysieke afname van oppervlakte aangewezen habitattypen in Natura 2000-gebieden of het NNN en heeft geen significant verstorend effect op soorten. Effecten van stikstof op het Natura 2000-gebied Nieuwkoopse Plassen & De Haeck zijn op voorhand niet uitgesloten.

Stikstofberekening

Ten behoeve van de ontwikkeling is in december 2024 door IDDS een stikstofdepositieberekening uitgevoerd naar de effecten op beschermde gebieden. De rapportage is bijgevoegd in Bijlage 21 van deze motivering. De resultaten worden in deze paragraaf beschreven.

Het projecteffect is berekend met behulp van de AERIUS Calculator versie 2024. Hierbij is een berekening gemaakt voor de uitstoot van de bouwmachines en het verkeer in de aanlegfase en het verkeer in de gebruiksfase. De conclusie luidt dat geen stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden worden getroffen door de voorgenomen ontwikkeling aan de Albert Einsteinweg in Alphen aan den Rijn. De rekentool geeft op basis van de opgestelde input, geen rekenresultaten hoger dan 0,00 mol/ha/j. Als gevolg van het planvoornemen treedt daarom geen toename van de stikstofdepositie op in Natura 2000-gebieden.

Aangezien uit de analyse blijkt dat het projecteffect niet hoger is dan 0,00 mol/ha/jr, geldt geen vergunningsplicht volgens Artikel 5.1, lid 1 (Ow). Een nader onderzoek naar stikstofdepositie is daarom niet nodig.

4.16.4 Conclusie

Vanuit het aspect soortenbescherming is nader onderzoek nodig naar de mogelijke verblijfplaatsen van vleermuizen in het Euromarkt gebied. Dit nader onderzoek wordt op dit moment uitgevoerd conform het daarvoor geldende vleermuisprotocol. De Gamma locatie is voldoende onderzocht, hier zijn geen beschermde soorten flora en fauna aanwezig.

Voor gebiedsbescherming kan gesteld worden dat er geen significant negatieve effecten op beschermde natuurgebieden te verwachten is.

4.17.1 Kaders

Duurzaam bouwen staat voor het ontwikkelen en beheren van de gebouwde omgeving met respect voor mens en milieu zodat kan worden voorzien in de behoefte van de huidige generatie zonder dat voor toekomstige generaties de mogelijkheid wordt ontnomen om ook in hun behoeften te kunnen voorzien. Duurzaam bouwen is daarmee onderdeel van de kwaliteit van de gebouwde omgeving.

De gemeente zet in op circulair en conceptueel bouwen bij elk groot nieuwbouw- of transformatieproject (50 woningen of meer), zoals afgesproken in de City-deal Klimaatadaptief en Conceptueel Bouwen.

4.17.2 Toetsing

Duurzaamheid en circulair bouwen

De gemeente werkt voor circulair bouwen en aanbesteden met een ambitieweb per project of initiatief. Daarin kiest de gemeente de speerpunten die voor het specifieke project het meest relevant zijn en een toegevoegde waarde bieden. Voor de Euromarkt-ontwikkeling is het volgende ambitieweb opgesteld zie onderstaand figuur.

Figuur 4.17 Ambitieweb duurzaamheid en circulair bouwen

Water, ecologie en ruimtelijke kwaliteit scoren het hoogst in het ambitieweb. Er wordt hoog ingezet op water: dit ziet toe op ondergrondse waterbuffering in relatie tot de wens tot meer vergroening. Hier wordt ruim aandacht aan besteed in de inrichting van de openbare ruimte door groenstroken toe te voegen en nader uit te werken of waterbergende maatregelen zoals infiltratiekratten, wadi's en drainagesystemen aan te leggen. De samenhang met ecologie is hier groot: het huidige gebied is erg versteend en het doel is om meer groen toe te voegen. Dit zorgt ook voor een toename aan de biodiversiteit in het gebied. Bij de inrichting van de openbare ruimte wordt gezocht naar een koppeling met het naastgelegen groengebied van de Molenwetering. Dit raakt ook weer aan de hoge ambitie voor ruimtelijke kwaliteit: niet alleen worden er eisen gesteld aan de beeldkwaliteit van de gebouwen, maar ook van de openbare ruimte.

Alle bouwbedrijven leveren een materialenpaspoort voor de gebouwen die zij opleveren aan de eigenaar en beheerder. Gebouwbeheerders stellen op basis van het materialenpaspoort een circulair beheer- en onderhoudsplan voor het vastgoed op.

In de voorbereiding op het definitieve bouwen herwint de ontwikkelaar grondstoffen uit te verwijderen opstallen voor hoogwaardig hergebruik. Daartoe stelt de ontwikkelaar een circulair sloopplan op. Uitgangspunt is dat zo veel mogelijk secundaire grondstoffen afkomstig uit het Euromarkt gebied opnieuw ingezet worden in de gebiedsontwikkeling zelf of beschikbaar komen voor andere bouwactiviteiten.

Energie

De gemeente Alphen aan den Rijn wil in 2050 energie en CO2-neutraal zijn en woningen en gebouwen zonder aardgas verwarmen. Nieuwbouwprojecten dragen hieraan bij door een toekomstbestendig ontwerp van de energievoorziening en zuinig met schaarse energiebronnen om te springen.

De verwachting is dat er op het Euromarkt terrein gebruik gemaakt gaat worden van een techniek gebaseerd op bodemenergie als duurzame warmteoplossing. De ontwikkelaars wordt gevraagd in een vroeg stadium visie op de energievoorziening in het project met de gemeente te delen. De gemeente stelt de eis dat in geval van energieoverschotten (bijvoorbeeld een onbalans in de warmte-koude-opslag) op het Euromarkt terrein een eventueel koude/warmteoverschot beschikbaar komt voor omliggend vastgoed. Een warmteoverschot mag dus niet worden weggekoeld.

Grondstoffen

De gemeente heeft circulair bouwen gekozen als één van de speerpunten in de transitie naar een circulaire economie. Circulair bouwen in onderdeel van zowel het Programma Duurzaamheid 2023 - 2030 (Gemeente Alphen aan den Rijn, 2021a) als van de economische ontwikkelagenda (Gemeente Alphen aan den Rijn, 2021b).

Convenant Klimaatadaptief Bouwen

Door de gemeente Alphen aan den Rijn is het Convenant Klimaatadaptief Bouwen ondertekend. In het kader van het Convenant zijn praktische eisen en principes opgesteld voor klimaatadaptieve gebiedsontwikkeling en reconstructies, waarbij weerbaarheid tegen klimaatextremen centraal staat. De focus ligt op het verminderen van wateroverlast, hittestress, droogte, bodemdaling, en het bevorderen van biodiversiteit. Deze principes zijn vastgelegd in de Leidraad Klimaatadaptief Bouwen 2.0 (Bouw adaptief, z.j.).

Warmteplan

Voor de herontwikkeling van de Euromarkt wordt een warmteplan opgesteld op basis waarvan een keuze kan worden gemaakt over de verwarming en koeling van de gehele ontwikkeling.

4.17.3 Conclusie

Met voorliggende ontwikkeling wordt voldaan aan de ambities en eisen vanuit de gemeente ten aanzien van duurzaamheid en klimaatadaptatie.

4.18.1 Kaders

Het bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit is één van de maatschappelijke doelen van de Omgevingswet.

De provincie Zuid - Holland heeft 12 provinciale opgaven gedefinieerd, die elk bestaan uit samenhangende beleidskeuzes. Deze beleidskeuzes werken door naar uitvoeringsprogramma’s en regels in de verordening. Daarin is ook beschreven dat zorg gedragen dient te worden voor een gezonden en veilige leefomgeving en het beperken van hinder.

De gemeente is medeverantwoordelijk voor de publieke gezondheid. Publieke gezondheid richt zich op het door preventie tegengaan van lichamelijke of psychische ziekte en het bevorderen van het lichamelijk, psychisch en mentaal welbevinden, maar ook op het vermogen om je eigen regie te voeren in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven (ook bekend onder de noemer 'positieve gezondheid'). Positieve gezondheid gaat uit van het verbeteren van de leefstijl én de leefomgeving van inwoners, zodat zij zowel fysiek als mentaal gezonder worden. Vanuit 'zorg' gezien gaat het dus meer om voorkomen dan om genezen. Naast beleid op het gebied van welzijn, zorg, werk en inkomen en onderwijs, heeft dit ook een fysieke component. Veel groen en blauw, schone lucht, ruimte om te bewegen, ontspannen en ontmoeten in de directe leefomgeving en een goede toegang tot voorzieningen dragen aantoonbaar bij aan een positieve gezondheid. Dat vraagt inzet van de mensen zelf, maar ook om regie op ruimtelijke ontwikkelingen.

Door de leefomgeving gezonder in te richten kan veel gezondheidswinst worden geboekt. Een gezonde inrichting van de leefomgeving beschermt tegen negatieve omgevingsinvloeden en bevordert de gezondheid. Belangrijke elementen voor een gezonde leefomgeving in dat kader zijn een goede milieukwaliteit (lucht, geluid, bodem, geur), lichthinder, omgevingsveiligheid en klimaatbestendigheid (zoals meer groen voor tegengaan van hitte- en wateroverlast).

4.18.2 Toetsing

In het planvoornemen wordt ingezet op gezondheidsbevordering, door het veilig en duurzaam inrichten van het plangebied. Zo wordt er veel groen toegevoegd en wordt een autovrije leefstraat gerealiseerd waar men kan verblijven en elkaar kan ontmoeten. Er wordt een loopverbinding gerealiseerd met het aangrenzende groengebied van de Molenwetering.

Daarnaast zijn in het kader van gezondheidsbescherming voor dit project de aspecten luchtkwaliteit, geluid, externe veiligheid, bodem en water onderzocht. Op basis van deze onderzoeken kan gesteld worden dat dit project niet leidt tot een verslechtering van de gezondheid van de inwoners.

Voor de verplaatsing van de GAMMA speelt gezondheid(sbevordering) in mindere mate een rol.

4.18.3 Conclusie

Het aspect gezondheid vormt geen belemmering voor de herontwikkeling van de Euromarkt. Voor de verplaatsing van de GAMMA speelt gezondheid(sbevordering) in mindere mate een rol.

5.3.1 Afdeling 22a.1 Algemene bepalingen

Om misverstanden over de toepassing en interpretatie van het TAM-omgevingsplan te voorkomen worden in de begripsbepalingen (artikel 22a.1) de verschillende in het plan voorkomende begrippen nader omschreven, ook om de eenduidigheid bij het gebruik van het plan te bevorderen. Artikel 22a.2 tot en met 22a.8 regelt de meetbepalingen, de anti-dubbeltelbepaling en de maatwerk- en vergunningvoorschiften.

5.3.2 Afdeling 22a.2 Doelen

Deze afdeling geeft aan dat het doel is een evenwichtige toedeling van functies aan locaties te bewerkstelligen.

5.3.3 Afdeling 22a.3 Normen in de fysieke omgeving

Deze afdeling begint met een paragraaf 22a.3.1 voor normen voor het gebruiken van locaties. Hier worden in subparagrafen achtereenvolgend de volgende functies benoemd:

• Bedrijf (Euromarkt locatie)
• Bedrijventerrein (Gamma locatie)
• Detailhandel (supermarkt en bouwmarkt)
• Dienstverlening
• Maatschappelijk
• Verkeer-verblijfsgebied
• Wonen

In paragraaf 22a.3.2 worden vervolgens normen gegeven voor het bouwen, in stand houden en gebruiken van bouwwerken. Er worden ruimtelijke normen gegeven voor de bouwhoogte, de bouwvlakken, het totaal aantal woningen, het type woningen en de toegestane gebruiksoppervlakte van de diverse functies.

Daarnaast zijn (technische) normen opgenomen ten aanzien van bouwwerken met betrekking tot het distributienet voor elektriciteit, gas en drinkwater en de afvoer van huishoudelijk afvalwater en hemelwater. Ook zijn er normen opgenomen ten behoeve van de bereikbaarheid van hulpverleningsdiensten en bluswatervoorzeiningen.

Als laatste zijn normen opgenomen voor het gebruiken van bouwwerken waarbij een specifieke zorgplicht is opgenomen, normen over overbewoning en het gebruik van woningen door huishoudens.

5.3.4 Afdeling 22a.4 Benutten van de fysieke leefomgeving

Deze afdeling gaat over bouwwerken en de vergunningplichtige activiteiten. Hier is aangegeven wanneer een omgevingsvergunning voor een bouwactiviteit nodig is, wat de beoordelingsregels zijn en wat de aanvraagvereisten zijn. Daarnaast zijn er een aantal specifieke beoordelingsregels opgenomen:

• artikel 22a.58 windhinder en windgevaar: bij de verlening van een omgevingsvergunning voor een bouwwerk moet aangetoond worden dat het bouwwerk niet leidt tot onaanvaardbare windhinder. Hier zijn ook nadere aanvraagvereisten aan gekoppeld.
• artikel 22a.61 verhogen bouwhoogte: hier is aangegeven dat het bevoegd gezag af kan wijken van de bouwhoogte met maximaal 3% van de toegestane maatvoering en onder bepaalde voorwaarden.
• artikel 22a.62 stikstof: in deze beoordelingsregel is opgenomen dat de omgevingsvergunning enkel verleend wordt indien er geen toename van stikstofdepositie wordt veroorzaakt. Ook hier worden aanvraagvereisten aan gekoppeld.

Deze afdeling sluit af met de uitzonderingen op vergunningplichtige activiteiten zoals speeltoestellen of verandering van bestaande bouwwerken.

5.3.5 Afdeling 22a.5 Beschermen van de fysieke leefomgeving

Deze afdeling gaat over activiteiten in aandachtsgebieden. Hierbij worden diverse aandachtsgebieden benoemd:

• parkeren: hier wordt geregeld dat bij aanvraag omgevingsvergunning aangetoond moet worden dat in voldoende parkeerplaatsen wordt voorzien.
• welstand: hier is geregeld dat de redelijke eisen van welstand (vanuit de welstandsnota (en als onderdeel daarvan het specifiek voor deze ontwikkeling opgestelde beeldkwaliteitsplan) van toepassing zijn op het uiterlijk en plaatsing van bouwwerken binnen dit aandachtsgebied.
• geluidzone - gezoneerd bedrijventerrein: dit gaat over de geluidszone van het gezoneerd bedrijventerrein (Gamma locatie).
• bodemgevoelige gebouwen op bodemgevoelige locatie: hier staan regels voor aanvragen die betrekking hebben op een bodemgevoelig gebouw binnen het aandachtgebied bodemgevoelige locatie.
• nadere afweging geluid: hier worden regels gesteld ten aanzien van eisen met betrekking tot geluid bij het realiseren van geluidgevoelige gebouwen (o.a. woningen).

6.1.1 Kostenverhaal

Op grond van artikel 13.11 Omgevingswet is de gemeente verplicht tot kostenverhaal, indien sprake is van één of meerdere aangewezen bouwactiviteiten. Het gaat om zogenaamde kostenverhaalsplichtige activiteiten zoals genoemd in artikel 8.13 Omgevingsbesluit (hierna: ‘een aangewezen bouwactiviteit’). Dit houdt in dat de gemeenteraad kostenverhaalsregels dient vast te stellen in het omgevingsplan, tenzij middels onder andere een anterieure overeenkomst de kosten die het vanwege artikel 8.15 Omgevingsbesluit maakt, anderszins verzekerd zijn dan wel vrijstelling wordt verleend voor de kosten in de gevallen genoemd in artikel 8.14 Omgevingsbesluit.

De voorgenomen ontwikkeling betreft een particulier voornemen waarvan de lasten door de initiatiefnemer zullen worden gedragen. Dit betekent dat er kosten verhaald moeten worden. Er zal een grondexploitatie worden gemaakt om de grond te verkopen en de kosten te verhalen. Deze zal er zijn op het moment van vaststelling van het plan in de raad. Het verhaal van kosten voor de procedure en eventuele nadeelcompensatie is deels in een anterieure overeenkomst en zal verder in aanvullende overeenkomst worden geregeld. Voor de nieuwe locatie van de Gamma zal een koopovereenkomst worden opgesteld. Alle kosten komen voor rekening van de initiatiefnemers. Afgezien van de bovenwijkse kosten die moeten worden gemaakt om het verkeerskundige probleem van de wijk op te lossen. Hier zal het plan van de initiatiefnemers haar aandeel in bijdragen.

De financiële uitvoerbaarheid is daarmee verzekerd.

6.1.2 Nadeelcompensatie

Door het sluiten van een overeenkomst tussen de gemeente en initiatiefnemer is verzekerd dat het risico op nadeelcompensatie voor rekening van initiatiefnemer komt.

7.1.1 Belangen andere bestuurslagen en ketenpartners

Op grond van artikel 2.2 Omgevingswet is het plan aan verschillende bestuursorganen toegezonden. In een begeleidende mail is gevraagd om een reactie op het plan kenbaar te maken.

De volgende instanties zijn aangeschreven:

• 1. De provincie Zuid- Holland;
• 2. Gasunie;
• 3. Hoogheemraadschap van Rijnland;
• 4. Oasen;
• 5. NS;
• 6. Prorail;
• 7. Liander;
• 8. NUON;
• 9. Rijkswaterstaat;
• 10. IVN.

Diverse instanties hebben een reactie gegeven. Deze reactie is inclusief beantwoording terug te vinden in de Nota van het afstemmingsoverleg die als bijlage 23 terug te vinden is.

De reacties hebben geleid tot een aantal tekstuele aanpassingen van het TAM-omgevingsplan en aanscherping van enkele begrippen in de regels (ten aanzien van bedrijf en ondersteunende detailhandel).

7.1.2 Zienswijze en vaststellingsprocedure

Het TAM-omgevingsplan wordt als ontwerp ter inzage gelegd voor zes weken. Tijdens deze periode kunnen belanghebbenden zienswijzen indienen. Deze zienswijzen worden verzameld en beantwoord in een Nota van beantwoording zienswijzen. Deze nota inclusief het eventueel aangepaste TAM-omgevingsplan wordt voorgelegd aan de gemeenteraad ter vaststelling.